علوم تربیتی

تفاوت بین معلمان مؤثر و ضعیف در میزان دانش علمی و سواد آن‌ها نیست، بلکه در چگونگی به انجام‌رساندن دانسته‌هاست. این کتاب می‌کوشد متفاوت عمل‌کردن را به معلمان بیاموزد. چارچوب فکری معلمان موفق، برداشت آن‌ها از مشاهدۀ کلاس و دانش‌آموزان، موضوع اصلی مورد تمرکز آن‌ها، چگونگی مدیریت انرژی و زمان، و اصول تصمیم‌گیری آ‌ن‌ها از موضوعات این کتاب هستند که در نوزده فصل ارائه شده‌اند. کتاب بر نظریات و عملکردها، شیوه‌ها و تعامل در چارچوب اصلی زندگی در کلاس و مدرسه تمرکز دارد و تمام مواردی را که معلمان موفق انجام می‌دهند، شرح داده است.

نویسنده در این کتاب مهارت درست مطالعه کردن را به مخاطب آموزش می‌دهد. او ضمن بررسی عوامل مؤثر در مطالعۀ کارآمد، آسیب‌شناسی مطالعۀ ناکارآمد را مطرح می‌کند. در مرحلۀ بعد مقولاتی چون مدل‌های مطالعۀ مرسوم، مدل‌های یادداشت‌برداری، مرور مطالب و عوامل تمرکز حواس را مورد بررسی قرار می‌دهد.

موفقیت در زندگی بستگی زیادی به درس خواندن و انتخاب رشته دارد. این کتاب می کوشد اطلاعات لازم در ارتباط با شناخت رشته‌های ریاضی را در اختیار مخاطب علاقه‌مند قرار دهد. در این کتاب، مخاطب می تواند علاوه بر شناخت رشته‌های ریاضی، کارنامۀ قبول شدگان این رشته را ببیند، با واحدهایی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شوند آشنا شود و دانشگاه‌هایی را که این رشته را تدریس می‌کنند به تفکیک بشناسد. توانایی‌های لازم برای هر رشته و واحدهای هر رشته، هر کدام در بخشی جداگانه ارائه شده اند.

به عقیدۀ نویسندۀ این کتاب، کنترل استرس و اضطراب در شرایط خاصی که دانش‌آموز نیازمند آرامش برای رسیدن به بهترین نتیجه است، می‌تواند رمز موفقیت باشد. در این کتاب، خوانندگان علاوه بر شناختن روش‌های تست‌زنی و شیوه‌های نوین مطالعه، با موارد دیگری که در فراگیری مفاهیم درسی مؤثرند، آشنا می‌شوند. نقش والدین درکنترل استرس واضطراب دانش آموزان ودستیابی آنان به موفقیت نیز در این کتاب مهم شمرده شده است.

این کتاب مشتمل بر 5 فصل است؛ در فصل اول روان‌شناسی بلوغ و دوران نوجوانی بررسی می‌شود. در فصل دوم، اطلاعات جمعیت‌شناختی آزمودنی‌ها در قالب جداول مختلف مربوط به سن و جنس، تحصیلات، وضعیت شغلی، نحوۀ آشنایی و مدت آشنایی آمده است. نویسنده در فصل سوم، سیر روابط دختر و پسر و سرانجام آن را بررسی میکند. در فصل چهارم به تأثیرات ناشی از این روابط می‌پردازد و تأثیرات مثبت، پیامدهای فرهنگی- اجتماعی و عوامل روان‌شناختی آن‌ را در سه بخش جمع‌بندی می‌کند. در فصل آخر نیز9 نهاد و سازمان تأثیرگذار در مدیریت موضوع روابط دختر و پسر معرفی می‌شوند و راهکارهایی در این باره پیشنهاد می‌گردد.

