عرفان

کتاب حاضر در سه بخش نیایش‌ها در آمریکا، لبنان و ایران تنظیم شده است. شهید چمران در سال 1337، برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و با وجود موفقیت‌های علمی‌اش در دانشگاه برکلی کالیفرنیا، احساس غربت و تنهایی او را می‌آزرد. این مشخصه در 8 نیایش دکتر چمران در آمریکا پیداست. بخش دوم کتاب، دربرگیرنده 25 نیایش شهید چمران در زمان حضور او در لبنان است. وی به درخواست امام موسی صدر، برای تأسیس و تقویت شاخه نظامی سازمان «امل» به لبنان رفت. نکته قابل توجه این است که دست‌نوشته‌ها و نیایش های او در لبنان امیدوارانه‌تر و نگاهش به زندگی روشن‌تر است. نیایش‌های دکتر چمران در ایران که همزمان با جنگ تحمیلی نوشته شده، نشانگر اراده محکم او در مبارزه با دشمنان است. این دست‌نوشته‌ها را می توان به‌عنوان قسمتی از خاطرات و زندگینامه او تلقی کرد. چون با مطالعه هر نیایش، گویی خواننده قدم به قدم در زندگی روزمره او پیش می‌رود.

کتاب حاضر، مجموعه‌ای از دست‌نوشته‌های شهید دکتر «مصطفی چمران» است که به کوشش مهدی چمران جمع‌آوری شده است. این نوشته‌ها بازگوکننده‌ی بسیاری از حالات شهید چمران در لحظات و مواقع مختلف و در شرایط خاص خود بوده است؛ مباحثی که عموماً در زاویه‌ی دید عارفانه شهید چمران قرار گرفته و با قلمی زیبا بیان شده است؛ بنابراین دست‌نوشته‌ها در ارتباط با موضوع خاصی نیست و مطلب مشخصی را دنبال نمی‌کند. محل و زمان نگارش دست‌نوشته‌ها دقیقاً مشخص نیست، گرچه با شواهد و قرائنی می‌توان حدس زد که در آمریکا، لبنان یا ایران به رشته تحریر درآمده است. برخی از عناوین دست‌نوشته‌ها عبارت‌اند از: احتیاج به عرفان، آرزو داشتم، قلب محبوب، من زاده توام، من نماینده خدایم، عشق و تنهایی، قربانی عشق، غوغای عشق، فقر و عشق، قربانگاه عشق، نیاز دارم و ای اشک مقدس.

کتاب حاضر دربرگیرنده‌ی شرح مفاهیم عرفانی در نیایش‌های شهید چمران، شهید عارف مسلک است که برای دوستداران، خاکیان افلاک‌نشین، عرضه شده است. گرچه شخصیت بارز علمی و عرفانی شهید بزرگوار دکتر مصطفی چمران والاتر و نامدارتر از آن است که بخواهیم در این کتاب‌ها از آن سخن بگوئیم، اما در میان ابعاد گسترده و گوناگون شخصیت این سردار بزرگ، احوال معنوی و عرفانی که در دعاها و درخواست‌ها و یا نیایش‌های وی متجلی است، فروغ و درخشش دیگری دارد که پرداختن به آن، گذشته از اینکه ما را با معنویت وی آشنا می‌سازد، به جان و دل نویسنده و خواننده، جلا و صفایی خاص می‌بخشد و آنان را با خود تا فضاهای پاک و پاکیزه‌ی قرب الهی بالا برده و عروج می‌بخشد.

این کتاب درباره زندگی جوانی به نام ماهان است که می‌خواهد به سیر و سلوک الهی برسد و به دنبال عارفی پاک و دلسوخته می‌گردد. در این میان با فردی به نام میرفتاح نجار آشنا می‌شود که به نظر می‌رسد عارف و خداشناس است، اما میرفتاح درگیر زندگی شخصی و مشکلات خانوادگی است. همین وضعیت باعث می‌شود ماهان در انتخاب خود شک کند و تصور کند میرفتاح عارفی دلسوخته نیست؛ اما به مرور زمان واقعیت‌هایی برای ماهان نمایان می‌شوند که نظر او را درباره زندگی و عرفان تغییر می‌دهد...

