مستندنگاری

کتاب بالاتر از ارتفاع مستند زندگی‌نامه فرمانده جانباز و آزاده شهید مجید داودی راسخ است. این کتاب از کودکی تا شهادت این فرمانده شهید پرداخته است. ویژگی بارز این فرمانده شهید این هست که در همان دوران جنگ غیر از جانباز شدن، اسیر هم می‌شوند و همان سال‌ها در تبادل اسرا آزاد و وقتی به ایران برمی‌گردد، با اینکه شرایط جسمی‌شان به نحوی بود که می‌توانستند پشت جبهه خدمت کنند، اما باز هم به خط مقدم می‌روند و در نهایت به شهادت می‌رسند.

مصطفی چمران ساوه‌ای، سیاستمدار، فیزیک‌دان و نظامی ایرانی و عضو نهضت آزادی ایران بود. او وزیر دفاع، نماینده دوره نخست مجلس شورای اسلامی، از فرماندهان جنگ ایران و عراق و بنیان‌گذار ستاد جنگ‌های نامنظم بود. چمران در 31 خرداد 1360 که برای سرکشی، معرفی و توجیه فرمانده جدید محور به جای ایرج رستمی به دهلاویه رفته بود بر اثر اصابت ترکش خمپاره 60 از ناحیه پشت سر زخمی شد و در همان روز به شهادت رسید. کتاب حاضر به صورت کامل و موجز زندگینامه این فرمانده شهید را روایت می‌کند.

کتاب حاضر گزیده‌ای از سخنرانی‌ها و دست‌نوشته‌های شهید چمران دربارۀ لبنان است. شهید چمران چه در لبنان و چه در ایران، همواره از اینکه چرا واقعیت‌ها بر همگان روشن نیست رنج می‌برد و سعی می‌کرد حقایق را برای مردم بیان کند. او حقایقی را بیان می‌کند که در هیچ کتاب تاریخی نخوانده‌اید. در این کتاب می‌خوانیم: «من آمده‌ام که فریاد ضجه‌آلود شیعیان لبنان را در زیر آسمان بلند ایران طنین‌انداز کنم. من آمده‌ام تا وجدان خفته انسان‌های متعهد و مسئول را بیدار کنم. من آمده‌ام که از دردها و محرومیت‌ها، ظلم‌ها، ناله‌های نیمه‌شب، آه‌های سحر بگویم و اشک یتیمان، ضجه دردمندان، آه بیوه‌زنان، سوز دل‌سوختگان را بازگو کنم...»

این کتاب مجموعه دست‌نوشته‌های شهید دکترچمران در یک مرور زمانی است. بنابراین این مجموعه دست‌نگاشته‌های تاریخ‌دار دکتر چمران است که در طول سالیان دراز، دربارۀ مطالب مختلف و در نقاط گوناگون نگاشته شده است، ولی در همۀ آن‌ها با وجود اختلاف زمان و مکان یک خط مستقیم الهی به خوبی قابل بررسی است، که همه‌جا، همه‌وقت و همه‌عمر خود را عاشقانه و عارفانه به دنبال راه علی و حسین و بدون ترس و هراس از طاغوت‌ها و قدرت‌های شیطانی و مصلحت‌طلبی‌ها طی نموده است و از ابتدا به نور پرفروغ و تابان شهادت چشم دوخته و در پایان نیز به این پرواز و آرامش ملکوتی دست می‌یابد.

در این کتاب، شرح عملیات نظامی روز 26 آبان 1359 (مصادف با شب تاسوعا) که به آزادسازی سوسنگرد از محاصره و بیرون‌راندن نیروهای عراقی منجر شد، از قول شهید دکتر چمران روایت می‌شود. این عملیات پیروزمندانه به وسیله ستاد جنگ‌های نامنظم، متشکل از نیروهای داوطلب مردمی به فرماندهی شهید چمران انجام شد. در ضمن بخشی از کتاب به نیایش‌های شهید چمران اختصاص دارد و در صفحات پایانی نیز عکس‌هایی از شهید چمران به چاپ رسیده است. این کتاب مخاطبان را با ابعاد پنهانی از شخصیت این قهرمان مبارز آشنا خواهد کرد.

