جامعه‌شناسی

درتمرین جهانی « ارزیابی هزاره بوم سازگان (اکوسیستم)»، مشکلات پیش روی بشر برای واردکردن خدمات بوسازگان در حوزه سیاستگذاری آب، به خوبی مطرح شده است. نیاز به ایجاد تغییر در مفهوم سنتی وتقلیل گرای آب به عنوان یک سهم، به چیزی فراگیر همچون یک جریان، واضح وروشن است . بنابراین، سامانه های آب نیازمند مدیریت راهبردی مناسبی هستندتا از مفهوم جدید آب حمایت کنند، وآن را ارتقا بخشند.

کتاب حاضر با درنظرگرفتن اهمیت نظریه‌های جامعه‌شناختی کلاسیک و معاصر، آرا و اندیشه‌های «الریش بک» را بررسی می‌کند و بر آن است که ابعاد مهم و زیربنای نظریۀ جامعه‌شناختی او را در مقام یک جامعه‌شناس منتقد دنیای مدرن بیان کند. در گفتار اول کتاب مفاهیم پایه و اساسی بک مرور شده‌اند. چارچوب ساختار نظریه‌پردازی بک، مناسبات امر اجتماعی و امر طبیعی، تشریح و کلیت نظریۀ جامعه‌شناختی بک، مانیفست بک در مورد جهان‌وطنی، آرای بک از نظر دیگران و میراث جامعه‌شناختی بک محتوای کتاب را شکل داده‌اند.

با وجود اینکه مصرف امری مختص جوامع انسانی است، اما تنها در قرن اخیر است که در یک مقیاس بزرگ به عنوان یکی از ویژگی‌های بنیادین جامعه ظهور کرده است. نویسنده در کتاب حاضر رابطه بین تولید و مصرف در جوامع سرمایه‌داری متاخر را مورد تحلیل قرار داده است. ظهور جامعه مصرفی، رویکردهای نظری به مصرف، کالا و غیرکالا، فروشگاه و خرید، گردشگری، بدن، مد، لباس و تبلیغات از جمله مباحثی است که در کتاب پیرامون آن‌ها بحث شده است.

آشنایی دقیق با مبانی اساسی جامعه‌شناسی برای انسان متمدن امروز یک ضرورت است. کتاب حاضر با چگونگی و چرایی پیدایش اندیشه‌های اجتماعی و شکل‌گیری علم جامعه‌شناسی و جامعۀ انسانی شروع می‌شود. سپس در آن اصول، مفاهیم و مقولات عرصۀ مطالعات علم جامعه‌شناسی مثل پژوهش در جامعه‌شناسی، فرهنگ، دگرگونی اجتماعی و فرهنگی، اجتماعی‌شدن، گروه‌ها، طبقات و قشرها، نابرابری‌ها، نهادها، پایگاه، نقش، تحرک، ارزش‌ها، خانواده، جمعیت و بوم ‌شناختی مطرح و بررسی می‌شوند.

در این کتاب، برای هر مبحث معین از کتاب درسی، ابتدا درس‌نامه‌ای شامل مفاهیم و مطالب اصلی درس آمده و سپس تست‌های مربوطه ارائه شده‌اند. پاسخ‌های تشریحی تست‌ها نیز موجودند. برخی نکات ویژۀ تستی در قالب «راهبردهای آموزشی»، به طور کاربردی مطرح شده‌اند. در کنار پاسخ‌های تشریحی بعضی تست‌ها، ایستگاه‌های «شارژینگ» آمده‌اند تا دانش‌آموزان در موضوعات موردنظر خود را تقویت کنند.

اگر کانت و هگل نقطۀ عطف فلسفۀ مدرن باشند، پارسنز و هابرماس نقطۀ چرخش جامعه‌شناسی پیشرفته محسوب می‌شوند. از ترکیب دیدگاه‌های این دو می‌توان به چشم‌انداز جامع‌تری دربارۀ جامعه و ساز‌ و‌ کارها و پویه‌هایش رسید. کتاب حاضر می‌کوشد این مهم را با تقریب رویکردهای سیستمی و دیالکتیکی به جامعه آغاز کند. از این رو، در فصل اول به موضوع نظریه‌پردازی جامعه‌شناختی می‌پردازد. در فصل‌های دوم و سوم تالکت پارسنز و یورگن هابرماس را معرفی می‌کند. تأملات تلفیقی و سپس رویکرد ترکیبی نیز در فصل‌های بعدی مطرح می‌شوند.

آموزش و پرورش بنیان و پایۀ اولیۀ توسعه را تشکیل می‌دهد و امروزه از آن به عنوان معیار ارزیابی و اندازه‌گیری پیشرفت و توسعۀ جوامع استفاده می‌شود. در این کتاب، ارتباط نظام آموزش و پرورش نوین با ابعاد و شاخص‌های توسعه بررسی می‌شود. هدف اصلی کتاب، مطالعه و بررسی تحولات اقتصادی- اجتماعی ایران در دوران حکومت قاجار و پهلوی اول از زاویۀ دگرگونی‌هایی است که در ویژگی‌ها، ساخت و بافت نظام آموزشی صورت گرفت و بر توسعۀ اقتصادی- اجتماعی جامعه تأثیر گذاشت. تحولات نظام آموزشی جدید دستاوردهای مثبت و منفی بسیار داشت.

بدون برخورداری از برنامه‌ای جامع در زندگی، به مقصد نخواهیم رسید. کتاب پیش رو با اشاره به طرح زندگی، برنامه‌ای را مطلوب می‌داند که با بهره گیری از آن می‌توان در مسیر زندگی بهتر، باقی ماند. درک نیازها و اجرای طرح‌های عملیاتی شفاف، مقصدی درست و یک زندگی رو به جلو را نشان خواهد داد.

شادی و نشاط از جمله نیازهای روحی و روانی انسان است که در جنبه‌های مختلف حیات وی ایفای نقش می‌کند، با این حال همیشه سؤالاتی در این رابطه ذهن انسان‌های معتقد را به خود مشغول کرده است که آیا محتوا و باطن شادی با روح دین و فطرت انسانی سازگاز است؟ آیا هر نوع شادی و نشاطی مورد موافقت شرع است؟ و ... نویسنده در این کتاب ضمن تعریف شادی و کارکردهای اجتماعی آن، انواع شادی و شیوه‌های شاد کردن جامعه به سؤالات مطرح شده نیز پاسخ می‌دهد و در ادامه به آسیب شناسی شادی و نسبت شادی با توسعه، سلامتی، حاکمیت قانون، آزادی و اختیار می‌پردازد.

تکامل اجتماعی انسان در مقابل تکامل طبیعی و زیستی قرار دارد. این تکامل به‌ دست و اختیار خود انسان شکل می‌گیرد و انسان می‌تواند آن را دوره به دوره از طریق تعلیم و تعلم به دیگران منتقل کند. این کتاب آرا و اندیشه‌های استاد مطهری از رویکرد جامعه‌شناسی و دینی در مباحث انسان، جامعه، تاریخ و در مجموع آن‌ها تکامل اجتماعی انسان در تاریخ است.