معلمان بیشترین نقش را در بهبود کیفیت آموزش، پژوهش و خدمات اجتماعی مدارس ایفا می‌کنند. بدیهی است که دانش تخصصی آنان هنگامی می‌تواند کارایی مطلوبی داشته باشد که با روش تدریس مناسب مورد توجه مخاطب قرار گیرد. نویسنده در این کتاب موضوعات مورد نظر خود را در قالب چهار فصل تدریس، انواع تدریس، شخصیت و ویژگی‌های آن و ارتباط سبک تدریس و ویژگی‌های شخصیتی معلمان ارائه می‌کند.

یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران مدارس تهیه و تدوین برنامۀ سالانه است. کتاب حاضر می‌کوشد در حوزۀ اجرا و عملیاتی‌سازی و بر اساس اسناد بالادستی، بسته‌ای را در اختیار مدیران مدارس قرار دهد که برنامۀ سالانه را همراه با تقویم اجرایی، برنامۀ هفتگی و طرح درس در برگیرد. این کتاب شامل برنامۀ سالانۀ ویژۀ مدیر مدرسه (پیش‌نیازهای بالادستی، توصیه‌های مدیریتی و واژه‌نامۀ تخصصی تدوین برنامۀ سالانۀ مدرسه) و طرح درس‌های نیمه‌ساختۀ همۀ کتاب‌های پایۀ دهم است. در بخش سوم هم بستۀ مدیریت کلاسی ارائه شده‌است.

این کتاب در چهار بخش و سیزده فصل تألیف شده است، نویسنده مخاطب را دعوت می‌کند تا به شیوه صحبت کردن خود فکر کند، چرا گوش دادن در زندگی این‌قدر اهمیت دارد، چطور شنونده بهتری شویم و به عمق تجربه گوینده نفوذ کنیم و چطور مراقب باشیم عادات نادرست، از کیفیت گوش دادن نکاهد. در انتهای هر فصل تمرین‌هایی برای بهبود مهارت گوش دادن گنجانده شده است.

کتاب حاضر یکی از کتاب‌های مجموعه "کلیدهای تربیت کودکان و نوجوانان" است که به روش‌ها و مشکلات تربیتی کودکان و نوجوانان تا سنین بلوغ می‌پردازد. این کتاب با استفاده از علم جدید روان‌شناسی کودک، ثابت می‌کند بسیاری از فرضیاتی که درمورد کودکان بدیهی است چندان قابل اعتماد نیست. فرضیات غلط منجر به اتخاذ شیوه‌های تربیتی نادرست شده است و بر نحوه تفکر ما نسبت به کودکان، تفسیر رفتار آن‌ها و نحوه تعامل با آن‌ها نیز اثری منفی داشته است.

معلم با آشنایی و شناخت روش‌های تدریس قادر به انتخاب مطلوب‌ترین آن‌ها خواهد بود. فصل اول از کتاب حاضر به بیان روش‌ها و فنون تدریس، تفاوت بین تدریس و یادگیری و ارتباط آن‌ها، و در نهایت عوامل مؤثر در تدریس پرداخته است. نویسنده در فصل دوم روش تدریس را از نظر مربیان بزرگ تعلیم و تربیت، از جمله جان‌لاک، روسو، کانت، فروبل، دیویی و مونته‌سوری بررسی می‌کند. در فصل سوم انواع نظریه‌های تربیتی روش تدریس (بنیادگرایی، پایدارگرایی، پیشرفت گرایی، بازسازی و ساخت گرایی) را می‌آورد و در فصل بعد روش تدریس را در مکاتب فلسفی بررسی ‌می‌کند: آرمان‌گرایی، واقع‌گرایی، طبیعت‌گرایی، عمل‌گرایی، وجودگرایی، پست مدرنیسم و فلسفۀ تحلیلی. در فصل پنجم نیز روش‌های سنتی تدریس از جمله حفظ و تکرار، توضیح و سخنرانی مورد بحث قرار می‌گیرند. در فصل ششم، ضمن تعریف تدریس‌های فعال و غیرفعال، الگوهای تدریس غیر مستقیم و روش‌هایی مثل اکتشافی، انفرادی، نمایشی و حل مسئله توضیح داده می‌شوند. در فصل آخر نیز نتایج تحقیقات داخلی و خارجی می‌آید و نویسنده پیشنهادهایی به مخاطب می‌دهد.