راهنمای ثبت و ارزیابی کتاب
در سامانه کنترل کیفیت منابع آموزشی و تربیتی مکتوب
ناشر محترم
سامانه کنترل کیفیت منابع آموزشی و تربیتی به منظور پاسخ‌گویی بهتر و سریع‌تر به شما ایجاد شده است. شما با عضویت در این سامانه، می‌توانید در هر ساعت از شبانه‌روز به آن وارد شوید و از وضعیت کتاب‌های خود آگاهی یابید. لطفاً چنان‌چه تا کنون در این سامانه ثبت نام نکرده‌اید، اینجا ثبت نام کنید. در صورت نیاز می‌توانید از راهنمای ثبت نام کمک بگیرید. پس از ثبت نام می‌توانید، در عرض چند ثانیه اطلاعات کتاب‌های خود را به ثبت برسانید و پس از دریافت کد رهگیری، می‌توانید مطمئن شوید که کتاب شما ثبت شده است.
نحوه ثبت و ارسال کتاب
برای ثبت کتاب‌های خود، بر روی این نشانی کلیک یا آن را در آدرس‌بار مرورگر خود وارد کنید:
روی برگه درخواست بررسی کتاب کلیک کنید. در محل خواسته شده، نام کاربری و رمز ورود را وارد کنید. از نام کاربری و رمز ورودی استفاده کنید که هنگام ثبت نام تعیین کرده‌اید.
اطلاعات ضروری با ستاره قرمز *
در این صفحه ورود برخی اطلاعات کتاب ضروری است که با ستاره‌ای به رنگ قرمز مشخص شده است.
درج عنوان و عنوان مجموعه
ابتدا عنوان کتاب را به طور دقیق وارد کنید. اگر کتاب دارای عنوان فرعی است، آن را پس از عنوان اصلی بنویسید و آن‌ها را با دو نقطه از هم جدا سازید.
پس از این، اگر کتاب شما جزئی از یک مجموعه بود، لطفاً عنوان مجموعه را وارد کنید.
درج شابک
در مرحله بعد باید شابک 13 رقمی کتاب را از چپ به راست و بدون خط فاصله و با دقت بنویسید. در صورتی که شابک اشتباه باشد، سامانه از ثبت آن خودداری خواهد کرد.
همچنین در صورتی که کتاب قبلاً ثبت یا ارزیابی شده باشد، سامانه پیغام خواهد داد که شابک تکراری است.
مجموع صفحات و قطع کتاب
اطلاعات مورد نیاز بعدی، شامل مجموع صفحات کتاب و قطع آن است. کاربر محترم قطع کتاب را از کشوی مربوط انتخاب می‌کند.
تعیین نوع کتاب
در سطر بعد نوع کتاب از کاربر خواسته می‌شود: کاربر باید از سه گزینه کمک‌درسی، تربیتی و کمک‌آموزشی یکی را علامت بزند. کتاب‌های کمک‌درسی معمولاً به شکل دقیقی منطبق با سرفصل‌های کتاب درسی یک پایه نوشته می‌شوند و در صورت تغییر کتاب درسی باید دچار تغییر شوند. این کتاب‌ها اغلب برای توضیح بیشتر مطالب کتاب درسی، تکرار و تمرین بیشتر، تعمیق مفاهیم کتاب درسی و مانند این تولید می‌شوند.
کتاب‌های کمک‌آموزشی به آن دسته از کتاب‌ها گفته می‌شود که خواندن آن‌ها اطلاعات آموزشی، علمی، هنری و ... به خواننده می‌دهد. این کتاب‌ها ممکن است درباره مفاهیم مندرج در کتاب‌های درسی برای معلمان و شاگردان توضیحاتی به همراه داشته باشند، اما صددرصد منطبق بر کتاب نیستند و بیشتر کارکرد دانش‌افزایی دارند.
کتاب‌های تربیتی نیز در سامان‌دهی منابع آموزشی و تربیتی به آن دسته از کتاب‌ها گفته می‌شود که اساساً فاقد آموزش‌های مستقیم‌اند و به شکلی غیر مستقیم روی رفتار خواننده اثر می‌گذارند.
تکمیل این گزینه اجباری نیست؛ در صورتی که نوع کتابی را نمی‌دانستید، از پر کردن این بخش صرف نظر کنید.
