علوم تربیتی

کتاب حاضر به‌صورت فشرده مطالب قابل توجهی را در دو بخش برای اقدام‌پژوهی معلمان بیان می‌کند. در بخش اول ضمن تعاریف متفاوت اقدام‌پژوهی، ویژگی‌ها و جنبه‌های مختلف، چرایی و اهمیت اقدام‌پژوهی و تفاوت‌ها و تشابهات اقدام‌پژوهی با دیگر پژوهش‌ها به همراه فرایند اقدام‌پژوهی بررسی می‌شود. بخش دوم اختصاص به گام‌های اقدام‌پژوهی و نحوه نگارش آن دارد که در پایان گام هشتم تحت عنوان اعتبارسنجی و نتیجه‌گیری، توصیه‌ها و پیشنهادهایی ارائه می‌شود.

این پژوهش به مجموعه ارزش‌ها، هنجارهای رفتاری و نگرشی می‌پردازد که هر یادگیرنده‌ای ضمن فرایندهای آموزش به گونه‌ای خاص تجربه می‌کند. ابعاد و دلایل وقوع این رفتارها را بررسی و دیدگاه‌های مختلف را در این مورد بیان می‌کند.

وجود شادی و نشاط در مدرسه باعث رشد و تکامل همۀ ابعاد وجودی دانش‌آموز در بعد جسمانی، عاطفی، اخلاقی و معنوی می‌شود. کتاب حاضر با توجه به اهمیت موضوع شادی در بین دانش‌آموزان، نظریه‌ها و عوامل مؤثر بر شاداب‌سازی مدرسه را ارائه می‌دهد. کتاب در دو فصل کلی ارائه شده است که در فصل اول شادی تعریف می‌شود. سپس دیدگاه‌های مربوط به‌ آن و کاربرد نظریه‌های مربوط به شادکامی ذکر شده‌اند. در فصل بعد نیز مدارس برتر جهان از نظر شادی و عوامل مؤثر بر شادی در آن‌ها بررسی شده‌اند. در نهایت هم نویسنده پیشنهادهایی برای شاد‌بودن داده است.

ریشه اصلی افت تحصیلی بیشتر دانش‌آموزان، آشنانبودن آنها با شیوه‌های صحیح مطالعه است. این اثر راهکارهایی را برای آموزش مهارت درس‌خواندن به مخاطب ارائه می‌دهد و نحوه یادداشت‌برداری، به‌یادسپاری، ایجاد انگیزه و فنون تست‌زنی را می‌آموزد.

ایجاد مدرسۀ بانشاط و داشتن دانش‌آموزانی شاد از دغدغه‌های امروزی مدرسه‌ها و خانواده‌هاست. کتاب حاضر می‌کوشد در ابتدا با تعریف شادی مفهوم آن را در ذهن مخاطب روشن سازد. سپس با ذکر عوامل مؤثر بر شادی دانش‌آموزان در خانواده ، مدرسه و کلاس درس، نکته‌های مربوط به هر محیط و شادسازی دانش‌آموزان در آن‌ها را گوشزد کند. به این ترتیب، کتاب شامل راهکارهایی دربارۀ انواع فعالیت‌هایی‌است که به منظور شادسازی محیط‌های اطراف دانش‌آموزان می‌توان آن‌ها را پیاده‌سازی واجرا کرد.

مدیریت موفق هنری است که بسیاری آرزوی آن را دارند. نویسندۀ کتاب حاضر می‌کوشد در قالب ماجرایی دربارۀ یک مدیر، همۀ آنچه را هر مدیری برای موفق بودن و توانمندی در تشکیل تیم‌های کاری بزرگ و کارامد نیاز‌دارد، به مخاطب بیاموزد. با توصیه‌های این کتاب، مخاطب می‌آموزد، برای مدیری موفق بودن باید: برای طی مراحل پیشرفت به اعضای گروه کمک کند، روش‌های خود را در جهتی تنظیم کند که اعضا بتوانند اجرا کنند، همگان در گروه به سوی یک هدف حرکت کنند.

