قرآن

کتاب «مخاطبه و گفتگو با قرآن در مکتب اهل بیت(ع)» به بررسی و ارائه الگویی نو در تعامل با قرآن کریم بر اساس سیره اهل بیت (ع) می‌پردازد. این کتاب با هدف ارائه طرحی نو در مطالعات قرآنی، تلاش دارد تا با بهره‌گیری از آموزه‌های حدیثی و سیره معصومین (ع)، روشی مناسب برای ارتباط و تعامل با قرآن را معرفی کند. این کتاب در صدد پی‌جویی و احصای مخاطبه‌های مأثور با آیات و سور قرآن در احادیث و روایات وارده و دسته‌بندی و در نهایت گونه‌شناسی این‌دسته از آموزه‌های حدیثی و روایی است. پرداختن به این موضوع و معرفی آن به مردم می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات کنونی پیرامون فعالیت‌های قرآنی و انس با قرآن باشد.

با بررسی افکار و اندیشه‌های شهید بهشتی به این نتیجه می‌رسیم که قرآن محور تمامی گفته‌ها و نوشته‌های ایشان بوده است. در اندیشه این شهید بزرگوار توجه به قرآن بر این مبناست که اولاً نص قرآن متقن و روشنگر است و ثانیاً قرآن یا همان وحی مکتوب همواره زنده و نقد و برای تمام نسل‌ها کارآمد است. بر این اساس آیت‌الله بهشتی با توجه به قرآن، به دنبال شناخت اسلام است و این شناخت منوط به معرفت به دانش‌های قرآنی است. این اثر با ارائه بحث‌هایی نظیر چیستی وحی و نسبت آن با قرآن، مصون بودن قرآن از تحریف و مطالبی درباره جمع‌آوری قرآن درصدد است تا آرای شهید بهشتی درخصوص قرآن و علوم قرآنی را در اختیار مخاطبان بگذارد.

این کتاب گلچینی از دانستنی‌های قرآن است. موضوعاتی همچون «قرآن چند سوره دارد؟ »، «اولین کسی که قرآن را اعراب‌گذاری کرد که بود؟ » نویسنده این سؤالات را به‌طور کوتاه و بدون شرح و توضیح اضافی نوشته و پاسخ کوتاه آن‌ها را نیز جلوی پرسش یادداشت کرده است. در انتهای کتاب آداب قرآن‌خواندن و روایت‌هایی درباره فواید خواندن قرآن نیز ذکر شده‌اند.

در مصحف آموزشی حاضر، کلمات براساس تعدد تکرارشان در قرآن کریم، با چند رنگ متفاوت مشخص و تفکیک و در کنار متن اصلی، ردیف شده‌اند. کلمات پرتکرار با رنگ سیاه نمایان شده‌اند. کلمات قهوه‌ای چهار بار در قرآن آمده‌اند. کلمات سبز دو و قرمزها سه دفعه و آبی‌ها یک‌بار در مصحف الهی آمده‌اند. در کنار هرصفحه، ردیفی از این کلمات وجود دارند.
در انتهای مصحف، فهرست سوره‌ها، معنی واژگان دشوار، علائم و اصطلاحات نیز گنجانده شده‌اند.

در این کتاب شریف، 1910 عبارت و آیه قرآن آمده‌است که اکثر آن‌ها پیام‌های مهمی همچون آگاه‌کردن افراد درباره روز قیامت، پرهیز از ستم‌کاری، خلقت بشر دارند. در این عبارت‌ها کلماتی با رنگ قرمز مشخص شده‌اند. این کلمه‌ها در قرآن پرتکرار هستند و جزو کلمات کلیدی و محوری مصحف شریف محسوب می‌شوند. پایین هر صفحه جدولی درج شده است که درباره میزان تکرارشدن این کلمات به مخاطب اطلاعاتی ارائه می‌دهد.

کتاب حاضر کلماتی را که بیشتر از پنج بار در قرآن آمده‌اند در فهرست‌های گوناگون عنوان و تعداد تکرارشدن آن‌ها(مثلاً کلمه انتم 129 و کلمه‌ای مثل بصائر تنها پنج بار در قرآن آمده‌اند) را در ستون‌های جداگانه تهیه کرده است. این کتاب مجموعاً 1799 کلمه را پیدا و بررسی کرده است. در این فهرست‌ها ترجمه فارسی کلمه‌ها و درصد آن‌ها نسبت به کل عبارت‌های مصحف شریف نیز ارائه شده‌اند.

در کتاب حاضر موضوعات تفسیرشده، با نیازهای امروز دانشجویان و وضعیت فعلی جامعه با کلام قرآن تطبیق شده‌اند و مطالب روزآمد و کارآمدی را بررسی کرده‌اند. در انتهای هر تفسیر بخش «پرسش‌های درس» نیز آمده‌اند تا خواننده خود را به خوبی محک بزند.
برخی از موضوعاتی که براساس کلام خدا، چون و چرا و چگونگی آن‌ها برای دانشجویان ارائه شده‌اند عبارت‌اند از: روابط دختر و پسر در قرآن؛ ربا؛ شراب و آثار و احکام آن؛ قمار.

این کتاب در تلاش است تا با شرح‌دادن بخش کوچکی از فضیلت‌های قرآن، مخاطب را با هویت اسلامی خود آشنا کند و شناسنامه دینی‌اش را به او بهتر بشناساند.
موضوعاتی که در این کتاب برای آشنایی مخاطب با قرآن شرح داده شده‌اند شامل مواردی همچون: اسامی و صفات قرآن، ویژگی‌های قرآن: اعجاز و جامعیت، مفهوم و مراتب انس با قرآن، آداب قرائت قرآن، تقسیمات قرآنی هستند.

محور اصلی بحث این کتاب سوره انسان و گام‌هایی است که برای فهم و درک این سوره لازم است که برداشته شوند. از فضیلت‌هایی که آیت‌الله کریمی جهرمی در سوره انسان به عظمت آن‌ها نزدیک شده و درباره آن‌ها تفسیر نوشته است، به مباحثی همچون: فضیلت پیامبر(ص)، جبر و اختیار، خلقت بهشت و جهنم، شکل‌دادن شخصیت آدمی و... می‌توان اشاره کرد.
تلاش کتاب حاضر در این است که جایگاه سوره انسان و شأن و فواید آن را به خواننده معرفی کند.

نویسنده این کتاب، آیت‌الله احمد بهشتی، سوره منافقون را در یک مقدمه و دو بخش تفسیر کرده‌اند. طبق نظر آیت‌الله احمد بهشتی، در سوره منافقون 21 رذیلت مانند دروغ‌گویی، چرب‌زبانی، انحراف از راه درست و... عنوان شده‌اند که ایشان آن‌ها را بیان و بررسی کرده‌‌اند.