ادبیات تعلیمی

منظومۀ «عاق والدین» حاصل طبع سراینده‌ای ناشناس، 141 بیت دارد و از دورۀ قاجار تا دهۀ 1320 از جمله متن‌های درسی و آموزشی مکتب‌خانه‌ها به شمار می‌رفته است. داستان بر محور توجه به حقوق مادر و پرهیز از عاق وی می‌گردد، اما مضمون اصلی آن شفاعت خاطیان و گناهکاران امت پیامبر از طرف امام حسین است. در مقدمۀ کتاب حاضر، ساختار این منظومه بررسی شده و ریشه‌های روایی و فولکوریک آن به تناسب موضوع‌ها و مضمون‌های کتاب برای مخاطبان کودک و نوجوان واکاوی و بر آن‌ها تأکید شده است.

اخلاق مصور، به قلم میرزا ابراهیم‌خان عکاس‌باشی، کتابی اخلاقی و دربرگیرندۀ 140 حکایت است. همۀ حکایت‌های این کتاب عنوان‌های عربی و فارسی و در پایان هم نتیجه دارند. بیشتر داستان‌ها از زبان حیوانات نقل شده‌اند و نویسنده که مصوربودن کتاب را ابزاری برای تعلیم و تربیت می‌دانسته، کوشیده است ویژگی‌های نیکوی اخلاقی را به مخاطب خود بیاموزد. آهنگ، لحن و جذابیت حکایت‌ها، نه تنها مخاطب کودک، بلکه مخاطب بزرگ‌سال را هم همراه می‌کند. کتاب حاضر متن اصلی کتاب «اخلاق مصور» را دربردارد.

شناخت خدا و اعتماد کردن به آنچه او برای بشر می‌خواهد، از خصوصیات هر مسلمانی است. کتاب حاضر از مجموعۀ «خدا و ضرب المثل‌ها» شامل توصیه‌های متعددی است که در همۀ آن‌ها به مخاطب کودک گفته می‌شود در برابر سختی‌ها و بلاهای زندگی گله نکند و طاقت بیاورد، چرا‌که هر سختی از جانب خداست و او با آگاهی و براساس دانایی چنین تقدیری را برای بنده‌اش رقم زده است. در واقع، هر توصیه یکی از ضرب‌المثل‌های فارسی است که نویسنده به زبان کودکانه دربارۀ آن توضیح داده است.

در این داستان که همه شخصیت‌های آن حیوانات هستند، کودکان می‌آموزند که با رسیدن به شهرت و موفقیت اجتماعی نباید دچار غرور شوند و به دیگران بی‌احترامی کنند. این داستان با تصاویر متناسب با متن، قدرت خلاقیت کودکان را تقویت می‌کند.

در داستانی که مطالعه می‌کنید، به نکاتی مانند نادرست بودن دزدی، تنبلی و بدون فکر تصمیم گرفتن پرداخته شده است. تصاویر مطابق با محتوای داستان است. القای هیجان و نیز تفکر در کودکان از ویژگی‌های بارز این کتاب است.

در این داستان تصویری، زندگی پوریای ولی( محمد خوارزمی) پهلوان، صوفی و شاعر ایرانی(653 ــ 722 ه.ق) به قلم تحریر درآمده است. پوریای ولی کشتی‌گیری بود که پیشینه پوستین‌دوزی و کلاه‌دوزی داشت. هدف از این داستان جلب توجه مخاطبان به آیین جوانمردی است.

بشر در طول زندگی چندهزار ساله‌اش قصه‌ها و افسانه‌های زیادی ساخته و پرداخته است، اما همه آنها باقی نمانده و فقط حکایت‌هایی باقی مانده‌اند که ساختاری محکم و پیامی ماندگار داشته‌اند. در این کتاب شش داستان کوتاه به زبان ساده و به دور از دشواری، همراه با تصاویر رنگی درج شده و در پایان هر قصه، نتیجه اخلاقی آن آمده است.

تاریخ ادبیات ما سرشار از داستان‌ها و منظومه‌هایی است که علاوه بر انتقال مفاهیم عمیق اخلاقی، رسالت ارزشمند پاسداری از زبان شیرین فارسی را بر عهده دارد. در این کتاب مجموعه حکایت‌های آموزنده‌ای از یکی از متون داستانی قرن پنج فارسی برگزیده و به زبان امروزی بازنویسی شده است. در هر داستان تصاویر رنگی و نقاشی‌های کودکانه فضای حکایت‌ها را بانشاط و انگیزه‌بخش کرده است.

کتاب حاضر یکی از مهم‌ترین و مشهورترین آثار پندآموز ادب کهن فارسی است که در آن حکایت‌های شیرینی با محوریت حیوانات نقل شده است. در مجموعه پیش رو 15 حکایت دلنشین از این کتاب انتخاب شده و به زبان ساده بازنویسی گردیده است.

گذشت و بخشش سرچشمۀ نیکی‌ها و آیینۀ تمام‌نمای خوبی‌هاست که روح را شفا می‌بخشد و دل‌ها را رقیق می‌گرداند. در این کتاب داستانی درج شده که نتیجۀ مثبت عمل نیک و بخشودن بدی‌ها را به مخاطبان می‌آموزد. این داستان از گنجینۀ ادب کهن فارسی برگزیده و بازنویسی شده است.