جامعه‌شناسی

کتاب «ایدئولوژی، برنامه درسی و جامعه‌شناسی نوین آموزش» یک اثر انتقادی در حوزه آموزش است که به بررسی روابط بین دانش، تدریس و قدرت در بستر ایدئولوژی و برنامه درسی می‌پردازد. این کتاب به دنبال تحلیل چگونگی شکل‌گیری و انتقال دانش در نظام آموزشی و تأثیر آن بر جامعه است. موضوع کتاب دربارۀ کتاب ایدئولوژی و برنامۀ درسی نوشتۀ مایکل اپل است که هرکدام از نویسندگان در فصل مربوط به خود، دیدگاه خود را درباره کتاب ایدئولوژی و برنامۀ درسی و دیگر کتاب‌های اپل بیان می‌کند. مایکل اپل در دانشگاه ویسکانسین‌مدیسن مطالعات سیاست آموزشی، پیوند آموزش و قدرت و برنامه‌های درسی را دنبال می‌کند. آنچه به مطالعات و نوشته‌های اپل ارزشی دوچندان می‌دهد، تجربه‌های او در زندگی شخصی و پیوند نزدیک با آن چیزی است که دربارۀ آن می‌نویسد. اپل سال‌ها معلم بوده و در محیط‌های گوناگون از نزدیک با آموزش و سیاست‌های آن درگیر بوده است.

کتاب «آیا آموزش می‌تواند جامعه را تغییر دهد؟ » به بررسی رابطه پیچیده بین آموزش و پرورش و تغییرات اجتماعی می‌پردازد. این کتاب به این سؤال اساسی پاسخ می‌دهد که آیا آموزش می‌تواند به عنوان نیرویی برای دگرگونی جامعه عمل کند یا خیر؟ این کتاب، یک پژوهش در حوزه جامعه‌شناسی است که به بررسی نقش آموزش در شکل‌دهی و دگرگونی جامعه می‌پردازد. نویسنده در این اثر به بررسی رابطه بین آموزش، قدرت و تغییرات اجتماعی پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه آموزش می‌تواند به عنوان ابزاری برای حفظ یا تغییر ساختارهای اجتماعی عمل کند.
این کتاب را می‌توان به دو بخش کلی تقسیم‌بندی کرد، بخش اول کتاب سه فصل اول کتاب (بعد از فصل مقدماتی) از لحاظ نظری به بررسی اهمیت تاریخی و ربط کنونی مباحث پائولو فریره، جورج کاونتس، دوبوآ و کارتر وودسون اختصاص دارد. تمام این افراد دغدغه این سؤال را داشتند که آیا آموزش می‌تواند جامعه را تغییر دهد. بخش دوم کتاب از لحاظ عملی نشان می‌دهد که همیشه کنش مقاومتی وجود دارد. نویسنده در این کتاب می‌کوشد تا نقش آموزش را به منزله ابزار اساسی ایجاد تغییرات در سطح اجتماعی معرفی کند.

پدیده بی‌حجابی که به عنوان حرام اجتماعی، سیاسی و امنیتی برشمرده می‌شود، که در کتاب «عوامل جلوه‌نمایی زنان و نگاه مردان» ابعاد مختلف این پدیده شوم را مورد بررسی قرار داده و ریشه‌های آن را معرفی می‌نماید. این پدیده عواملی همچون فرهنگی و اعتقادی، روانشناختی و جامعه‌شناختی دارد که برای حل آن باید از زوایای مختلف نگاه کرد و به شبهات موجود پیرامون آن پاسخ داد. این کتاب تلاش کرده است با استفاده از استدلال‌های منطقی و عقلانی بر پایه آیات و روایات، از زوایای مختلف این مسئله را بررسی کرده و به سؤالات آن پاسخ دهد.

همواره انحرافات و کجروی‌های فردی به جامعه کشیده شده و اثرات مخرب آن بر اجتماع اثرگذار است. ازاین‌رو بررسی عوامل انحرافات فردی برای حل معضلات اجتماعی مهم و ضروری است. کتاب «چرا انحراف؟: نگرشی تازه به عوامل کجروی جوانان و جامعه» تلاش کرده است به بررسی علل و عوامل پیدایش انحراف‌ها و کجروی‌های فردی و اجتماعی پرداخته و از دل آیات و روایات در قالب مصادیق داستان‌گونه، به دنبال یافتن پاسخ برای سؤال مطرح‌شده باشد و اثبات کند دین اسلام کامل‌ترین برنامه را برای زندگی جمعی انسان‌ها و جامعه‌پردازی نوین دارد و قادر است برای پیشگیری از ایجاد و رفع و حل مشکلات اجتماعی بوجودآمده برای دستیابی به رشد و پیشرفت ارائه نماید.

این اثر در سبک کتاب‌های تاریخی، فرهنگی و تحلیلی قرار دارد و در جلد دوم، به تحلیل نسل دوم روشنفکران مشروطه و همچنین بررسی جریان روشنفکری در دوران حکومت پهلوی اول و دوم می پردازد. نویسنده با رویکردی انتقادی، به بررسی چهره‌های برجسته‌ی این دوره مانند تقی‌زاده، علی‌اکبر سیاسی، احسان نراقی و دیگر روشنفکران می‌پردازد و تاثیرات آن‌ها بر فرهنگ، سیاست و ساختار فکری ایران را ارزیابی می‌کند. مطالب کتاب با تأکید بر نقد وابستگی‌های فکری، غرب‌گرایی و تقابل با مبانی سنتی، تلاش دارد روند شکل‌گیری روشنفکری غیر‌اصیل را در عصر پهلوی مورد واکاوی قرار دهد. نثر کتاب رسمی، تحلیلی و مبتنی بر منابع تاریخی و فرهنگی است و نگاه غالب آن، ارائه‌ی خوانشی بومی و ضد‌استعماری از تاریخ روشنفکری ایران است.

