علوم اجتماعی

آشنایی معلمان با روش‌های تدریس لازم است. علوم اجتماعی شامل رشته‌های متعدد تاریخ، جغرافیا و تعلیمات اجتماعی است که ضروری است معلمان علوم اجتماعی در بیرون از مدرسه دربارۀ موضوعات آن مطالعه کنند. کتاب حاضر در ابتدا مختصری دربارۀ علوم تعلیمات مدنی، جغرافیا و تاریخ، و اهمیت و کاربرد این درس‌ها در زندگی دانش‌آموز توضیح می‌دهد. سپس اهداف و اصول آموزش این درس‌ها را برمی‌شمارد. کودک و یادگیری علوم اجتماعی، روش‌های تدریس تعلیمات اجتماعی، تدریس مفاهیم اجتماعی از طریق اجرای فعالیت‌های اجتماعی در مدرسه، منابع و مواد آموزشی، و نمونه‌های طرح درس تعلیمات اجتماعی، از دیگر محتویات کتاب هستند.

در این کتاب، میزان تطبیق محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی در پایه‌های سوم و چهارم ابتدایی با سند تحول بنیادین بررسی شده‌است.محقق کوشیده است مشخص کند، محتوای کتاب اعم از پاراگراف‌ها، تصویرها و فعالیت‌ها تا چه میزان به جامعۀ عدل جهانی، میراث نظری و عملی امام خمینی، تعلیم و تربیت، معضلات زیست محیطی، شایستگی‌های پایه با تأکید بر خصوصیات اسلامی ایرانی، سلامت جسمانی و ... پرداخته‌است.

تسهیلگری استفاده از مجموعه‌ مهارت‌ها و روش‌هایی است که به آسان‌تر کردن امور کمک می‌کنند. کتاب پیش رو راهنمای آموزش تسهیلگری است و در واقع مددکاری اجتماعی را می‌آموزد. در بخش اول کتاب با عنوان«فنون تسهیلگری»، چیستی تسهیلگری و کیستی تسهیلگر معرفی و شرح داده شده‌است. اهداف، قوانین، مهارت‌ها، و ارتباط تسهیلگری با زبا ن و زبان‌شناسی، تسهیلگری در مددکاری اجتماعی و وظایف مددکاران اجتماعی تسهیلگر در نهادها از جمله موضوعات بخش اول هستند. بخش دوم کتاب به «مهارت‌های مسئله‌یابی و تصمیم‌گیری» پرداخته‌است. ‌‌

کتاب‌های کار به تقویت مطالب آموخته‌شده در کتاب‌های درسی کمک می‌کنند. کتاب حاضر با ارائۀ تمرین‌ها و فعالیت‌های متنوع،بازی و سرگرمی، جدول‌ها و سؤال‌های چندگزینه‌ای، صحیح و غلط، پرکردن جای خالی، تشریحی و سؤال‌های مفهومی،می‌کوشد همگام و مطابق با کتاب درسی، دانش‌آموز پایۀ نهم را در فهم مطالب کتاب مطالعات اجتماعی یاری کند. این کتاب در قالب 24 درس تنظیم شده‌است و هر درس، علاوه بر تمرین‌های متنوع، نکات مهم درس را نیز دربردارد. دو نمونه آزمون نیز در کتاب گنجانده شده‌است.

این کتاب مشتمل بر خلاصه درس‌های کتاب مطالعات اجتماعی است که سه حوزه تاریخ (فرهنگ و هویت)، جغرافیا (فضا، مکان و زمان) و اجتماعی (نظام اجتماعی و فعالیت‌های اقتصادی) را پوشش می‌دهد. در این کتاب نمونه سؤال‌های امتحانی به دو صورت تستی و تشریحی ارائه شده‌اند تا یادگیری مباحث بهتر و آسان‌تر شود.

نویسنده سعی دارد در روایتی تصویری کودکان را با تاریخچه زندگی اجتماعی و عوامل پدیدآورنده زندگی روستایی آشنا سازد و به دنبال آن زندگی شهری و نیز روابط شهر‌نشینان در فضای شهری را معرفی می‌کند. همچنین این آشنایی با شناخت حقوق شهروندی و نحوه اداره کردن شهرهای بزرگ و سازمان‌های اداره کننده شهرها کامل می‌شود.

رویکرد این کتاب مبتنی بر پرورش مهارت‌های کاوشگری است تا دانش‌آموز را برای چگونه یادگرفتن یاری کند. متن شامل تمرین‌هایی است که در قالب چهارگزینه‌ای، جای خالی، کوتاه‌پاسخ، بلند‌پاسخ و نقشه و نمودار طراحی شده است. چک لیست‌های ارزشیابی از محتوای هر فصل نیز در کتاب درج شده است.

کتاب با ارائه مثال‌های متعدد و به صورت هدفمند به شرح مفاهیم اجتماعی و جلوه‌های مختلف آن می‌پردازد. همچنین تمرین‌هایی نیز با رویکردهای تحلیلی، تفسیری، مقایسه‌ای و ... طراحی شده که موجب یادگیری بهتر مفاهیم کتاب می‌شوند. مطالبی که با عنوان « بیشتر بدانید» آمده، اطلاعات عمومی دانش‌آموزان را درخصوص علوم اجتماعی افزایش می‌دهد.

کتاب پیش رو منبعی کمک آموزشی برای تقویت دانسته‌های کلاسی دانش‌اندوزان است. در ابتدای هر درس، خلاصه‌ای از نکته‌های مهم یادآوری شده تا دانش‌آموزان قادر باشند به سؤال‌های مختلفی از جمله جای خالی، درست و نادرست، پرسش‌های چهارگزینه‌ای و تشریحی پاسخ دهند. در انتهای هر فصل نیز یک آزمون در نظر گرفته شده تا فرصت ارزشیابی کلی از مطالب آن فصل فراهم آید.

در اثر پیش رو با رویکردی نسبی‌گرایی، تحلیلی روشن از سرشت جامعه ارائه می‌شود و نشان می‌دهدکه پیش‌فرض‌های فلسفی سرآغازی ضروری برای جامعه است. همچنین ایده‌های «لودویک یوزف یوهان ویتگنشتاین» از نوابغ فلسفه مطرح شده و برمبنای جامعه‌شناسی، مسئله غبیت در پژوهش اجتماعی بررسی می‌شود.