باستان‌شناسی

این کتاب سومین جلد از مجموعه میراث فرهنگی است که برای نوجوانان نگاشته شده است. گنجینه ارزشمندی که حاصل صدها سال زندگی و تلاش مردم هر کشوری است. میراث فرهنگی از نسلی به نسل‌های دیگر می‌رسد. تمدن جیرفت سرگذشت بخشی از مردم سرزمین های ایران است که در این جلد به آن پرداخته شده است.

این کتاب دومین جلد از مجموعه میراث فرهنگی است. گنجینه ارزشمندی که حاصل صدها سال زندگی و تلاش مردم هر کشوری است. در این جلد کودکان و نوجوانان ابتدا با مفهوم میراث فرهنگی و اهمیت آن آشنا می‌شوند. سپس چند نمونه میراث فرهنگی از جاهای مختلف جهان به آن‌ها معرفی می‌شوند: زیگورات چغازنبیل واقع در شوش، تاج‌محل، باشکوه‌ترین مسجد جهان، تخت جمشید، اهرام مصر، دیوار بزرگ چین و در نهایت آکروپلیس، از جمله میراث فرهنگی باارزشی هستند که در این کتاب به آن‌ها اشاره شده است.

این کتاب اولین جلد از مجموعه میراث فرهنگی است. گنجینه ارزشمندی که حاصل صدها سال زندگی و تلاش مردم هر کشوری است. در این جلد کودکان و نوجوانان ابتدا با مفهوم میراث فرهنگی و اهمیت آن آشنا می‌شوند. سپس چند نمونه میراث فرهنگی از جاهای مختلف جهان به آن‌ها معرفی می‌شوند: نمونه‌هایی از آثار باستانی به جای‌مانده در تخت‌جمشید، فرش‌های بسیار قدیمی، برخی از مفاخر ملی و ظروف عتیقه، از جمله میراث فرهنگی باارزشی هستند که در این کتاب به آن‌ها اشاره شده است.

کار باستان‌شناسان یافتن حقیقت‌هایی دربارۀ مردم زمان باستان است. کتاب حاضر دربارۀ گذشتۀ زیرپای ما، تشخیص سن، گنج‌های مدفون، بقایای انسانی، خواندن سر نخ، مقبره‌ها و بناهای یادبود و غذاهای باستانی اطلاعاتی به مخاطب نوجوان می‌دهد. همچنین، مکان‌های باستانی معروف را معرفی می‌کند و دربارۀ اشیای باستانی ساختگی نیز می‌گوید. محتوای کتاب با تصویرهایی بزرگ و دقیق همراه‌شده‌اند.

از همان آغاز کاوش‌های باستان‌شناسان فرانسویان در ایران، موزۀ لوور با درک اهمیت میراث تمدن ایرانی و با سرمایه‌گذای در کاوش‌های باستان‌شناسی، بر بخش عظیم یافته‌های آن دست یافت و گنجینۀ آثار ایرانی خود را کامل‌تر کرد. امروزه موزۀ لوور حداقل از سه مجموعۀ بزرگ و بسیار مهم بابلی، ایلامی و پارسی بهره‌مند است که در نوع خود در جهان کم‌نظیر است. این کتاب، ضمن بررسی جریان تاریخی انتقال آثار ایران به موزۀ لوور فرانسه، مخاطب را با بخشی از آن آثار که گویای دوره‌های تاریخی و تمدن درخشان ایران در عصر باستان‌است، آشنا می‌کند.

باستان‌شناسی یعنی مطالعه دربارۀ گذشتگان، شیوۀ زندگی آنان، شکل و قیافۀ ظاهری، ابزار و وسایل، و تمدن و فرهنگ ‌آن‌ها. آگاهی از این موارد کمک می‌کند ما از توانایی‌ها و هنرهای گذشتگان برای زندگی بهتر بهره ببریم. کتاب حاضر مخاطب را با مفهوم و هدف باستان‌شناسی و روش‌هایی آشنا می‌کند که باستان‌شناسان برای حفظ آثار باستانی و کشف رازهای گذشتگان به کار می‌برند. در ضمن، فرضیه‌سازی را نیز می‌آموزند. نویسندۀ کتاب می‌کوشد به این سؤالات پاسخ دهد که باستان‌شناسان: «از کجا می‌فهمند در کجا باید کاوش کنند، معمولاً چه چیزهایی پیدا می‌کنند، چگونه حفاری می‌کنند، با یافته‌هایشان چه‌کار می‌کنند و از کاوش‌هایشان چه می‌فهمند».

کتاب حاضر مخاطب را با روش‌ها و فرایندهای صحیح باستان‌شناسی، نقش و وظایف اعضای گروه‌‌های باستان‌شناسی آشنا می‌کند. نویسنده می‌کوشد چنین اطلاعاتی به مخاطب نوجوان بدهد: «اعضای هیئت باستان شناسی، چگونگی آغاز حفاری، درک ارزش مواد فرهنگی و دیگر یافته‌های باستانی، گنجینه‌های معابد، چگونگی زندگی در کاوش، تقسیم‌بندی و طبقه‌بندی یافته‌ها، وسرانجام کار باستان‌شناسی».

باستان‌شناسی یعنی مطالعه دربارۀ گذشتگان، شیوۀ زندگی آنان، شکل و قیافۀ ظاهری، ابزار و وسایل، و تمدن و فرهنگ ‌آن‌ها. آگاهی از این موارد کمک می‌کند ما از توانایی‌ها و هنرهای گذشتگان برای زندگی بهتر بهره ببریم. کتاب حاضر داستانی است علمی دربارۀ یک ماجراجویی باستان شناسی. نوجوان داستان در نقش یک کاراگاه، ابتدا محلی را کشف می کندو اجازۀ حفاری آن را می‌گیرد. سپس به جمع‌آوری آثار و نمونه می‌پردازد. در آزمایشگاه نمونه‌ها را می‌آزماید، با تیم کاوش همراه می‌شود، آثار را تاریخ‌گذاری می‌ کند و یافته‌ها را در کنار هم می‌گذارد و نتیجه می‌گیرد. در نهایت موفق می‌شود بخشی از تاریخچۀ شهرش را به مردم بشناساند.

کشف رازهای زندگی گذشتگان به انسان کمک می‌کند پدیده‌ها را بهتر بشناسد. کتاب حاضر ماجراهای گروهی باستان‌شناس است که به دنبال کشف آثار به‌جای مانده از گذشتگان می‌روند. آن‌ها حتی از یک تکه ظرف شکسته نیز اطلاعاتی دربارۀ روش زندگی گذشتگان به‌دست می‌آورند. این کتاب به زبان نوجوانان و در قالب متن و تصویر تنظیم شده است و باستان‌شناسی را به زبان ساده و از محیط و وسایل اطراف و در دسترس آغاز می‌کند. مخاطب اصول و راه‌های اولیۀ کشف آثار و جمع‌آوری اطلاعات دربارۀ آن‌ها را فرا می‌گیرد. اشیای سادۀ دور ریختۀ مردم، استخوان‌های دفن‌ شدۀ یک حیوان یا تکه‌های سنگ و خاک، همگی سرنخ‌هایی از دورۀ خود به باستان‌شناس می‌دهند.

اثر مصور حاضر، گامی کوچک در راه معرفی شماری از آثار معماری این شهر به‌صورت مستقل است. همچنین پیشینه، مختصات اقلیمی، مشخصه‌های فرهنگی و کروکی شماتیک از بافت قدیم زاهدان نیز در این کتاب آمده تا تصویر روشنی از موقعیت ناحیه تحت پوشش بناهای اشاره شده، ارائه شود.