کتاب "آسمان‌شناس" به شرح روایت‌های خانواده، یاران و هم‌رزمان شهید حسن آبشناسان پرداخته است. این کتاب در ابتدا با مصاحبه و گفت‌و‌گو با خانواده شهید شروع و در ادامه با مصاحبه با یاران و هم‌رزمان و فرماندهان ارتش و سپاه ادامه یافت و در آخر نیز با دریافت و الصاق عکس‌ها و دست‌نوشته‌های این شهید والامقام، کتاب آسمان‌شناس آماده شد. امید است که با خوانش این کتاب، یاد آن شهید والامقام و شجاع را گرامی داشته و این خدمت مقبول درگاه خداوند و عنایت شهید عزیز واقع گردد.

در این کتاب که از چند دست نگاشته شهید دکتر مصطفی چمران درباره حضرت علی (ع)، راز و نیاز با حضرت و سه سخنرانی تشکیل شده است، سعی بر آن است که در حد اختصار از نگاهی دیگر به حضرت علی (ع) نگریسته شود و آن روایتگر، نگاه شهیدی والا مقام که از عاشقان دلسوخته حضرت بود تا روحیه بخش درد و رنج ها، غم و تنهایی های او شوند و با الگو گرفتن از عشق و محبت امیرالمومنین علی(ع) به مصاف گرداب های خطر می رفت تا او را به وصال معشوق و لقاء حق برساند.

کردستان، نامی آشنا که حوادث بیشماری را در طول تاریخ به‌دوش می‌کشد و زخمی که به‌دست اربابان خارجی و نوکران پلیدشان مدت‌هاست بر پیکره اجتماع ما نشسته است و هر آن‌گاه که استعمارگران نیازی به ایجاد فشار احساس کنند این اهرم فشار را به حرکت آورده تا به نیّات پلید خود دست یابند. کتاب حاضر، روایتی جذاب از حوادث تاریخی کردستان را به همراه دارد. در مورد حادثه کردستان این کتاب، اثری مستند، قابل اعتماد و کامل است و کسی به اندازه شهید مصطفی چمران درباره پاوه و حوادث لحظه به لحظه آن ننوشته است چون شهید دکتر چمران تصمیم گرفته بود که این وقایع را تاریخ‌گونه بنگارد و بر اساس این تصمیم مدارک و نوشته‌های خود را جمع‌آوری و بخشی از حوادث پاوه را از ابتدای ماجرای کردستان به نگارش آورد ولی جنگ تحمیلی عراق و شهادتش، فرصت پایان بخشیدن آن را نداد و همچنان نیمه‌تمام باقی ماند.

این کتاب در بردارنده دست‌نگاشته‌های شهید دکتر «مصطفی چمران» در مسائل و موضوعات مختلفی چون: انقلاب اسلامی ایران؛ چگونگی انقلابی بودن؛ عرفان؛ سیاست؛ هنر و ... می‌باشد. همچنین برخی از دست‌نگاشته‌ها، یادنامه‌ای از شهدای جنگ تحمیلی است. «کسانی که می‌خواهند بین عراق و ایران میانجی‌گری کنند، بدانند که خط ما خط سرخ شهادت است و تا سقوط قطعی صدام ادامه خواهد یافت و هر عمل میانجی‌گری را علیه انقلاب ایران و علیه خط مکتبی اسلام و علیه خون پاک شهدا به حساب می‌آوریم .رژیم سفاک عراق نوکر آمریکا و دستیار اسراییل است. آیا کسی می‌خواهد بین ایران و آمریکا میانجی‌گری کند؟ آیا کسی انتظار دارد بین ما و اسراییل واسطه شود؟ اصلاً و ابداً چنین وساطتی را نمی‌پذیریم، و خط مکتبی امام اجازه نمی‌دهد که دست در دست مجرم و ظالم و طاغوت بگذاریم».

«شمع محفل» روایت سبک زندگی و تلاش‌های علمی و عملی عالمِ عامل و وارسته‌ای است که قریب چهل سال در عرصۀ سیاست حضور مؤثر و مفیدی داشت و در "بن‌بست"ها و بزنگاه‌های دشوار دوران مبارزه با رژیم پهلوی، نقش‌آفرینی و گره‌گشایی کرد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تمام وقت و انرژی خود را در عرصۀ دشوار تعلیم و تربیت مصروف داشت زیرا حیاتی‌ترین و مهم‌ترین نیاز کشور را تربیت نیرو و در یک کلام «انسان‌سازی» می‌دانست.