تبعیض‌ نژادی

مجموعه «کی؟ چی؟ کجا؟ » نوجوانان را با شخصیت‌های مهم تاریخ و مکان‌های مهم جهان و اتفاقات پراهمیت آشنا می‌کند این مجموعه‌ی دوست داشتنی برای نوجوان‌های کنجکاو است که می‌خواهند اطلاعات عمومی خود را بالا ببرند، این کتاب درباره چیستی قانون «تبعیض نژادی علیه سیاه‌پوستان» در آمریکا و چگونگی لغو این قانون است. ماجرا از این قرار بود که روزی سه دختر سیاه‌پوست سوار اتوبوس شدند و روی صندلی مخصوص سیاه‌پوستان نشستند. طبق قانون اگر سفیدپوستی سوار اتوبوس می‌شد، سیاه‌پوست باید از روی صندلی بلند می‌شد و جای خود را به او می‌داد. دو نفر از دخترها از جا بلند شدند اما دختری به نام کلودت از روی صندلی خود بلند نشد و به خاطر این کار به زندان افتاد...

این داستان درباره دختری سیاه‌پوست است که زمان اجرای قانون برده‌داری در آمریکا متولد شد. هریت یک برده بود، اما تصمیم گرفت تا پایان عمر این‌گونه زندگی نکند و با ظلم بجنگد. او با الهام از روحیه مادرش که زنی مبارز بود و به فرزندانش علم و دانش می‌آموخت، از مزرعه فرار کرد و به جمع بردگان معترض پیوست. در همان روزها، شرایط سیاسی آمریکا متحول شد و زندگی هریت تابمن و سایر برده‌ها کاملا دگرگون شد.
این قصه درباره ظلم‌ستیزی، مبارزه و مقاومت است که با بیانی صمیمی برای کودکان روایت شده است.

در شهر قصه‌، اول فقط و فقط سه تا رنگ بود: قرمز و زرد و آبی! و همه خوش‌و‌خرم در شهر رنگ‌آباد زندگی می‌کردند تا اینکه یک روز بعدازظهر، قرمز‌ها گفتند ما از همه بهتریم. زردها و آبی‌ها هم ساز خودشان را زدند. بعد هم دیوارکشی و نرده‌کشی شروع شد: قرمزکده و زرد‌کده و آبی‌کده! یعنی حالا چه اتفاقی در رنگ‌آباد می‌افتد؟ !

«دانته» پسری سیاه‌پوست، از مادر سیاه‌پوست و پدر سفیدپوست است. برادر او، «تری»، که از خودش سه سال بزرگ‌تر است، رنگ پوستش شبیه پدرشان است. برای همین اختلاف در رنگ پوست، معمولاً کسی متوجه نمی‌شود این دو برادر هستند. خانواده در نیویورک زندگی می‌کنند؛ اما به‌خاطر شغل مادرشان که وکیل است، مجبور می‌شوند به ماساچوست بروند... . همۀ اعضای دبیرستان جدید، تقریباً‌ سفیدپوست هستند و به‌شدت نژادپرست. بچه‌ها و حتی مسئولان مدرسه، دانته را صرفاً به‌خاطر رنگ پوستش مدام آزار و اذیت‌ می‌کنند تا روزی که برای کاری که نکرده، توبیخ می‌شود... .

این کتاب یک نگاه عمیق جامعه‌شناختی به مسئله برده‌داری و تبعیضِ‌ نژادی است. نویسنده با استفاده از وقایع تاریخی مستند و تجربیات خودش در این کتاب تلاش کرده، لایه‌های زیرین و نیمه‌پنهان سیاست و فرهنگ جامعه امریکا را آشکار کند. همچنین اطلاعاتی پیرامون نظام طبقاتی هند و آلمان نازی ارائه می‌دهد.

نلسون ماندلا، 18ژوئیه سال 1918 در روستای کوچک «موزو» در کشور افریقای جنوبی به دنیا آمد. او تحصیلاتش را از طریق آموزش از راه دور در رشته حقوق به اتمام رساند و از آن پس به‌عنوان اولین وکیل سیاه‌پوست افریقای جنوبی مطرح شد. وی در 25سالگی عضو کنگره ملی افریقا (ANC) به‌عنوان حامی حقوق سیاه‌پوستان در مقابل سفیدپوستان شد. وی، همراه «اولیور تامبو» و «والتر سیسولو»، شاخه جوانان (ANC) را تأسیس کرد و ریاست آن را برعهده گرفت. وی، نخستین رئیس‌جمهور افریقای جنوبی است که در انتخابات دموکراتیک عمومی برگزیده شد و پیش از ریاست‌جمهوری از فعالان برجسته مخالف «آپارتاید» در افریقای جنوبی و رهبر کنگره ملی افریقا بود.

خانواده «لوگن» سیاه‌پوست هستند و دویست جریب زمین دارند، زمینی که چاه پرآبی هم در آن وجود دارد. زمانی که خشکسالی ایالت «می‌سی‌سی‌پی» را فرا می‎گیرد، همه چاه‌ها خشک می‌شود، به جز چاه خانواده لوگن! خانواده «سیمس»، سفید‌پوست هستند و چهل جریب زمین اجاره‌ای دارند. همین موضوع می‌تواند باعث گرفتاری بین این دو خانواده شود؛ اما از وقتی نهر «رُزالی» که خانواده «سیمس» آب مورد نیازش را از آن تأمین می‏کرد، خشک شده است، آن‌ها هم مثل عده زیادی دیگری به مزرعه لوگن‌ها می‌آیند تا از چاه آب بردارند. همین موضوع ماجراهای زیادی را به وجود می‎آورد.

امروزه تبعیض نژادی یکی از عوامل دغدغه‌ساز بین‌المللی و یکی از موارد مطرح در حوزۀ حقوق بشر است. به همین لحاظ، «کنوانسیون محو تبعیض نژادی» به عنوان سندی بین‌المللی و ویژۀ تبعیض نژادی، جایگاه مهمی دارد. کتاب حاضر ضمن بیان حقوق و تعهدات شناخته‌شده در کنوانسیون محو کلیۀ اشکال تبعیض نژادی، رویۀ کمیتۀ مربوطه را با توجه به تفسیرهای عمومی، ملاحظات استنتاجی و پرونده‌های مطرح شده بیان می‌دارد و در واقع نشان می‌دهد برخی از ابعاد این سند در مواردی ابهاماتی را موجب شده‌است.

نویسنده در کتاب حاضر داستان برده‌داری و سرگذشت برده‌ها را در طول تاریخ روایت می کند. او ضمن بیان نکته‌های ناگفته از رنج و ستم بزرگی که بر انسان های بسیاری در دنیا رفته است، درباره سابقه برده‌داری، تجارت برده، زندگی در بردگی، جنگ برای آزادی، ممنوعیت در آمریکا و عاقبت برده‌داری به تفصیل سخن می گوید. از جدول، نمودار، عکس، تصویر و نقشه برای بیان مطالب استفاده شده است.

کودکان ممکن است بخاطر تفاوت‌های خیلی ساده‌ای که با بقیه دارند نژادپرستی را تجربه کنند. کتاب پیش‌رو، راه‌های مختلف کنار آمدن کودکان با مسائلی چون تبعیض‌نژادی، اختلاف دین، تفاوت فرهنگ و ... در قالب داستان به تصویر می‌کشد.