دربارۀ تندخوانی و تکنیک‌های برتر تقویت حافظه مطالب زیادی نوشته‌شده‌اند. کتاب حاضر در همین باره می‌کوشد مخاطب را با مهارت‌های مطالعه با کمک نقشه‌بندی ذهنی، آماده کند. محتوای کتاب در هفت فصل خلاصه شده است: در فصل اول، نویسنده شگفت‌انگیز بودن مغز را برای مطالعه گوشزد می‌کند. در فصل دوم، مشکلات و موانع ذهنی، حسی و فیزیکی مربوط به مطالعه بررسی می‌شوند. فصل سوم شامل روشی هشت مرحله‌ای به منظور آمادگی برای مطالعه است. فصل چهارم تندخوانی را معرفی می‌کند و در فصل ششم تکنیک‌های تقویت حافظه معرفی می‌شوند. در فصل بعد، موضوع اصلی کتاب که معرفی و آموزش روش «نقشۀ ذهنی» است مطرح می‌شود و در فصل آخر نویسنده می‌کوشد مهارت مطالعه را در مخاطب با استفاده از روش نقشۀ ذهنی متحول کند.

استفاده از نقشۀ ذهنی برای یادگیری مطالب از روش‌های جدید یادگیری وبه خاطر سپردن محسوب می‌شود که می‌تواند مشکلات ذهنی را برطرف کند. کتاب حاضر با پیشنهاد و معرفی ایدۀ نقشه ذهنی به دانش‌آموزان، در رفع مشکلات تحصیلی مثل خوانش‌پریشی، کمک می‌کند. کتاب در هفت فصل به مخاطب می‌آموزد چگونه بهتر و راحت‌تر مرور کند، نقشه‌بندی ذهنی را به عادت تبدیل کند و منظم باشد.در فصل چهارم، نمونه‌هایی برای نقشه‌بندی ذهنی درس‌هایی مثل ادبیات، تاریخ، انگلیسی و جغرافی ارائه می‌دهد و در نهایت، دانش‌آموز را تشویق می‌کند با کاربرد نقشۀ ذهنی در درس‌خواندن، بتواند بر امتحان‌ها غلبه کند.

حافظه ظرفیت بالایی دارد و در صورتی که راه‌های استفاده از آن را بدانیم، می‌توانیم بهرۀ زیادی از حافظه ببریم. کتاب حاضر به حافظه، روش اصلی تقویت آن و چگونگی استفاده از نقشۀ ذهنی در به خاطر سپاری می‌پردازد. در فصل‌های 1 تا 9، به منظور تعیین ظرفیت کنونی حافظۀ مخاطب، انواع فعالیت‌های سنجش و تست حافظه ارائه و اولین روش‌های تقویت آن اعلام می‌شوند. در بخش دوم کتاب، روش اصلی تقویت حافظه معرفی می‌شود و روش‌هایی برای افزایش بهرۀ هوشی، به‌خاطر سپردن شماره‌های تلفن، برنامه‌ها و قرارها، تاریخ‌ها و رویدادهای مهم می‌آیند. بخش سوم با معرفی روش استثنایی تقویت حافظه، یعنی«نقشه‌های ذهنی»، اصول مربوط به آن و فعالیت‌های بسیاری را که به تمرین تقویت حافظه مربوط می‌شوند، در برگرفته‌است.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها درمورد معلمان، حسن خلق آنان است. کتاب حاضر با تأکید بر تأثیر اخلاق معلمان بر عملکرد دانش‌آموزان، می‌کوشد با تعریف اخلاق، عوامل مؤثر بر پیشرفت دانش‌آموزان را در این زمینه گوشزد کند. کتاب به انواع رابطۀ معلم و شاگرد، اهداف آموزشی از نظر بلوم، بیان الگوهای تدریس، و مفاهیم مهم در فعالیت‌های بعد از تدریس مثل اندازه‌گیری، ارزشیابی، هدف از آن و ارزشیابی تشخیصی اشاره می‌کند و در نهایت نیز پیشنهادهای کاربردی ارائه می‌دهد.