سال چاپ اول
گزینه بعدی مربوط به سال چاپ اول کتاب است. به‌طور معمول کتاب‌هایی برای بررسی و اظهار نظر در هر دوره پذیرفته می‌شوند که سال چاپ اول آن‌ها، سال جاری یا یک سال پیش‌تر باشد. به این ترتیب در هر دوره کتاب‌های دو سال پذیرفته می‌شود؛ مگر آن‌که بر حسب اطلاعیه‌های منتشره بازه زمانی بررسی‌ها افزایش یابد.
کتابی که طی سال 94 یا سال‌های پس از آن منتشر شده است و قبلاً برای ارزیابی به دفتر ارسال شده و مورد تأیید قرار نگرفته است، تنها در صورتی قابل ارزیابی مجدد است که اشکالات کتاب رفع و کتاب با شابک جدیدی منتشر شده باشد.
تا کنون
اگر کتابی، توسط ناشر جدیدی به چاپ برسد و چاپ اول ناشر کنونی محسوب شود، کتاب قابل ارزیابی خواهد بود.
در صورتی که اصرار داشته باشید، کتابی در صورت ویرایش و تغییر قابل توجه کتاب در چاپ جدید (بیش از 30 درصد) و ذکر این موضوع بر روی جلد یا شناسنامه کتاب، می‌توان موضوع را در بخش ملاحظات به کارشناسان یادآوری کرد. گرچه در چنین شرایطی می‌توان از شابک جدید برای کتاب استفاده کرد.
درج نام ناشر، مؤلف و مترجم
در صورتی که مؤلف (و در صورت ترجمه کتاب، مترجم) بیش از یک نفر باشد، زیر هر بخش دکمه‌ای تعبیه شده است که با کلیک کردن بر آن می‌توان پنجره جدیدی گشود و نام‌های دیگر را افزود. فقط باید به یاد داشت که مشخصات مؤلف یا مؤلفان به صورت نام خانوادگی، (سپس) نام درج می‌شود.
همچنین در صورتی که در انتشار کتاب، ناشران دیگری همکاری کرده باشند، نام آن‌ها به همین شیوه قابل افزودن است.
درج معرفی کتاب، کلیدواژه و عکس کتاب
در این قسمت، چکیده ای از کتاب به قلم نویسنده آورده شود. دقت داشته باشید اگر کتابی فرایند ارزیابی را طی کرد و موفق به دریافت نشان رشد گردید، کتاب با همین چکیده در سامانه کتاب رشد، کتاب‌نامه و ... به مخاطبین معرفی می‌شود.
کلیدواژه هایی از لیست انتخاب نمایید. حداقل 5 کلمه و حداکثر 10 کلمه.
عکس ارسالی، از روی جلد کتاب و حداکثر با حجم 150کیلوبایت باشد.
ملاحظات و توضیح تکمیلی
آخرین بخش مربوط به ملاحظات و توضیحات تکمیلی ضروری درباره کتاب است؛ برای نمونه اگر کتاب قبلاً چاپ و برای بررسی ارسال شده است و اکنون با ویرایش جدیدی عرضه می‌شود یا قبلاً در قطع و اندازۀ دیگری چاپ و مناسب شناخته شده است، باید در این بخش یادآوری شود.
گرفتن پیش‌نمایش
گرفتن پیش‌نمایش قبل از ثبت نهایی کتاب، به دقیق بودن اطلاعات کمک می‌کند. لطفاً حتی الامکان پیش از ثبت نهایی کتاب، بر دکمه پیش‌نمایش کلیک کنید و اطلاعات وارد شده را یک بار مرور و در صورت نیاز تصحیح فرمایید.
ثبت نهایی و دریافت کد رهگیری
پس از تکمیل اطلاعات و فشردن دکمه ثبت، سامانه برای هر کتاب یک کد رهگیری به شما می‌دهد. دریافت کد رهگیری به منزله پایان یافتن موفق فرایند ثبت کتاب است. از این پس می‌توانید با ورود به سامانه، وضعیت کتاب‌های خود را رهگیری کنید.
ارسال دو نسخه از کتاب
در این مرحله، کد رهگیری دریافت شده را بر پشت جلد یا صفحه عنوان دو نسخه از کتاب خود درج و آن را به نشانی: تهران، خ. کریم‌خان زند، خ. ایرانشهر شمالی، شماره 266، دفتر انتشارات و تکنولوژی آموزشی، طبقه پنجم، دبیرخانه سامان‌دهی منابع آموزشی و تربیتی ارسال فرمایید.
