مدارس استثنایی

این کتاب یک منبع راهنما برای پژوهش‌ها و پرسش‌های مرتبط با مسائل ناشنوایان و ناشنوایی است و اولین گام در شناخت فرهنگ و جامعه ناشنوایان به شمار می‌رود. ناشنوایان علی‌رغم تفاوت‌ها، دارای استعداد و ظرفیت‌هایی هستند که با آموزش درست و رسیدگی به موقع به فعلیت می‌رسند و به انسان‌های فرهیخته و پرتلاش تبدیل می‌شوند که بسیاری از آنها چنین هستند.

این کتاب حاصل سال‌ها تجربه‌ی تبلیغی در میان جامعه‌ی ناشنوایان است و با هدف توسعه‌ی ارتباطات دینی و فرهنگی برای این عزیزان تدوین شده است. نویسندگان با طراحی 110 اشاره‌ی جدید با درون‌مایه‌ی مذهبی، تلاش کرده‌اند تا مفاهیم اسلامی را از طریق زبان اشاره به شکلی قابل فهم و کاربردی منتقل کنند. در این اثر، مفاهیمی چون احکام، غسل، نماز، توحید، معاد، عقد، قصاص، اعتکاف، عید غدیر، چهارده معصوم، کربلا، عاشورا، اربعین، مرجع تقلید، چادر و سینه‌زنی با تصویرسازی و توضیح اشاره‌ها آموزش داده شده‌اند. کتاب با راهنمای تصویری و توضیحات کاربردی همراه است تا هم برای ناشنوایان و هم برای مربیان، خانواده‌ها و فعالان فرهنگی قابل استفاده باشد.

این مجموعه شامل تکلیف‌های درک دستور، حافظۀ شنیداری، حدس با کمک توصیف و داستان به‌همراه نمونه‌ و فایل صوتی است که متخصصان، مربیان و خانواده‌ها می‌توانند از آنها استفاده کنند. همچنین 5 موقعیت زبان‌محور نیز ارائه‌ شده ‌است که در آن تکلیف‌های متعدد حافظۀ 1 تا 5 آیتمی در بافت گوناگونی از هدف‌های زبانی گنجانده ‌شده و به‌همراه فایل صوتی هر تکلیف در دسترس‌اند. چنانچه کودک از آغاز گوش‌دادن را بیاموزد، نیازش به کار مستقیم روی تکلیف‌های گوناگون به‌طور مجزا کاهش‌ خواهد ‌یافت. فایل‌های صوتی و ویدئوهایی که شامل توضیح نسبتاً کاملی دربارۀ فهرست‌های شنوایی-کلامی و روش استفاده‌شان هستند نیز در ابتدای این مجموعه گنجانده ‌شده‌اند. با استفاده از این فهرست‌ها می‌توانیم مهارت گوش‌دادن را در کودک ایجاد‌ کرده و پس از آن تنها به کار روی مهارت‌های شنیداری‌ای بپردازیم که از قلم افتاده‌اند.

این کتاب متنی غیرداستانی و اگاهی‌رسان درباره‌ سندروم داون است که از زبان «هانا» روایت می‌شود و در اصل تجربه‌ واقعی نویسنده درباره‌ فرزند خود است. این کودکان در عین این‌که تفاوت‌هایی با دیگران دارند، شباهت‌های فراوانی نیز با آن‌ها دارند و حتی ویژگی‌هایی که اگر به‌درستی هدایت شوند، می‌توان به عنوان قدرت جادویی از آن‌ها نام برد. توانایی‌هایی همچون قدرت دوست داشتن و همدلی فراوان، اعتمادکردن، داشتن حس بسیار قوی، انعطاف‌پذیری زیاد بدنی و حتی لجبازی بیش‌ازحد.

نویسنده، سالی راجرز، در تلاش است تا با تفکری کل‌نگر به تمام نیازهای رشدی کودکان مبتلا به اتیسم توجه کند. برای کمک به کودکان دارای اتیسم، مدل‌های آموزشی گوناگونی مثل: ABA، NET، prt و... وجود دارند. پروفسور راجرز قصد دارد مدل تربیتی-آموزشی جدیدی که ترکیبی از مدل‌های گفته شده است را برای والدین و مربیان کودک دارای اتیسم در این کتاب بیان کند.

