قم

فرهنگ عامه بخشی از شناس‌نامۀ هر قومی محسوب می‌شود. مهاجرت حضرت معصومه در دگرگونی فرهنگی منطقۀ قم تأثیر بسیاری داشته و خرده فرهنگ‌هایی را پدید آورده است. کتاب حاضر به این موضوع پرداخته و نیر بررسی کرده که مردم قم و نیز ایرانیان با این بانو چه رفتاری داشته‌اند و بر پایۀ آن چه آداب و آیینی ساخته‌اند. نویسنده آثار دوسویۀ ورود حضرت به ایران و ساخته شدن آستانۀ او در شهر قم بر فرهنگ عامه را بررسی کرده است. ساختار حرم حضرت معصومه، و مکان‌ها و ساختمان‌های اداری آن نیز در این کتاب شرح داده شده‌اند.

شیخ صدوق به عنوان یکی از مفاخر جهان اسلام در قرن چهارم هجری در نهضت علمی و فرهنگی شیعه سهم بسزایی دارد. چرا که بیشترین آثار را در زمینه‌های مختلف در قیاس با دیگر محدثان حوزه مکتب حدیثی قم تا قرن پنجم هجری داراست و امروزه نیز آثار فراوان به جای مانده از حوزه حدیثی ارزشمند قم به آثار وی مربوط می‌شود. شیخ صدوق علاوه بر منسجم کردن احادیث، عقاید شیعه را نیز با استفاده از جمع‌بندی روایات بیان کرده و از همه مهم‌تر به مبارزه با افکار انحرافی پرداخته است. در کتاب حاضر جایگاه و نقش شیخ صدوق در حفظ و گسترش معارف شیعه مورد بررسی قرار گرفته است.