فیزیک

کتاب «راهنمای یادگیری اخترشناسی پایه» جلد اول از مجموعه شش جلدی "اخترشناسی پایه" محسوب می‌شود که مؤلف کوشیده است در این مجموعه سرفصل‌های مباحث نجوم مقدماتی را به علاقه‌مندان و از جمله شرکت کنندگان در المپیاد نجوم ارائه دهد. در جلد اول مجموعه، که با تأکید بر روابط ریاضی مقدماتی و اصول فیزیکی مربوط به مباحث اساسی ستاره‌شناسی و محاسبات پایه‌ای نجوم مقدماتی شکل گرفته، مباحث در شش فصل ریاضیات پایه، قوانین نیوتن و کپلر، مفاهیم حرکت در نجوم، محاسبات سیاره‌ای، محاسبات ستاره‌ای و جهان در ابعاد بزرگ آورده شده است.

در این کتاب نویسنده کوشیده است در شانزده فصل با رهیافتی مفهومی و تاریخی به نظریه « نسبیت» انیشتن بپردازد. نظریه نسبیت دو نظریه اصلی و معروف نسبیت خاص و عام آلبرت انیشتن را در بر می‌گیرد. ایده اصلی این نظریه که کتاب آن را تشریح کرده است، آن است که زمان و فضا باهم مرتبط هستند نه جدا از هم و ثابت. بخشی از فصل‌های کتاب به این ترتیب موضوع بندی شده‌اند: بحران در فیزیک، کش آمدن زمان، زمین و آسمان متحرک، سفر به درون سیاهچاله.

می‎توان به پرسشی که در عنوان کتاب مطرح شده است، پاسخ کوتاهی داد؛ اما پاسخ مفصل و راه‎حل هیجان‎انگیزی که در کتاب ارائه شده است، به مراتب شگفت‌انگیزتر و پیچیده‌تر است و مملو از مفاهیم چالش‌برانگیز. برای حل این معماها هیچ زمانی وضع نشده است؛ اما هرچه سریع‎تر حل شوند، موفقیت بیشتری احساس می‎شود. «چگونه روی کوه یخ زنده می‎مانید؟ » و «آب چگونه می‏‌تواند به مرتفع‎ترین سرشاخه‎های درخت برسد؟ » ازجمله این معماها هستند.

امروزه ثبت تصویرهای اجرام اعماق آسمانی یکی از محبوب‌ترین رشته‌های مورد علاقۀ منجمان است. این کتاب در ابتدا تاریخچه‌ای از صورت‌های فلکی و سپس فهرست شمارۀ صفحه‌های نقشۀ صورت‌های فلکی مطرح‌شده را آورده است. بهترین ماه‌های رؤیت هر جرم، نشانۀ اختصاری آن، ابعاد و نوع جرم، نام فارسی آن، توضیح مختصری دربارۀ صورت فلکی، عرض‌های جغرافیایی و جدولی شامل مشخصات جرم نیز از دیگر محتویات کتاب هستند.

یاددادن، فهماندن و به‌کار بردن مقدمات ریاضیات موردنیاز رشتۀ نجوم هدف اصلی این کتاب است. البته کتاب مقدمات علم نجوم را عرضه نمی‌کند، بلکه تنها زمینۀ فهم موضوعاتی از نجوم را که به فهم و درک روابط مهم ریاضی نیاز دارند فراهم می‌کند. ترتیب فصل‌بندی کتاب مطرح نیست و می‌توان هر فصل را به تناسب نیاز مطالعه کرد. متن کتاب به صورت تشریح است و لابه‌لای مطالب اصلی، تمرین‌هایی برای بررسی میزان یادگیری خوانندگان مطرح شده‌است. کتاب برای دانش‌آموزان علاقه‌مند به شرکت در المپیاد نجوم مفید است.

علم کیهان‌شناسی عالم را به عنوان یک مجموعه بررسی و زمان پیدایش و سرنوشت آن را روشن می‌کند. کتاب حاضر دربارۀ پیشرفت‌های تکاملی کیهان‌شناسی در چند سال اخیر، بر اساس شواهد و پیشرفت‌های نوین فیزیک نظری، صحبت می‌کند. بررسی عالم و خلاصه‌ای از پیشرفت‌های صورت‌گرفته در مراحل نخست کیهان‌ شناسی، نظریۀ پیدایش عالم‌های چندگانه و عالم ما به طور خاص، یخ‌بندان بزرگ و تصور فعلی دانشمندان از چگونگی عالم، از جمله مباحث اصلی کتاب هستند.

علاقه‌مندان به شرکت در المپیادهای فیزیک و نجوم و همچنین معلمان فیزیک و هوافضا مخاطبان این کتاب هستند. این کتاب پاسخ تشریحی کتاب مکانیک مداری است که پاسخ‌ها را به صورت خودآموز و به نوعی ساده مطرح‌کرده است. این مجموعه پاسخ‌های مختلف ارائه‌شده در دانشگاه‌ها و مراکز نجومی را گرد آورده‌است.

کتاب حاضر منبعی است برای معلمان فیزیک و دانش‌آموزان علاقه‌مند به شرکت در المپیاد فیزیک و نجوم. کتاب خودآموز است و این مهم‌ترین ویژگی آن است. متن کتاب حل کاملاً تشریحی مسائل کتاب «آشنایی با مکانیک» است. مسائل با چند روش حل ارائه شده‌اند تا امکان درک مسئله برای خواننده راحت‌تر شود.

المپیاد نجوم علاقه‌مندان خود را دارد. کتاب حاضر در واقع تشریح کامل مسائل کتاب «مقدمه‌ای بر اختر فیزیک نوین» است. معلمان فیریک و دانش‌آموزان شرکت کننده در المپیاد نجوم می‌توانند برای آمادگی شرکت در مسابقات، از این کتاب استفاده کنند. کتاب 30 فصل دارد و پاسخ‌ها کاملا تشریحی هستند.

کیهان شناسی بررسی جهان یا کیهان به عنوان یک مجموعه است. کتاب حاضر کوشیده است نمادگذاری اولیه، واضح و روشنی برای تازه‌کاران کیهان‌شناسی ارائه دهد و مقدمات را بگوید. فصل‌های ابتدایی کتاب برای علاقه‌مندان شرکت در المپیاد نجوم مفید است. فصل‌های بعد با موضوعاتی مثل نیوتن در تقابل با اینشتین، دینامیک کیهان، جهان‌های تک و چند مؤلفه‌ای، اندازه‌گیری پارامترهای کیهان‌شناسی، مادۀ تاریک، زمینۀ ریز موج کیهانی، سنتز هسته‌ای و جهان اولیه، تورم و جهان بسیار اولیه، و شکل‌گیری ساختار ارائه‌شد‌ه‌اند.