داستان‌های حماسی

«گیو»، مأموریت دارد پسر سیاوش را که در کشور توران آواره و سرگردان است پیدا کند و او را به ایران بیاورد. گیو با لباس تورانیان وارد کشور آنان می‎شود و تمام شهرها را زیر پا می‏‌گذارد؛ اما اثری از خانواده سیاوش نیست. گیو هفت سال را در سرزمین توران سپری می‌‏کند تا اینکه روزی به جوان چوپانی می‎رسد و نشانه‌های پسر سیاوش را در او می‎بیند و... . گیو همراه پسر سیاوش، «کیخسرو» و مادرش «فرنگیس»، از کشور توران می‏‌گریزند؛ اما آیا آن‌ها به ایران می‎رسند؟

«ارجاسب»، شاه توران، به «گشتاسب»، پادشاه‌ ایران، پیام داده است که باید آیین اهورایی را کنار بگذارد و به آیین جادوگرانه او روی بیاورد و گشتاسب محال است که این کار را بکند. گشتاسب برادرش، «زریر»، را فرا می‎خواند تا آماده جنگ شوند. زریر اسبی را که به پسرش، «بستور»، قول داده است، همراه تیر و کمان و ... به همسرش می‌سپارد و نزد پادشاه می‌رود. در روز نبرد، اولین کسی که به میدان می‎رود، زریر، سپهسالار سپاه ایران، است. «بیدرفشِ» جادوگر که می‎داند در برابر او تاب ایستادن ندارد، خود را به پشت سرِ زریر می‎رساند و... .

مرگ شاه ایران و آشفتگی کشور باعث شده است تا «افراسیاب»، شاه «توران»، به ایران حمله کند. پهلوانان بزرگ کشور، از «زال» کمک می‎خواهند؛ اما او دیگر پیر شده و توانایی جنگیدن را ندارد. زال «رستم» را به این جنگ می‌فرستد. رستم برای این جنگ، اسبی می‎خواهد تا بدن سنگین و بزرگ او را تاب آورد، گرزی می‌خواهد که مثل کوه سنگین باشد تا بر سر دشمنان بکوبد و زرهی از پوست ببر می‌خواهد که آب و آتش و نیزه و تیر به آن اثر نکند. در بین اسبان بی‌شمار فقط یک اسب زیر فشار دست او کمر خم نمی‎کند و آن رخش است. حالا همه‌چیز آماده است و رستم با سپاهی بزرگ به راه می‎افتد.

پس از آنکه «کیکاووس‌شاه»، فرزندش، سیاوش، را ناپاک می‌خواند و او را وادار می‌کند که از هفت کوه آتش بگذرد، سیاوش راهی سرزمین توران می‌شود. سپهسالار «پیران» به استقبال او می‌آید و سیاوش را به کاخ افراسیاب می‌برد؛ اما در دل سیاوش غوغایی برپاست. افراسیاب همان است که سال‌ها با ایرانیان جنگیده است و بسیاری از او هراسان هستند. در این سرزمین، چه سرنوشتی در انتظار سیاوش است؟

جلد ۲۹ از مجموعه «رمان‌های شاهنامه»، شامل یازده داستان کوتاه بازنویسی شده از داستان‌های «شاهنامه فردوسی» است. نام بعضی از این داستان‌ها به این قرار است: «تنهایی»، «سرنوشت»، «سرزمین مادری»، «دیدار دیو»، «عروسی» و «تبار اهورایی». در این داستان‌ها روایتی از گریختن «سیاوش» از مکرهای «سودابه»، همسر «کیکاووس‌شاه»، جنگ سیاوش با تورانیان، خواب دیدن سیاوش پیش از آغاز جنگ، آمدن «گرسیوز»، از سوی «افراسیاب» برای صلح با ایرانیان و... بازگو می‌شود.

در جلد ۲۸ از مجموعه «رمان‌های شاهنامه» دَه داستان به هم پیوسته روایت می‌شود. «نخستین آتش»، «فره ایزدی»، «پیمان»، «دو طاووس» و «گناه» نام بعضی از این داستان‌هاست و قهرمان همه این داستان‌ها «سیاوش» است. مرگ «آفرین‌بانو»، مادر سیاوش، حسادت و خشم «سودابه»، همسر «کیکاووس‌شاه»، به سیاوش و عشق دروغینش به او، نقشه‌های سودابه برای راضی کردن سیاوش به منظور قتل کیکاووس و برپا کردن آتش برای اثبات بی‎گناهی سیاوش، از جمله موضوع‌های این داستان‌هاست.

«آفرین»، دختر شهریار «گرازان» و از تبار «گرسیوز»، برادر «افراسیاب»، است. گرازان شنیده که دخترش دل به برده‌ای ایرانی سپرده است و به همین علت قصد جان او را دارد؛ اما همسرش، «تورانداخت» به جای آفرین طعمه شمشیر شوهرش می‌شود و دختر می‌گریزد... . آفرین سر از بارگاه «کیکاووس» درمی‌آورد. کیکاووس او را به قصر می‌برد شاید برایش پسری به دنیا بیاورد تا پس از کیکاووس، ایران‌زمین بدون پادشاه نماند؛ اما سودابه چه خواهد کرد؟ و آن برده ایرانی که آفرین دل به او سپرده است، کیست؟

بیش از پانزده سال است که ایران و توران در صلح به سر می‌برند؛ اما حالا خبر رسیده که «سهراب» به ایران‌زمین آمده و دژ «سپید» را تصرف کرده است. «کیکاووس‌شاه» خوشحال است که اکنون آغازگر جنگ، تورانیان و «افراسیاب» هستند. او آرزو دارد که مانند جمشید و فریدون پادشاهی باشد که همه او را به نیکی یاد کنند و چاره کار را فقط در جنگ می‌بیند. او به دنبال «رستم» می‌فرستد و فرمان می‌دهد که هرچه سریع‌تر خودش را به او برساند!

اکنون «سهراب» پانزده سال دارد. «تهمینه» در تمام این سال‌ها رازدار بوده است و هرگز به سهراب نگفته که پدرش کیست، چراکه از افراسیاب بیمناک است که مبادا سهراب را از بین ببرد؛ اما حالا سهراب حقیقت را می‌داند و... . سهراب تصمیم گرفته است به ایران‌زمین لشکرکشی کند تا به این بهانه پدرش را ببیند، پدری که هرگز ندیده و نمی‌شناسد. از آن سو، افراسیاب نیز این راز را می‎داند و نمی‌خواهد که پدر و پسر یکدیگر را بشناسند. به همین دلیل، دو نفر از فرماندهان سپاه را نزد سهراب می‌فرستد تا به بهانه جنگیدن در کنار او، مراقب باشند که «رستم» و سهراب به این حقیقت پی نبرند.

کتاب «سه نقالی» شامل سه نمایش‌نامه است، که هر کدام یکی از داستان‌های کهن ایرانی را با بیانی جدید روایت می‌کنند. نمایش‌نامه اول "آرش" با دو شخصیت نقال و آرش، داستان تعیین مرزهای ایران در جنگ با توران را بیان می‌کند و دو داستان زیبای شاهنامه در دو نمایش‌نامه "زال و سیمرغ" با شخصیت‌های نقال، زال، سیمرغ، سام و دیگران و "هفتخوان رستم" با شخصیت‌هایی مانند نقال، رستم، رودابه، کیکاوس به زبانی جدید روایت می‌شوند.