سرگذشت‌نامه‌ها

در این مطالعه دوران زندگی حرفه‌ای عبدالله نورانی، استاد فلسفه و کلام، مصحح و کتاب‌شناس بررسی می‌شود. تصحیح متن «اجوبه‌المسائل‌النصریه» اثر خواجه نصیرالدین طوسی و «حمدیه» اثر محمد عاملی از جمله فعالیت‌های نشری این روحانی اهل فرهنگ است که برای نشر دانش، دانشگاه را انتخاب کرده بود. تلاش اصلی وی احیای میراث دانشمندان قدیم بوده است.

آشنایی با ناشران در طول تاریخ ایران، هدف این کتاب برای مخاطبان خویش است. در این مجلد به معرفی حسین بریانی شبستری، از نخستین ناشرانی که کتاب‌های جیبی را در ایران چاپ کرد، پرداخته می‌شود. وی با چاپ کتاب‌های جوان‌پسند نقش بسزایی را در جذب جوانان به کتابخوانی در ایران داشته است.

آنان که می‌توانند ببینند و از خواندن لذت ببرند، اغلب درک درستی از دنیای نابینایی ندارند. فردی که توانست به وسیله نقطه‌های برجسته، خط بریل، روشنایی را به زندگی نابینایان ببخشد، لوئی بریل بود که شرح زندگی و تلاش بی‌وقفه‌اش در این راه، با روایتی داستان‌گونه بازگو می‌شود

کتاب حاضر با ترکیب متون خاطره‌نویسی و داستان‌نویسی، روایت زندگی خانواده شهیدان جنیدی است. داستان از زبان مادر چهار شهید روایت می‌شود. پدر این شهیدان خود 17 سال امام‌جمعه رودسر بوده و در مردم‌داری و اخلاق زبانزد است. در این روایت از خاطرات هم‌رزمان این چهار شهید نیز بهره گرفته شده است.

آنچه در این کتاب خواهید خواند، خاطره‌هایی از ناموران فرهنگی و فرهنگ‌دوستان دلباخته از دوران مدرسه و زنگ انشاست.‍‍ پرسش‌هایی که نشان‌ از شرایط آن روزگار دارد و حقایقی شیرین را با زبانی ساده و روان بیان می‌کند. به‌علاوه آنکه شناخت هدف‌های درس انشا، پرورش تفکر و آموختن شیوه‌های اندیشیدن، چگونگی تبدیل اندیشه به نوشتار از کلید واژه‌هایی است که در این کتاب به آن‌ها تأملی ویژه شده است.

داستانی که مطالعه می‌کنید، روایت زندگی مصعب‌بن‌عمیر، یکی از یاران حضرت محمد(ص) و نخستین سفیر ایشان در مدینه است. مصعب زندگی اشرافی خود را رها می‌کند و مسلمان می‌شود. او یکی از کسانی بود که زمینه هجرت پیامبر را به مدینه فراهم کرد. سرگذشت عبرت‌آموز مصعب الگویی برای انسان امروز است.

به شهادت تاریخ، تمدن اسلامی ارزنده‌ترین مهم را در غنای اندیشه و پیشبرد تمدن بشر دانسته است. در این میان سهم نخبگان مسلمان ایرانی به قدری چشمگیر است که فلسفه، طب، ریاضیات، عرفان و ادبیات بیشتر تجلی خود را مدیون ایرانیان است. این دفتر به منظور معرفی بزرگان تمدن‌ساز، به شرح زندگی ابوالمعالی عبدالله‌ بن ابی‌بکر معروف به عین‌القضات همدانی اختصاص دارد.

داستان زندگی میرزا علی آقا تبریزی مشهور به «ثقة‌الاسلام تبریزی» یا « ثقة الاسلام دوم» را در این کتاب مطالعه خواهید کرد. ایشان از علمای آذربایجان و از مشروطه‌خواهان ایرانی و پیشوای شیخیه تبریز هستند که «مرأة‌الکتب» و «بث‌الشکوی» از آثار به‌جای مانده ایشان است. تبریزی به مشروطه مشروعه معتقد بود و تلاش می‌کرد تا سلطنت را محدود کند. تأسیس «دارالشورا» برای مقابله با تلاش دولت‌های خارجی در تضعیف اسلام، از اقدامات ایشان بوده است.

روایت داستانی پیش رو به زندگی ابوسهل عیسی‌بن‌یحیی‌بن ابراهیم‌ المسیحی‌الجرجانی، دانشمند و پزشک ایرانی نیمه دوم قرن چهارم و هم دوره ابن‌سینا اختصاص دارد. وی در خوارزم، در دربار ابو‌العباس مأمون خوارزمشاه زندگی می‌کرد که در سال ۴۳۰ هجری در گذشت. مشهورترین کتاب او « المائة فی الصناعة الطبیبة» نام دارد که کتابی بزرگ در علم پزشکی است.

این کتاب به داستان زندگی ابوعلی حسین‌بن‌عبدالله‌بن‌حسن‌بن‌علی‌بن‌سینا، معروف به ابو‌علی‌سینا، اختصاص دارد که در غرب از او با نام «اوی سنا» یاد می‌شود. از این پزشک و شاعر ایرانی که از مشهورترین و تاثیر‌گذارترین فیلسوفان و دانشمندان ایران زمین است، آثاری چون « قانون» در طب و «شفا» و... به یادگار مانده است.