سرگذشت‌نامه‌ها

خواجه نصیر طوسی یکی از شخصیت‌های سرشناس تاریخ اسلام است. روزهای کودکی و نوجوانی وی در شهر طوس گذشت. اولین استاد او پدرش بود و پس از آن برای ادامه تحصیل به نیشابور مهاجرت کرد. ۱۲ قصه از زندگی این فیلسوف بزرگ در این کتاب آمده است.

نویسنده در کتاب حاضر بخشی از زندگی و آثار مهدی شکوهی (1313 ــ 1247 ه.ق) را ارائه کرده است. وی از شاعران دوران مشروطه بود. او به همراه عده‌ای از دوستان متفکر خود در تبریز و مراغه در گسترش فرهنگ و علوم جدید و پی‌ریزی مشروطیت زحمات بسیار زیادی را متحمل شد. از میرزا مهدی آثاری در ادبیات، به ترکی و فارسی به جای مانده است که از میان آن‌ها می‌توان به لطایف و ظرایف که به تقلید از آثار عبید زاکانی تألیف شده است و سیصد بند در مرثیه، اشاره کرد. قسمت‌هایی از هر دو اثر در کتاب آورده شده است.

نویسنده در این اثر گوشه‌هایی از فرهنگ ایرانی ــ اسلامی را به دانش‌آموزان معرفی می‌کند. در همین راستا ابتدا درباره تاریخ ایران توضیحاتی می‌دهد، سپس به زندگی‌نامه بزرگان ایران همچون ابوریحان بیرونی، جامی، سعدی، پرفسور حسابی و... اشاره می‌کند. بخش دوم کتاب شامل سرودهایی به مناسبت‌های مختلف مانند عیدهای ملی، مذهبی و دهه فجر است.

در کتاب گوشه‌هایی از زندگی خلبان شهید، احمد کشوری(1332 ــ 1359) ارائه شده است. نقش مهم خلبانان هوانیروز در جنگ ایران و عراق و به طور ویژه نقش شهید کشوری در جنگ کردستان در برابر احزاب آنجا در این روایت بازگو می‌شود.

گوشه‎‌هایی از زندگی امام قلی‌خان فرزند الله‌وردی خان که پس از مرگ پدرش به فرمانروایی ایالت فارس امپراتوری صفوی رسید، شرح داده شده است. از مهم‌ترین اقدامات او فتح هرمز و پایان دادن به تسلط پرتقالی‌ها در خلیج فارس بود که کتاب درباره چگونگی آن توضیح داده است.

دکتر مصطفی چمران در لبنان و کردستان جنگیده و با روش‌های جنگ‌های چریکی و نامنظم آشنا بود. در جنگ ایران و عراق او سوسنگرد را آزاد کرد و مانع تصرف اهواز شد. دکتر چمران در جبهه دهلاویه شهید شد، ولی سرداران دیگری مانند او توانستند، تمامی شهرهای ایران را از عراق پس بگیرند و دشمن را از خاک ایران بیرون کنند.

مظفر بختیاری، ایران‌شناس، چین‌شناس و استاد دانشگاه تهران و پکن در این کتاب معرفی می‌شود و زندگی حرفه‌ای او، با بررسی فعالیت‌های ایشان در دو حوزه «تألیف» و «نشر» مورد بررسی قرار می‌گیرد. بختیار خالق آثاری چون «زندگی‌نامه استاد مؤیدالدین طغرایی»، «ترجمه کتاب» و «علف» از مریان سی کوپر است. در ادامه کتاب به معرفی برخی از آثار او به ترتیب تاریخ انتشار پرداخته می‌شود.

در اثر پیش‌رو، زندگی حرفه‌ای عبدالحمید ابوالحمد، حقوق‌دان، سیاست‌شناس و استاد برجسته دانشگاه تهران بازخوانی می‌شود. نخستین فعالیت‌های کتاب‌شناسانه وی در پاریس شکل گرفت. او علاوه‌بر کتاب‌شناسی تمدن ایرانی در زبان فرانسه، صاحب سبک ترجمه در حوزه‌های تخصصی حقوقی و سیاست بود. از این‌رو در کتاب حاضر، آثار وی در بخش‌های مختلف این دو حوزه مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

داوود رمضان شیرازی، ناشر آثاری چون «فارسنامه ناصری»، «شاهنامه امیر بهادر»، «دیوان اشعار ابن یمین فریومدی»، «ولتر» و... در این کتاب معرفی می‌شود. بررسی دوران زندگی حرفه‌ای شیرازی نشان می‌دهد که حضور او به عنوان رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران، درخشان‌ترین دوران کار اتحادیه را رقم زده است. «نشر سنایی» متعلق به داوود رمضان شیرازی است.

آشنایی با مشاهیر حوزه‌های گوناگون برای نوجوانان و جوانان سودمند خواهد بود، زیرا ممکن است انگیزۀ ادامۀ راه آنان را در پی داشته باشد. کتاب حاضر یکی از مشاهیر نشر ایران را معرفی می‌کند. او از اولین ناشرانی بود که به چاپ سنگی همت گماشت و در توسعۀ فرهنگ ایرانی نقش مؤثر داشت. نویسنده پس از آوردن معرفی مختصری از تولد و تحصیل میرمحمدعلی شیرازی و زندگی حرفه‌ای او، نشری را که از او باقی مانده است و همچنان توسط نوادگانش اداره می‌شود، معرفی می‌کند و آثار این انتشارات (اسلامیه) را به طور کامل نام می‌برد. کتابفروشی اسلامیه امروزه با نام کتابچی به کار خود ادامه می‌دهد.