تاریخ

این کتاب گردآوری شده از مجموعه مقالات «همایش‌ آموزش تاریخ» است و درصدد آن است که تحولات در اندیشه تاریخ‌باوری و تاریخ‌پژوهی را بررسی و برداشت‌های تاریخی و باورهای عمومی درباره گذشته را اصلاح کند. این کتاب با آوردن سخنرانی‌ فعالان آموزش از شهرهای گوناگون، آموزش تاریخ و محتوای درس تاریخ را به طور نقادانه بررسی می‌کند.

نویسنده حاصل چند سال تلاش و پژوهش درباره تاریخ پیامبر اسلام(ص) و رویدادهای قبل و بعد از بعثت را گردآوری کرده است. این بحث‌ سال‌ها در دانشگاه تهران، دانشکده روابط بین‌الملل و مراکز آموزش عالی تدریس شده‌است.
موضوعات کتاب به دو بخش تقسیم شده‌اند: دوره جاهلیت و قبل و بعد از بعثت پیامبر(ص) تا رحلت ایشان؛ بحث‌های تاریخی و سیاسی دوره خلافت تا سال 65 ه.ق.

در این کتاب ابتدا به زندگی، اقدامات و تفکر و خودباختگی مهندس «مهدی بازرگان»، مؤسس نهضت آزادی، پرداخته شده است. سپس تاریخچه نهضت آزادی و مواضع و عملکرد آن در دوران پهلوی دوم و بعد از انقلاب اسلامی در دولت موقت، دفاع مقدس، رابطه آن‌ها با گروه فرقان، لانه جاسوسی امریکا و مجاهدین خلق (منافقین) و تلاش آن‌ها در براندازی نظام اسلامی در فتنه سال‌های 1378و 1388، بررسی شده است.

در میان انبوه نوشته‌های مورخان و نویسندگان حاضر در دوره رضاشاه و محمدرضاشاه و خاطره‌هایی که از نزدیکان آنان منتشر شده است و همچنین در میان اسناد و مدارکی که بعدها از سوی وزارت خارجه و سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای حامی رژیم پهلوی انتشار یافته، ‌ اطلاعاتی وجود دارد که بازخوانی و بازیابی آن‌ها، حقایق بسیاری از حوادث، رخدادها و اقدامات دوره رضاشاه را آشکار می‌سازد. در این کتاب، پنج اقدام مهم رضاشاه شامل «ساخت راه‌آهن»، «ارتش نوین و متحدالشکل»، «امنیت و سرکوب گردنکشان»، «اقتدار و قاطعیت در اجرا و جلوگیری از دزدی‌ها»، و «نوسازی و مدرنیزاسیون ایران»، بررسی شده است.

این کتاب، تحلیلی است محرمانه که با تشدید بحران میان ایران و شرکت نفت ایران ـ انگلیس، به‌دست کارشناسان بانک جهانی در سال 1331 انجام گرفته است و آن‌ها بر نکات بسیار عمیق تکیه کرده‌اند؛ از جمله حق اعمال حاکمیت ایران بر صنعت نفت خودش و انتقاد از رویه‌های اجرایی شرکت نفت. اطلاعات ارزشمندی که در متن تحلیل و پیوست‌های مختلف آن آمده است، روند طولانی برخورد ظالمانه شرکت نفت با دولت ایران را آشکار می‌سازد و نشان می‌دهد که قدرت مالی و شبکه درهم‌تنیده امپراتوری نفتی شرکت، همگی بر پایه منافع سرشار حاصل از نفت ایران بنا شده است، درحالی که ایران خود به این منابع مالی نیاز حیاتی داشت و توسعه همه‌جانبه‌اش در گرو برخورداری از منابع مالی لازم بود.