این اثر در سبک کتاب‌های تاریخی، تحلیلی و فرهنگی قرار دارد و در جلد اول به بررسی زمینه‌های پیدایش روشنفکری در ایران و نقش نسل نخست روشنفکران در دوران مشروطه می‌پردازد. نویسنده با رویکردی تحلیلی و انتقادی، به بررسی تأثیرات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نخبگان فکری آن دوران می‌پردازد و با طرح پرسش‌هایی اساسی، خواننده را به بازنگری در تعریف روشنفکری و کارکرد آن در ساختار جامعه ایرانی دعوت می‌کند. مطالب کتاب با بهره‌گیری از منابع تاریخی و ارجاع به آثار مهم دوره قاجار، چهره‌هایی چون طالبوف، آخوندزاده، میرزا آقاخان کرمانی و دیگر متفکران مشروطه‌خواه را تحلیل می‌کند و روند تکامل روشنفکری غرب‌زده در ایران را واکاوی می‌نماید. نثر کتاب رسمی، دقیق و روش‌مند است و به تعریف و معنای تخصصی روشن فکری و جریان روشن فکری می پردازد و تلاش دارد منظری بومی و منتقدانه نسبت به جریان روشنفکری ارائه دهد.

در جلد ششم از مجموعه‌ی «فمینیسم در ترازوی نقد» با عنوان «دختران به عفاف روی می‌آورند»، نگاه تازه‌ای به تحولات اخلاقی و اجتماعی دختران در جوامع غربی دارند. بخش اول، روایت‌گر تغییر نگرش نسل جدید دختران آمریکایی به مفهوم آزادی جنسی‌ست؛ نسلی که در برابر بی‌بندوباری گذشته ایستاده و با تأکید بر عفاف، عزت نفس و خویشتن‌داری، در پی تعریف دوباره‌ای از هویت زنانه‌ است؛ هویتی که برخلاف سبک زندگی والدین‌شان، به دنبال آرامش، احترام و معنویت است. در بخش دوم، «زن آگاه شدن در دنیای نفسانی»، هشدارهایی درباره‌ی رواج بی‌خردی و آسیب‌های روحی زنان مطرح می‌کند؛ او از زنان ناسالمی سخن می‌گوید که قربانی مدگرایی، روابط سطحی و بحران‌های عاطفی‌اند و می‌کوشد بستری برای بصیرت‌افزایی در جهانی پرآشوب فراهم سازد. در بخش پایانی، با نگاهی تطبیقی، آموزه‌های اسلامی در باب اخلاق جنسی را با دستاوردهای فمینیسم مقایسه می‌کند. او بر نقش مهم حیا، عفاف و اخلاق انسانی در روابط دختران و زنان تأکید کرده و نشان می‌دهد که چگونه بازگشت به ارزش‌های دینی می‌تواند بنیان خانواده و سلامت اجتماعی را تقویت کند.

کتاب حاضر درباره پوچ‌انگاری، عوامل شکل‌گیری این جریان فکری، تأثیرات مخرب آن بر نسل جوان و جامعه است.
نویسنده برای بررسی جریان فکری نیهیلیست، پوچ‌گرایی، از آثار دو نویسنده معروف، نیچه آلمانی و صادق هدایت، بهره برده است. ایشان با بررسی چگونه به‌وجود آمدن و چیستی اندیشه پوچ‌گرایی، بررسی آثار دیگر اندیشمندان پوچ‌گرا، هماهنگی ذات بشر با هدف‌داشتن زندگی و ضدیت آن با پوچ‌گرایی، توانسته است مشکلاتی را که این موج فکری برای جامعه به وجود می‌آورد شرح دهد....

در این کتاب به موضوع مسئله پرداخته شده است که این کار مستلزم طرح یک مشکل و سؤال، به چالش کشیدن و مقابله با آن است. در این کتاب موضوع «مسئله و مسئله‌شناسی در علوم اجتماعی و انسانی ایران» مطرح شده و تلاش شده است تا ابعاد و وجوه مختلف این موضوع برای مخاطب تبیین گردد. مطالب با توضیح مسئله شروع می‌شود و سپس کارکردهای متعدد آن، از جمله اینکه مسئله چیست، چرا وجود دارد و چگونه می‌توان آن را حل کرد، واکاوی شده است. یکی از موضعات مهمی که در این کتاب به آن پرداخته شده، مسئله آموزش است.

این کتاب به اهمیت داستان‌ها و برداشت‌های عموم جامعه از تحولات و رخدادهای اقتصادی اشاره می‌کند. نویسنده شما را با پشت پرده آمارهای خشک اقتصاددانان آشنا می‌کند. با مطالعه کتاب متوجه می‌شوید که روایت‌ها و نقل‌قول‌های روزمره یا حتی به‌خاطر آوردن بحران‌های اقتصادی گذشته، می‌تواند روی تصمیم‌گیری‌های فعلی یا آتی شما تأثیر بگذارد. در کتاب مثال‌های زیادی آورده شده تا به شما نشان دهد که روایت‌ها به‌خودی‌خود شکل نگرفته و اغلب آن‌ها پیشینه‌ای تاریخی داشته‌اند. همچنین می‌آموزید که چگونه درک درستی از داستان‌های اقتصادی داشته باشید و تصمیم‌های منطقی‌تری بگیرید.