این کتاب درباره نوع دیگری از آگاهی و دانایی است که از نادانی مطلق سرچشمه می‌گیرد و راه به آگاهی رسیدن را «هیچ‌ندانی» و بی‌اطلاعی از دانسته‌های فردی عنوان می‌کند.
نویسنده کتاب حاضر قصد دارد مخاطب را به مرحله‌ای ببرد که نداند چقدر می‌داند و با به چالش‌کشیدن دانسته‌های خواننده، او را با علوم دیگری آشنا کند و مسیر کسب دانش‌های شهودی را به او نشان دهد.
هدف این کتاب تشویق خواننده به بازنگری و بازاندیشی در دانسته‌ها و رساندن او به مرحله‌ای است که متوجه شود هیچ‌چیزی نمی‌داند و «بینادل» و «جان آگاه» شود.

کتاب حاضر قصد دارد شهود و توجه به حق‌تعالی را در مخاطبان خود بیشتر کند؛ یعنی مخاطب را نسبت به این موضوع هشیار کند که در هر لحظه از زندگی به سخن‌گفتن با خدا و انس و استمرار نجوا نیاز دارد. نویسنده در چهار فصل این کتاب تلاش کرده است تا حضور قلب، ملاقات نجوایی، رؤیت عقلی و معرفت خواننده را افزون کند. مخاطب نیز باید با تمرین ذکر و نجواها سعی کند تمام طبیعت و موجودات را نشانه‌ای از باری‌تعالی ببیند و خدا را همه‌جا حس کند.

در این کتاب جمله‌های کوتاهی از عارف برجسته «ملا احمد نراقی» آمده‌اند. کتاب پیش‌رو به دو بخش تقسیم شده است که بخش نخست «زندگی‌نامه ملا احمد نراقی» و بخش دوم «حکایت‌ها» نام دارد.

این کتاب، بخش نخست از مجموعه مقالاتی است که بر محوریت آراء و اندیشه‌های تابناک مولانا، تدوین و تألیف شده است. مقالۀ اول، دربارۀ عرفان مولاناست؛ نویسنده می‌کوشد شمایی کلی از جهان‌بینی عرفانی مولانا ترسیم کند. مقالۀ دوم دیدگاه مولانا دربارۀ قرآن و جهان عظیم آن است. مقالۀ سوم، ناظر به رموز تعالی است؛ این مقاله به نظر مولانا دربارۀ تعالی و قواعد مبتنی بر آن اختصاص دارد. مقالۀ بعدی... .

نهضت حسینی، عرفان و عارفان اجتماعی تمدن‌ساز را به‌عنوان «عرفانِ معیار»، «سلوکِ سنجش‌گر» و «شهودِ شاخص» در «میدان جهاد و شهادت» متجلی ساخته و اُسوه و شاهد صادق اهالی سلوک اجتماعی- سیاسی شد. این کتاب، رابطه دوسویه بین توحید و امامتِ مبتنی بر عناصر، ارزش‌ها و مقامات عرفانی با روحِ اجتماعی و نشانی‌های انقلابی - جهادی را تبیین می‌کند. همچنین عرفان اجتماعی انضمامی، در رخدادهای قیام کربلا بازشناسی می‌شود و مصداق عرفان اجتماعی در عینیت جامعه اسلامی، بیان می‌شود.

این کتاب حاوی جنبه انتقادی در ساحت نظری هنر و ساحت عملی یک اثر سینمایی است و در دو بخش ارائه شده است: بخش اول حاوی گفت‌وگو با کارگردان فیلم سینمایی «زشت و زیبا»، احمدرضا معتمدی، و نشست‌های نقد و بررسی فیلم، سخنرانی‌ها و نوشتارهای انتقادی صاحب‌نظران فلسفه عرفان و هنر سینما درباره فیلم است. بخش دوم حاوی فیلم‌نوشت، به مثابه یک اثر فلسفی و حکمی در سینما است.