به خاطر داشته باشید برای ارسال کتاب حداکثر 60 روز وقت دارید. در صورتی که کتاب طی این مدت به دبیرخانه نرسد، اطلاعات آن به‌صورت خودکار توسط سامانه حذف می‌شود و باید بار دیگر روند ثبت کتاب پی گرفته شود.
همچنین تأخیر در ارسال کتاب نباید به قدری باشد که فرصت دو ساله برای پذیرش کتاب به پایان برسد. مثلاً کتابی که چاپ اول سال 1397 است باید تا پایان 1398 به دبیرخانه ارسال شود.
اعلام وصول و نتیجه بررسی
کتاب شما معمولاً 10 تا 15 روز پس از ارسال، به دبیرخانه می‌رسد. پس از دریافت کتاب از سوی دبیرخانه، ایمیلی مبنی بر اعلام وصول کتاب برای ناشر فرستاده می‌شود. در صورتی که ظرف این مدت اعلام وصولی برای شما ارسال نشد، به این معنی است که ممکن است کتاب شما به دلیلی به مقصد نرسیده باشد.
همچنین ارزیابی کتاب شما در دبیرخانه حدود یک ماه (پس از اعلام وصول) به طول می‌انجامد. پس از پایان ارزیابی، نتیجه نهایی برای ناشر محترم ایمیل می‌شود. ضمن آن‌که نتیجه و روند بررسی در سامانه نیز قابل مشاهده است.
کتاب‌های مناسب چه می‌شوند؟
کتاب در صورتی که حداقل 60 درصد امتیازهای لازم را به دست آورده باشد، مناسب شناخته می‌شود. کتاب‌های مناسب به فاصله بسیار اندکی، بر روی سامانه کنترل کیفیت معرفی می‌شوند (اطلاعات شناسنامه‌ای، همراه با تصویر جلد کتاب و چکیده‌ای از آن).
در ابتدای هر ماه نیز فهرستی از کتاب‌های مناسب ماه قبل روی وبگاه سامان‌کتاب منتشر می‌شود.
در مرحله بعد فهرست کامل کتاب‌های مناسب هر سال، در کتاب‌نامه‌‌های رشد (که بر اساس دوره‌های تحصیلی تفکیک شده‌اند) به شکل الکترونیکی منتشر می‌شوند و از طریق وبگاه سامان‌کتاب در دسترس عموم کابران قرار می‌گیرند. (اینجا)
همچنین گزیده‌ای از این کتاب‌ها به همراه گزیده‌ای از منابع غیرمکتوب، در قالب فهرستگان رشد منتشر و در اختیار آموزشگاه‌ها قرار داده می‌شوند. (اینجا)
کتاب‌های منتخب، بر حسب امتیاز به دست آمده، به جشنواره کتاب رشد راه می‌یابند و یک بار دیگر در رقابت با دیگر کتاب‌های مناسب، مورد داوری قرار می‌گیرند و بالاخره تعدادی از بهترین کتاب‌ها در کتاب‌های درسی معرفی می‌شوند.
وقتی کتابی مناسب نباشد
وقتی کتابی مناسب شناخته نمی‌شود، لزوماً به معنی بد بودن کتاب نیست. این نتیجه به این معنی است که کتاب برای فضای مدرسه و دانش‌آموز یا معلم مناسب نیست.
ضمناً نتیجه کتاب‌های نامناسب محرمانه است و فقط از طریق ایمیل ثبت شده یا پروفایل ناشر در سامانه، به اطلاع خود ناشر می‌رسد.
وقتی کتابی نامناسب تشخیص داده می‌شود، ناشر می‌تواند دو کار کند:
- ناشر می‌تواند خواهان دلایل رد کتاب خود شود و در صورتی که آن‌ها را وارد نداند، نسبت به نتیجه اعتراض کند و با ذکر دلایل خواهان ارزیابی مجدد شود. بدیهی است در صورت وارد بودن اعتراض و پذیرفتن موضوع از سوی دبیرخانه، کتاب مجدداً مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. ناشران محترم برای اعتراض به نتیجه می‌توانند در سامانه از طریق "تماس با ما" اعتراض خودشان را به کارشناس مربوط اعلام کنند.
- ناشر می‌تواند پس از رفع اشکالات و ویرایش کتاب، آن را با شابک جدید منتشر سازد و با ذکر توضیح، دوباره برای ارزیابی ارسال کند.