زمین‌شناسی

زمین سرشار از شگفتی‌هاست و نه تنها روی آن، بلکه زیر آن هم زندگی جریان دارد. کتاب حاضر، از مجموعه‌ای چندجلدی، به موضوع زمین و آنچه زیر آن وجود دارد پرداخته است. در زیر زمین، علاوه بر زندگی موجودات زیرزمینی، تغییر رنگ لایه‌های خاک، ریشۀ گیاهان، مجراهای آتش‌فشان‌ها، سوخت‌های فسیلی، آب باران و منابع آب زیرزمینی نیز مشاهده می‌شوند. در این کتاب دربارۀ زمین، لایه‌های زیرین آن و زیر پوسته و هسته نیز اطلاعاتی موجود است.

آزمایش‌کردن به درک بهتر مفاهیم درسی کمک می‌کند. کتاب حاضر مجموعه‌ای است از تعدادی آزمایش در حوزۀ «زمین‌شناسی» که دبیران، دانشجویان و دانش‌آموزان علاقه‌مند به زمین‌شناسی می‌توانند آن‌ها را انجام دهند. بعضی از آزمایش‌های کتاب عبارت‌اند از: فسیل‌ها چگونه شکل می‌گیرند؛ امواج و چگونگی سفر آن‌ها؛ تفاوت فرسایش و هوازدگی؛ فشردگی خاک؛ دسته‌بندی رسوبات؛ چرخۀ آب‌شناسی زمین.

داشتن اطلاعات دربارۀ زمین و پدیده‌های طبیعی آن برای همگان جالب است. کتاب حاضر دربارۀ پدیده‌های زمین مثل آتش‌فشان‌ها و طغیانگری آن‌ها، چشمه‌های داغ وآب‌فشان‌ها، رودها و آبشارها، اعماق زمین، سونامی‌های وحشتناک، صحراها، یخچال‌ها و کوه‌های یخی، اقیانوس‌ها، باران‌ها، برف و یخبندان، تورنادو، توفان‌های مخوف و خشک‌سالی‌ها اطلاعاتی به مخاطب می‌دهد. همۀ این موارد با تصویرهای دقیقی ارائه شده‌اند تا مخاطب را جذب کنند.

زمین یکی از سیاره‌های منظومۀ شمسی و در حال حاضر تنها سیارۀ قابل سکونت است. کتاب حاضر دربارۀ چگونگی به وجود‌آمدن این سیاره، چرخش آن، درون زمین، سنگواره‌ها، رسوب‌ها، سنگ‌ها، کوه‌ها و لرزش آن اطلاعاتی به مخاطب نوجوان می‌دهد. گنجینۀ زمین، غارهای ژرف، آب و هوای سرکش، جنگل‌های شگفت و دنیای آب از دیگر محتویات کتاب هستند. نویسنده در انتها نیز در بارۀ مراقبت از زمین اطلاعاتی به مخاطب می‌دهد.

شناخت زمین و چگونگی شکل‌گیری آن موضوعی جالب توجه نوجوانان و جوانان است که کتاب‌هایی هم دربارۀ آن منتشر شده‌اند. کتاب حاضر مخاطب را با زمین، چگونگی شکل‌گیری، تکامل حیات بر زمین، شکل و اندازۀ آن، ساختار و ترکیبات آن، چرخش زمین، تأثیر ماه و خورشید بر آن، گرانش زمین، سنگ‌های زمین، چرخه‌های آن و موارد جزئی‌تر دربارۀ زمین آشنا می‌کند. مطالب کاملاً با تصویر های بزرگ و دقیق همراه هستند تا مخاطب به طور ملموس‌تری موضوع را درک کند. در انتهای کتاب چند پرسش از مطالب گفته‌شده و نیز نمایه‌ الفبایی گنجانده شده است.

این کتاب به سیر تحولات جهان، کهکشان راه شیری و منظومه خورشیدی و جایگاه آنها در فضا می‌پردازد. روند تکاملی زمین شامل تغییرات جغرافیایی، اقلیمی، ظهور و انقراض حیات را بازگو و کانی‌ها و سنگ‌ها را معرفی می‌کند. فرآیندهای ایجاد پدیده‌های زمین‌شناسی و ژئومورفولوژیکی را شرح می‌دهد. ساختار کتاب تلفیقی از اطلاعات علمی به همراه عکس‌هایی از پدیده‌ها در مناطق مختلف ایران است.

با انجام آزمایش می توان مفاهیم علوم تجربی را در ذهن ماندگار کرد. کتاب حاضر از مجموعۀ «کتاب کار پروژه» به موضوع «زمین‌شناسی» اختصاص دارد و شامل 45 آزمایش علمی در این باره است. هر آزمایش یکی از مفاهیم علوم تجربی را دربرمی‌گیرد، در حد دانش‌آموز دورۀ ابتدایی تنظیم شده‌ و بسیار ساده و با وسایل دردسترسی مثل بطری خالی، آب، چسب، مقوا، خاک، چراغ قوه و دماسنج انجام‌پذیر است. این کتاب به تعداد آزمایش‌های آن، کاربرگ‌هایی دارد که در صفحۀ روبه‌روی هر آزمایش‌آمده‌اند. کاربرگ‌ها شامل سه عنوان کلی «مشاهده و اطلاعات، نتیجه‌گیری و گام بعدی»هستند. موضوع‌های آزمایش‌هانیز عبارت‌اند از: فشارهوا، حرکت لایه های رسوبی، زلزله، رطوبت، ماگما، کانی، جزر و مد، آتش‌فشان و سنگ‌ها.

این کتاب پیشگامان علوم زمین‌شناسی، مانند گراوس سرکاتور، نیکولاس استنو، جان میور، ویلیام موریس‌دیویس و... معرفی می‌کند و به ابداعات و اکتشافات هریک می‌پردازد. همچنین کتاب با تصاویر مرتبط با متن همراه است.

کتاب با زبانی ساده و با استفاده از تصاویر مستند نقاشی شده در قالب پانصد پرسش و پاسخ سعی دارد تا کودکان را با جزئیات شگفت‌انگیزی از جنبه‌های گوناگون طبیعت آشنا سازد. چگونگی تشکیل زمین، علل جابه‌جایی قاره‌ها، چگونگی وقوع آتشفشان‌ها و انواع سنگ‌ها، تشکیل باد، نحوه شکل‌گیری جزیره‌ها و گیاهان بیابانی و ... از مباحث مطرح در این کتاب هستند.

بیابان‌ها گرم‌ترین مناطق کرۀ زمین اند و ویژگی‌های زیستی خود را دارند. در این کتاب انواع دشت‌ها، فلات‌ها و خصوصیات بومی هر منطقه در قالب گزارش همراه با تصاویر نقاشی‌شده معرفی گردیده است. همچنین رویدادهای تاریخی و مهم که در این مناطق اتفاق افتاده معرفی و تشریح شده است.