این کتاب، داستان 30سال روابط خاورمیانه بین ایالات‌متحده و بریتانیا از اواخر دهه 1940 تا 1970 است. گاهی کشورها با هم همکاری می‌کردند، گاهی از هم جدا می‌شدند و گاهی هم ظاهرا خرابکاری می‌کردند. چه چیزی می‌تواند دلیل چنین رابطه پیچیده‌ای باشد؟ بریتانیای کبیر بزرگ‌ترین امپراتوری بود که دوران مدرن به خود دیده بود، اما جنگ آن را خسته و ورشکسته کرده بود. ایالات‌متحده پس از پیروزی در جنگ جهانی دوم خود را به‌عنوان قدرت جهانی جدید می‌دید و به‌دنبال استفاده از این نفوذ بود... .

این کتاب که جلد پنجم از مجموعه «روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تاکنون» است که با تبیین جریان‌های مهم سیاسی و تقسیم جهان به‌دست دو ابرقدرت بزرگ دنیا، نشان می‌دهد که راه پیروزی، حرکت در مسیر قدرت‌های بزرگ جهانی نیست و چگونه کشوری می‌تواند با «نه گفتن» به این قدرت‌ها، استقلال و سیادت خود را بازیابد. در این کتاب اوضاع ایران از مشروطه تا جمهوری رضاخان، بررسی و نقش امام خمینی (ره) در شکل‌گیری وقایع و تئوری‌های اصلاحی در ایران، شرح داده می‌شود. در این راستا، وقایع و رویکردهای دوره نخست‌وزیری بختیار، مورد واکاوی قرار گرفته است. همچنین در کتاب، اطلاعاتی درباره ظهور امپریالیسم امریکا و مسیحیت صهیونیستی، ارائه شده است.

این کتاب که جلد چهارم از مجموعه «روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تاکنون» است با بررسی وقایع جنگ جهانی دوم، به تشریح وضعیت داخلی ایران و روابط آن با دیگر کشورهای دنیا پرداخته و رخدادهای جهان در فاصله دو جنگ جهانی قرن نوزدهم را تبیین کرده است. در این مقال، اقتصاد امریکا به‌عنوان ابرقدرت جهان، بررسی و با دادن اطلاعاتی درباره انقلاب روسیه اوضاع داخلی ایران در آن، بیان و عملکرد دو کشور ایران و روسیه در فاصله دو جنگ جهانی، شرح داده شده است. همچنین در کتاب، داستان مشروطه‌خواهی ایرانیان و اوضاع ایران پس از مشروطه، واکاوی شده است.

این کتاب که سومین مجلد از مجموعه «روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تاکنون» است، با تشریح آغاز رنسانس، به تبیین چگونگی فاصله گرفتن دنیای غرب از فضای دین و کلیسا می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه کلیسا قدرت خود را از دست می‌دهد و با جدایی از ایمان و اندیشه‌های خدامحوری، مَنیّت‌های انسانی غلبه می‌یابد تا زمانی که عصر انقلاب‌ها فرا می‌رسد. همچنین در کتاب، مبانی اقتصاد رنسانسی و سیاست در رنسانس، تبیین و با تأملی در اندیشه‌های ماکیاولی، موضوع فرهنگ و اندیشه و تأثیر آن در شکل‌گیری تمدن، شرح داده می‌شود.

این کتاب، جلد دوم از مجموعه «روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تاکنون» است، این کتاب روایتی است از فرهنگ و تمدن اسلامی که با استناد به منابع معتبر دینی و تاریخی به تبیین روند شکل‌گیری و توسعه تمدن اسلامی از زمان بعثت رسول گرامی اسلام (ص) تاکنون پرداخته است. در این کتاب، چگونگی پیدایش جامعه اسلامی، بیان و اطلاعاتی درباره خلافت امویان، خاندان‌های ایرانی، سلسله‌های ترک، و جریان‌های فکری جهان اسلام، ارائه شده است. همچنین علل زوال تمدن اسلامی، مطرح و چگونگی ظهور دوباره آن، بررسی شده است. پایان‌بخش مطالب کتاب نیز بحث درباره فرهنگ و تمدن دوره صفوی است.