تاریخ

این کتاب در تلاش است تا زندگی حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی، چه از لحاظ سیاسی چه عقیدتی و حتی شخصی، را با نگاهی به مجموعه کتاب‌های خاطرات هاشمی رفسنجانی، سخنرانی‌ها، نامه‌ها، مکتوبات و مصاحبه‌های ایشان، بررسی و تدوین کند.
کتاب پیش‌رو 9 فصل دارد و در هر فصل سال‌هایی از زندگی حجت‌ السلام هاشمی رفسنجانی، از کودکی تا اواسط دهه هفتاد، روایت و بررسی شده‌اند.

در این کتاب تلاش شده است تا رشادت‌ها، مدیریت نظامی و سیاسی شهید سردار قاسم سلیمانی به مخاطبان شناسانده شود. عملکرد و موضع‌گیری‌های ایشان به هنگام بزنگاه‌های تاریخی همچون فتنه 88 و حضور ایشان در جنگ 33 روزه از موضوعات بررسی شده در این کتاب است. دیدگاه مقام معظم رهبری، امام خامنه‌ای، درباره شهید سلیمانی نیز در این کتاب به طور مبسوط عنوان شده است.

این کتاب گردآوری شده از مجموعه مقالات «همایش‌ آموزش تاریخ» است و درصدد آن است که تحولات در اندیشه تاریخ‌باوری و تاریخ‌پژوهی را بررسی و برداشت‌های تاریخی و باورهای عمومی درباره گذشته را اصلاح کند. این کتاب با آوردن سخنرانی‌ فعالان آموزش از شهرهای گوناگون، آموزش تاریخ و محتوای درس تاریخ را به طور نقادانه بررسی می‌کند.

نویسنده حاصل چند سال تلاش و پژوهش درباره تاریخ پیامبر اسلام(ص) و رویدادهای قبل و بعد از بعثت را گردآوری کرده است. این بحث‌ سال‌ها در دانشگاه تهران، دانشکده روابط بین‌الملل و مراکز آموزش عالی تدریس شده‌است.
موضوعات کتاب به دو بخش تقسیم شده‌اند: دوره جاهلیت و قبل و بعد از بعثت پیامبر(ص) تا رحلت ایشان؛ بحث‌های تاریخی و سیاسی دوره خلافت تا سال 65 ه.ق.

در این کتاب ابتدا به زندگی، اقدامات و تفکر و خودباختگی مهندس «مهدی بازرگان»، مؤسس نهضت آزادی، پرداخته شده است. سپس تاریخچه نهضت آزادی و مواضع و عملکرد آن در دوران پهلوی دوم و بعد از انقلاب اسلامی در دولت موقت، دفاع مقدس، رابطه آن‌ها با گروه فرقان، لانه جاسوسی امریکا و مجاهدین خلق (منافقین) و تلاش آن‌ها در براندازی نظام اسلامی در فتنه سال‌های 1378و 1388، بررسی شده است.

در میان انبوه نوشته‌های مورخان و نویسندگان حاضر در دوره رضاشاه و محمدرضاشاه و خاطره‌هایی که از نزدیکان آنان منتشر شده است و همچنین در میان اسناد و مدارکی که بعدها از سوی وزارت خارجه و سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای حامی رژیم پهلوی انتشار یافته، ‌ اطلاعاتی وجود دارد که بازخوانی و بازیابی آن‌ها، حقایق بسیاری از حوادث، رخدادها و اقدامات دوره رضاشاه را آشکار می‌سازد. در این کتاب، پنج اقدام مهم رضاشاه شامل «ساخت راه‌آهن»، «ارتش نوین و متحدالشکل»، «امنیت و سرکوب گردنکشان»، «اقتدار و قاطعیت در اجرا و جلوگیری از دزدی‌ها»، و «نوسازی و مدرنیزاسیون ایران»، بررسی شده است.

این کتاب، تحلیلی است محرمانه که با تشدید بحران میان ایران و شرکت نفت ایران ـ انگلیس، به‌دست کارشناسان بانک جهانی در سال 1331 انجام گرفته است و آن‌ها بر نکات بسیار عمیق تکیه کرده‌اند؛ از جمله حق اعمال حاکمیت ایران بر صنعت نفت خودش و انتقاد از رویه‌های اجرایی شرکت نفت. اطلاعات ارزشمندی که در متن تحلیل و پیوست‌های مختلف آن آمده است، روند طولانی برخورد ظالمانه شرکت نفت با دولت ایران را آشکار می‌سازد و نشان می‌دهد که قدرت مالی و شبکه درهم‌تنیده امپراتوری نفتی شرکت، همگی بر پایه منافع سرشار حاصل از نفت ایران بنا شده است، درحالی که ایران خود به این منابع مالی نیاز حیاتی داشت و توسعه همه‌جانبه‌اش در گرو برخورداری از منابع مالی لازم بود.

این کتاب، داستان 30سال روابط خاورمیانه بین ایالات‌متحده و بریتانیا از اواخر دهه 1940 تا 1970 است. گاهی کشورها با هم همکاری می‌کردند، گاهی از هم جدا می‌شدند و گاهی هم ظاهرا خرابکاری می‌کردند. چه چیزی می‌تواند دلیل چنین رابطه پیچیده‌ای باشد؟ بریتانیای کبیر بزرگ‌ترین امپراتوری بود که دوران مدرن به خود دیده بود، اما جنگ آن را خسته و ورشکسته کرده بود. ایالات‌متحده پس از پیروزی در جنگ جهانی دوم خود را به‌عنوان قدرت جهانی جدید می‌دید و به‌دنبال استفاده از این نفوذ بود... .

این کتاب که جلد پنجم از مجموعه «روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تاکنون» است که با تبیین جریان‌های مهم سیاسی و تقسیم جهان به‌دست دو ابرقدرت بزرگ دنیا، نشان می‌دهد که راه پیروزی، حرکت در مسیر قدرت‌های بزرگ جهانی نیست و چگونه کشوری می‌تواند با «نه گفتن» به این قدرت‌ها، استقلال و سیادت خود را بازیابد. در این کتاب اوضاع ایران از مشروطه تا جمهوری رضاخان، بررسی و نقش امام خمینی (ره) در شکل‌گیری وقایع و تئوری‌های اصلاحی در ایران، شرح داده می‌شود. در این راستا، وقایع و رویکردهای دوره نخست‌وزیری بختیار، مورد واکاوی قرار گرفته است. همچنین در کتاب، اطلاعاتی درباره ظهور امپریالیسم امریکا و مسیحیت صهیونیستی، ارائه شده است.

این کتاب که جلد چهارم از مجموعه «روایت تفکر، فرهنگ و تمدن از آغاز تاکنون» است با بررسی وقایع جنگ جهانی دوم، به تشریح وضعیت داخلی ایران و روابط آن با دیگر کشورهای دنیا پرداخته و رخدادهای جهان در فاصله دو جنگ جهانی قرن نوزدهم را تبیین کرده است. در این مقال، اقتصاد امریکا به‌عنوان ابرقدرت جهان، بررسی و با دادن اطلاعاتی درباره انقلاب روسیه اوضاع داخلی ایران در آن، بیان و عملکرد دو کشور ایران و روسیه در فاصله دو جنگ جهانی، شرح داده شده است. همچنین در کتاب، داستان مشروطه‌خواهی ایرانیان و اوضاع ایران پس از مشروطه، واکاوی شده است.