روش‌های روان‌درمانگری

در رابطۀ بین مراجع و درمانگر، می‌توان بر درک چارچوب تکاملی چالش‌های مراجعان بیشتر تمرکز کرد. نویسندۀ این کتاب ابعاد علمی و متنوع و چگونگی درمان مبتنی بر شفقت را به طور کاربردی برای درمانگران شرح می‌دهد. خاستگاه موضوعات اساسی، نقش درمانگر، نقش تکامل در شکل‌گیری مغز، درک احساس‌ها، پرورش ذهن‌آگاهی، تمرین خودِ چندگانه و شکل‌گیری اجتماعی، عنوان‌های فصل‌ها هستند.

برنامه‌های اثربخش مدیریت رفتار باید بر نیاز کودکان و برنامه‌ریزی و حل مسئله تأکید داشته باشند. در اثری که پیش رو دارید، آخرین تحقیقات و نیز جدیدترین روندهای درمان شناختی- رفتاری برای مبتلایان به اختلال کمبود توجه- بیش‌فعالی، اختلال‌های هیجانی و پرخاشگری معرفی و بررسی شده است.

مشاور و روان‌درمانگری که می‌خواهد تمامی رفتار و سلوک خود را بر اساس قواعد حرفه‌ای و الگویی مذهبی اسلامی تبیین و تنظیم کند، لازم است منابعی مرتبط در دسترس داشته باشد. کتاب حاضر، ضمن بیان اصول کلی نظری در چهار حوزۀ خداشناسی، هستی‌شناسی، انسان‌شناسی و معادشناسی، تمام مراحل درمان را تا بیان فنون اساسی پی‌می‌گیرد. پی‌گیری این اصول در فعالیت‌های مشاوره و روان‌درمانگری، ارزیابی، تشخیص، فرمول‌بندی،آسیب‌شناسی و درمان عملی، مجهز به مستندات دینی و علمی، به مشاور کمک می‌کند. آمادگی های لازم برای مشاور و مراجع، اصول ارزیابی مراجع و مشاور، اصول عملی مربوط به هدایت مشاوره ودرمان از جمله مباحث فصل‌ها هستند.

خانواده درمانی با رویکرد جامعه نگرانه به سلامت روان، از اواخر دهه 1950 و پس از برخی اظهارات در کنفرانس سالانه انجمن روان پزشکی آمریکا، توجه متخصصان بسیاری را جلب کرد. آنان ابراز کردند که علاوه بر خود فرد، با خانواده‌ها هم کار خواهند کرد. خانواده درمانی دارای زمینه‌های متنوع بوده و ریشه در زناشویی درمانی، جنبش راهنمایی کودکان، خدمات اجتماعی با تاکید بر کار با خانواده‌ها، آموزش زندگی خانوادگی و پیشرفت‌های مشاوره‌ای دارد. کتاب پیش رو در 15 فصل خانواده درمانی بر اساس سلامت روان، بررسی اختلالات، خانواده درمانی افسردگی، خانواده درمانی برای اختلال وحشت زدگی و اختلال وسواس فکری عملی مورد بررسی قرار گرفته است. روش آموزش روان شناختی و مدیریت بیمار با توجه به نقش زوج درمانی، توجه به جمعیت‌های خاص مانند مصرف کنندگان مواد مخدر و مدل‌های درمان؛ از دیگر مباحث این کتاب است.

ذهن آگاهی به معنای بودن در زمان حال و کنترل افکار و هیجانات است و دو عنصر اساسی دارد. یکی حضور در زمان اکنون و دیگری قضاوت‌نکردن در مورد رخدادها. کتاب حاضر در راستای پرداختن به روش‌های نوین در سنت رفتار درمانی، ابتدا موضوع شناخت درمانی را بررسی می‌کند. سپس به موضوع کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی و نیز درک پذیرش و درمان تعهدی در مفهوم می‌پردازد. در بخش دوم کتاب، موضوع ذهن‌آگاهی و پذیرش، و مؤلفه‌های آن بررسی می‌شوند.

توانمندی در کنار آمدن با انواع هیجان‌ برای همۀ افراد لازم است. به هنگام ناسازگاری بین فردی و درون فردی، به‌کارگیری روش درمانی کارامدی هیجان روشی مؤثر محسوب می‌شود. کتاب حاضر در 10 فصل موضوعات زیر را دربرگرفته‌است: کارامدی هیجان، آگاهی هیجانی، پذیرش ذهن آگاهانه، موج‌سواری هیجان، رفتارهای ارزش‌مدارانه، تن‌آرامی و خودآرام سازی، تفکرات سازگارانه و پذیرش افراطی، توجه برگردانی و توقف، و کنار هم قراردادن مهارت‌ها.

تشخیص، آموزش و توان‌بخشی افراد استثنایی به آموزش‌ها و مهارت‌هایی نیاز دارد. نویسندۀ کتاب حاضر کوشیده است اطلاعات اساسی مورد نیاز را برای کمک به اهل فن در مسائل توانبخشی استثنایی در این کتاب گردآورد. رویکرد این کتاب درمان به شیوۀ شخص محور است که مهم‌ترین حیطة‌های مورد توجه آن عبارت‌اند از: مدیریت خود، مهارت‌های اجتماعی، شرکت در جامعه و امنیت. نویسنده دیدگاه‌ها و روش‌های مختلف را در هم آمیخته و در 14 فصل به موضوع پرداخته است. «انواع اختلال‌های ارتباطی، ناتوانی یادگیری، عقب ماندگی ذهنی، اختلال‌های رفتاری هیجانی، آسیب‌های شنوایی، بینایی و جسمی، اختلال‌های طیف اتیسم و ناتوانی‌های شدید چندگانه» از دیگر موضوعات این کتاب هستند.

این کتاب دربردارند‌ة آیاتی از قرآن کریم است که با ترجمة مفهومی آن‌ها، اطلاعاتی دربارة تکرار گناه و تکرار شکستن توبه، آرامش روان و ذکر و عبادت به مخاطبان ارائه می‌کند. تمرین‌های اجرایی مطرح در کتاب نیز سبب می‌شود تا مخاطبان بتواند راهکارهای قرآنی را در حل مسائل و مشکلات دنیوی به‌کار بگیرند و ناآرامی‌های روحی را درمان کنند.

این کتاب برای والدین و مربیان کودکان با اختلال بیش‌فعالی ـ نقص توجه در گروه سنی 3 تا 12 سال، با هدف بهبود روابط و مدیریت رفتار، با تکیه بر رویکردهای ارتباطی و رفتاری، در هفت گام، با ارائه مثال‌ها و تمرین‌های عملی طراحی شده است.

نویسنده در این کتاب به بررسی حوزه‌های دخیل در فرایند «پیوند معنویت و مشاوره» می‌پردازد. کتاب دستورالعمل‌ها و توصیه‌هایی برای این پیوند معرفی می‌کند و پس از آن، با ارائه نمونه‌های موردی و تمرین‌های مختلف، به مشاوران امکان می‌دهد که به مراجعان خود در ایجاد هویت معنوی کمک کنند.