حس لامسه

افرادی که از کودکان استثنایی مراقبت می‌کنند، اغلب با این مشکل روبه‌رویند که بچه‌های تحت مراقبتشان درک درستی از آداب و هنجارهای اجتماعی در تعاملات فیزیکی بین افراد ندارند. آن‌ها نمی‌دانند در مواجهه با افراد چگونه رفتار کنند. کودکان با نیازهای ویژه ممکن است در تماس‌های جسمی به دیگران آسیب بزنند یا به عکس، توسط همسالان و حتی مراقبان خود مورد آزار قرار گیرند. کتاب با این هدف نوشته شده است که چنین کودکانی قوانین را بشناسند، از خطرات احتمالی آگاه باشند و در صورت لزوم به تنهایی از خود مراقبت کنند.

حواس انسان به او کمک می‌کند همه چیز را بشناسد. مجموعۀ پنج‌ جلدی حواس پنج‌گانه کوشیده‌است کودکان را با شگفتی‌های حواس انسان آشنا کند. هر جلد یک حس را مورد توجه قرار داده و با مثال‌های ساده از زندگی کودک، آن‌ حس را برجسته ساخته‌است. این جلد به حس لامسه اختصاص دارد. یک بخش علمی نیز در انتهای کتاب آمده‌است که دربارۀ حس لامسه و چگونگی فرایند لمس‌کردن به مخاطب اطلاعات می‌دهد.

کودکان، علاوه بر آشنایی با حس لامسه در شناسایی اشیا، باید محدودیت‌ها و خطاهای آن را نیز بشناسند. مجموعۀ 55 جلدی «فکر، کودک، فلسفه» برای رشد فکری کودکان،‌ آن‌ها را به تفکر دربارۀ خود و جهان اطراف فرامی‌خواند. جلد چهل‌ وششم از این مجموعه، ضمن توجه‌دادن کودک به قدرت حس لامسه در شناخت موجودات، می‌کوشد از محدودیت این حس پرده‌ بردارد و با طرح مثالی مشهور، توجه کودکان را به این محدودیت جلب کند.

یکی از حواس پنج‌گانۀ انسان حس لامسه است. مجموعۀ 55 جلدی «فکر، کودک، فلسفه» برای رشد فکری کودکان،‌ آن‌ها را به تفکر دربارۀ خود و جهان اطراف فرا می‌خواند. جلد بیستم از این مجموعه توجه کودکان را به این موضوع جلب می‌کند که حس لامسه کارکردهای گوناگون دارد. کتاب دوزبانه است. نویسنده نمونه‌هایی از وسایلی را مثال می‌زند که با دست‌زدن به آ‌ن‌ها و لمس‌کردنشان، می‌توان چیستی و چگونگی‌شان را متوجه شد.

با توجه به گفتۀ نویسنده، شناخت طبیعتی که ما را محاصره کرده است، کودکان را پر مایه می‌کند. این شناخت، آن‌ها را با علم بوم‌شناسی آشنا می‌کند و باعث احترام گذاشتن آنان به سیاره‌ای که در آن هستند، می‌شود. "ماریا مونته‌سوری" که این کتاب بر پایۀ آموزش‌های او است،ابزارهای آموزشی فراوانی طراحی کرده است تا کودک بتواند از خردسالی با آن‌ها کار کند. هدف از فعالیت‌ها و آزمایش‌های این کتاب، تشویق کودک به مشاهدۀ جهان از طریق دست‌ورزی و آزمایش است. در این کتاب، صد فعالیت در ارتباط با این موضوعات طراحی شده است: جغرافیا، طبیعت و گیاهان، دنیای جانوران، فیزیک و زمان.

این کتاب در هشت فصل، نخست کوشیده است مربیان و والدین کودکان نابینا را با تاریخچه و مبانی نظری آموزش و توان‌بخشی این گونه کودکان آشنا کند. سپس به صورت درس به درس و کاملاً کاربردی، بریل آموزی مهارت‌های تحصیلی، از جمله خواندن و نوشتن و ریاضیات را شرح داده است. فصل پنجم کتاب حاوی 9 درس برای تحریک و تقویت حس لامسه است، فصل ششم 6 درس برای آموزش مفاهیم ریاضی دارد، فصل هفتم 16 درس برای ایجاد مهارت در خواندن خط بریل ارائه کرده، و سرانجام، فصل هشتم در 12 درس به تقویت مهارت نوشتن به خط بریل پرداخته است.