دانش آموزان دارای نیازهای ویژه نیز باید در میدان‌های ورزشی حضور یابند. کتاب حاضر در زمینۀ ورزش دانش‌آموزان با نیازهای خاص نگاشته شده است. در ابتدای کتاب مفاهیم مربوط تعریف شده‌اند. سپس موضوع تربیت بدنی این دانش‌آموزان شامل طبقه‌بندی و معرفی، صفات و وظایف معلمان آنان، نقش بازی‌های بومی و محلی بر مهارت‌بخشی به آنان، و فعالیت‌های قابل اجرا در ساعت ورزش برای تقویت مهارت‌های حسی حرکتی و دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی و نیز اوتیسم، آسیب‌دیدۀ بینایی، شنوایی و جسمی- حرکتی شرح داده شده‌اند. در بخش سوم کتاب نیز موضوع تربیت بدنی و ورزش دانش‌آموزان بیمار، از جمله مبتلایان به صرع، آسم، انواع دیابت و چاقی مفرط مورد بحث است. در بخش آخر حقوق ورزشی، از جمله حقوق دانش‌آموزان و اصول بیمۀ ورزشی مورد توجه‌اند.

نویسنده خاطراتی را از آموزش خود در مدرسه‌ای استثنایی روایت می‌کند که در آن جمعی از دانش‌آموزان کم‌توان ذهنی حضور دارند. این روایت مخاطبان را با روش تدریس آموزگاران در این مدارس آشنا می‌سازد و به معلمان کمک می‌کند تا چنین کودکانی را بهتر بشناسند و بتوانند به گونه‌ای مناسب با آن‌ها ارتباط برقرار کنند.

والدین و مربیان می‌توانندبا فراهم کردن محیطی شاد و سازنده برای فرزندانشان، به سلامت بهداشت و روان آن‌ها کمک کنند. کتاب حاضر، به عنوان منبع دو واحد درس بهداشت روانی کودکان استثنایی، به مربیان، کاردرمانگران و والدین کمک می‌کند به نحو مؤثرتری به بهداشت روان و تربیت این کودکان بپردازند. کتاب دوازده فصل دارد. فصل اول شامل کلیاتی دربارۀ اهمیت توجه به بهداشت روانی و اهداف آن است. در فصل دوم نویسنده به بهداشت روانی در خانواده‌های کودکان استثنایی پرداخته و راه‌های رویارویی آن‌ها با موضوع را بررسی کرده است. فصل سوم چند بحث اساسی و مهم دربارۀ اهمیت و ضرورت مشاورۀ ژنتیک و آزمایش‌های پزشکی برای جلوگیری از معلولیت در حوزۀ پیشگیری را دربرمی گیرد. در فصل‌های چهارم تا دوازدهم ویژگی‌های توصیفی-شناختی و تأثیر مسائل و مشکلات بهداشت روانی کودکان عقب‌ماندۀ ذهنی، تیزهوش، نابینا، ناشنوا، ناسازگار، ناتوان در یادگیری ویژه، ناتوان در زبان و گفتارر، و ناتوان در مهارت های رشدی-ارتباطی آمده اند. در پایان هر فصل راهبردهایی برای تأمین بهداشت روانی این کودکان ارائه شده و در قسمت نتیجه‌گیری نیز راه‌های مقابله با مشکلات بهداشت روانی مورد بحث قرار گرفته است.

هدف از تأسیس «سازمان آموزش و پرورش ویژه» آموزش و پرورش گروه‌های دانش‌آموزان با نیازهای ویژه، با تاکید بر آموزش حرفه‌ای است. در این کتاب نظریه‌ها و یافته‌های مرتبط با برنامۀ درسی این دانش‌آموزان در 13 فصل ارائه شده‌است. مبانی، تاریخچۀ برنامۀ درسی و طراحی آن در سه فصل اول بررسی می‌شوند. در فصل چهارم نظریه‌ها و رویکردهای برنامۀ درسی آنان، و در فصل بعد برنامۀدرسی کارکردی ارائه شده‌اند. متناسب‌سازی برنامۀ درسی، برنامۀ درسی انفرادی، آموزش شغلی در این برنامه، رشد مهارت‌های تحصیلی کارکردی، فردی و بین‌فردی، زندگی مستقل و رشد شغلی مباحث فصل‌های بعد هستند. در فصل آخر نیز برنامۀ درسی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در ایران ارائه شده‌است.

خاطره‌نویسی یکی از قالب‌های ادبی است که مقدمه مهمی برای داستان‌نویسی به شمار می‌رود. این مجموعه علاوه بر تشویق مخاطبان به ثبت خاطره‌هایشان، آنها را با تجربه‌های کاربردی و شیرین نویسندگان آشنا می‌کند. در این اثر خاطرات یکی از آموزگاران مدارس استثنایی با زبانی طنزآمیز روایت شده است.