قرآن

انسان برای رسیدن به سعادت و تکامل باید به بینشی صحیح از مراحل زندگی خویش در جهان دست یابد. این نوشتار پژوهشی است دربارة دو مرحله مهم زندگی انسان؛ یعنی جهان فانی و باقی. مؤلف ضمن تعریف لغوی، کاربرد قرآنی و حدیثی این واژه‌ها را بررسی کرده و سپس به بررسی دنیا و دنیاگرایی در قرآن و نهج‌البلاغه پرداخته است. دنیاطلبی و راه درمان آن را تشریح و پیرامون مرگ و تأثیر و اهمیت اعتقاد به زندگی اخروی مباحثی را مطرح کرده است.

اسلام به منظور هدایت انسان‌ها و نجات جامعه هم‌عصر خود از ضلالت، مبارزه با عقاید خرافی جاهلیت را از برنامه‌های اساسی خود قرار داد. در این اثر با نگاهی مفصل به جاهلیت از منظر زمانی و مکانی، گزارشی کوتاه از اوضاع اجتماعی و فرهنگ آن دوره ارائه شده است و اثرگذاری قرآن و روش‌های به کار برده شده در آن برای اصلاح ناهنجاری‌های موجود در فرهنگ عصر نزول کلام‌الله بحث و بررسی شده است.

این کتاب با گزینش 40 آیه از میان آیات قرآن کریم درباره خاندان رسول خدا(ص) و بررسی روایات و تفسیرهای ناظر بر آن‌ها، برجسته‌ترین فضایل، حقوق و ویژگی‌های اهل بیت(ع) را بررسی می‌کند تا با شناخت ایشان جامعه اسلامی از برکات سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، نظامی و… برخوردار شود. همچنین، به شبهات مطرح درباره هر یک از آیات پاسخ داده شده و پیام‌های هر آیه در پایان بحث بیان می‌شود.

قرآن به عنوان اصلی‌ترین منبع معارف اعتقادی، اخلاقی و عملی و داشتن لایه‌های معنایی شایسته است تا مبنا و متن زندگی انسان‌ها قرار بگیرد. ولی در گستره جوامع اسلامی آن‌گونه که شاید بهره‌برداری نشده است. کتاب حاضر، خلاصه‌ای است از « شناخت‌نامه چهار جلدی قرآن » که بر پایه قرآن و حدیث تهیه شده است. با بهره‌گیری از مقالات تحلیلی و آیات و روایات بر مبانی شناخت و برکات قرآن، ویژگی‌های لفظی و معنوی و تلاوت و تأویل قرآن می‌پردازد.

مهم‌ترین راه شناخت قرآن، آشنایی با خود کتاب و نیز سخنانی است که پیامبر و اهل بیت(ع) درباره آن فرموده‌اند. در این کتاب به 114 پرسش درباره قرآن و موضوعات وابسته به آن پاسخ داده شده است تا شناخت کاملی از آن حاصل شود. ریشه و معانی واژه آن، نزول قرآن و حالات جسمی و روحی پیامبر هنگام نزول قرآن از نکاتی هستند که در پرسش‌ها به آن‌ها اشاره شده است.

حدیث، برخلاف قرآن، جعل ناشدنی و تحریف‌ناپذیر نیست. از این‌رو عالمان مسلمان به منظور صیانت از اعتبار احادیث نبوی و ائمه معصومین(ع)، به شناسایی احادیث ساختگی و پالایش احادیث پرداختند. یکی از قواعد این کار در دو ساحت «اسناد» و «محتوا»، قرآن است. در این پژوهش چارچوب نظری عرضه حدیث بر قرآن در گستره دو حوزه شیعه و اهل سنت با رویکرد تاریخی و در زمینه‌های مختلف و گستره دانش‌های اسلامی، تبیین می‌شود.

شاخص‌های صحیح ارزیابی میزان تحقق حقوق و آزادی بشر همیشه مورد کنکاش بوده است و تا به امروز به عنوان مهم‌ترین نیاز بشری در دستور کار همه ملت‌ها و حتی سازمان ملل قرار گرفته است. در کتاب حاضر با تکیه بر قرآن و سخنان امام علی(ع) هدف خلقت بررسی و دستورات الهی در زمینه حقوق و آزادی بشر و نحوه اجرای آن معرفی و راز رستگاری انسان بیان شده است.

پرداختن به اعداد و بررسی عددهای قرآنی موضوعی است که تاکنون کمتر به آن پرداخته شده است. در این کتاب اعداد قرآنی بررسی شده و در این بررسی فقط به ظاهر آیات بسنده شده است. در رابطه با اعداد مطرح شده 261 آیه بررسی شده است. همچنین شایان ذکر است که اغلب ترجمه‌ها و شرح برخی از آیات مبتنی بر شرح و تفسیر مهدی الهی قمشه‌ای است.

در کتاب پیش رو با نگاهی قرآنی و زبانی ساده، مفهوم یکی از اصول دین، یعنی معاد بررسی و از داستان‌های قرآنی نیز استفاده شده است. با مطالعه این کتاب مخاطبان به صورت جزئی اطلاعاتی را درباره پیشینه زندگی پس از مرگ، نشانه‌های دنیایی معاد و نفخ صور به دست خواهند آورد.

در روایتی داستانی موضوع جبر و اختیار به بحث گذاشته شده است. وقایع این داستان در محیط مدرسه رخ می‌دهد و بر اساس آن دانش‌‌آموزان در بحثی آزاد، درباره تأثیر اندیشه جبرگرایی بر شیوه زندگی انسان، تقدیر و تفاوت آن با جبر و اختیار، نگاه فقها به جبر و اختیار و جایگاه عقل و خرد درباره این موضوع بحث می‌کنند. داستان تأمل ویژه‌ای بر آیات قرآن کریم دارد. هدف دیگر در این روایت تأکید بر اصل دانش‌آموز محوری در فرایند تدریس است.