برنامه‌ریزی آموزشی

ما نخستین پدرها و مادرهایی هستیم که فرزندانمان تا این حد درگیر رسانه‌ها شده‌اند. هیچ نقشه راهنمای قدیمی در صندوقچه تجربیّات پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها برای این شرایط جدید وجود ندارد…
باید بپذیریم که به زمانه‌ای نو قدم گذاشته‌ایم و ناگزیریم برای تربیت در عصر رسانه‌ها یا راهی بیابیم یا راهی بسازیم. راهی که فرزندانمان با‌ حرکت‌ در ‌آن بیاموزند‌ که‌ محصولات‌ و محتواهای‌ رسانه‌ای‌ را‌ آگاهانه‌ انتخاب‌ کنند‌ و ‌مسئولانه به کار ببرند. نام این راه تازه «تربیت رسانه‌ای» است.
در این مسیر باید بخوانیم؛ ببینیم؛ فکر کنیم؛ حرف بزنیم و تجربه‌ها را با هم یکی کنیم. راه دیگری نیست. «فرزندان امروز»، به «والدین به‌روز» نیاز دارند.

تربیت معلم و دستیابی به ارزش‌های والای انسانی و راهبری و راهنمایی با رویکرد دینی در نظام تعلیم و تربیت از طریق مدرسه مطلوب امکان‌پذیر است. اینکه مدرسه مطلوب چگونه شکل می‌گیرد؟ مبانی آن چیست؟ شاخصه‌ها و ویژگی‌های مدرسه مطلوب چه مواردی است؟ و اهداف و برنامه‌های آن به چه سمت و سویی می‌رود؟ از جمله سؤالاتی است که کتاب «مدرسه مطلوب: مبانی، شاخصه‌ها، اصول و روش‌ها» قصد دارد به آن بپردازد.

این کتاب روایتی علمی است که بر پایه چندین سال کوشش پژوهشی شخصیتی متخصص در عرصه برنامه‌ریزی درسی تولید شده که خود در امور برنامه‌‎ریزی درسی ایران طی سه دهه گذشته نقش داشته و رخدادهای آن را از نزدیک تجربه کرده است. تاریخ برنامه‌‎ریزی درسی در ایران کوششی پژوهشی است که تلاش دارد ضمن شرح تاریخی وقایع و دستاوردها، اثری دانشگاهی را برای آموزش تاریخ برنامه‌‎ریزی درسی فراهم کند تا برای تدریس درس «تاریخ مطالعات برنامه درسی» دوره کارشناسی ارشد برنامه‌‌ریزی درسی مفید واقع شود.

این کتاب پژوهشی درباره علل تأسیس و گسترش مدارس جدید در عصر قاجار و همچنین معرفی بانیان و پیشروان آن‌هاست که در شش فصل سامان یافته است. در فصل اول نگارنده دگرگونی‌های اجتماعی و فرهنگی ایران و غرب در روزگار قاجار را شرح می‌دهد؛ در فصل دوم شیوه آموزش عمومی در دوره قاجار را تشریح می‌کند؛ در فصل سوم زمینه‌های فکری تحول نظام آموزشی و پیدایش مدارس جدید مطرح می‌‌شود؛ در فصل چهارم نقش و تأثیر انقلاب مشروطیت در گسترش مدارس جدید بررسی می‌شود؛ فصل پنجم به معرفی مدارس جدید در ایالات و ولایات و شهرهای مختلف در دوره قاجاریه اختصاص می‌یابد و در فصل ششم نتایج اجتماعی، سیاسی و آموزشی گسترش مدارس جدید در دوره قاجار نقد و ارزیابی می‌شود.

موضوع کتاب حاضر مدیریت مبتنی بر مدرسه است؛ یعنی طرحی برای اصلاحات مستمر و گسترده در آموزش‌و پرورش و شیوه‌های آموزشی.
هدف این طرح شکوفاکردن خلاقیت بالقوه معلم‌ها و ایجاد شبکه ارتباطی بین والدین و معلم است. نویسنده کتاب حاضر معتقد است مدرسه باید آن‌طوری اداره شود که معلمان و دانش‌آموزان در خط‌مشی اداره آن مؤثر و تأثیرگذار باشند تا مدیریت آموزشی به خواسته آن‌ها نیز نزدیک شود.

این کتاب در تلاش است تا روش روان‌شناسی کنترل بیرونی دانش‌آموزان را با روش کنترل درونی جابه‌جا کند و با این کار عشق به یادگیری را در فراگیران افزایش دهد. باب سالو، نویسنده کتاب، معتقد است:«دانش‌آموزان زمانی که بهترین عمل را داشته باشند حال بهتری دارند». این کتاب در تلاش است با اعمال روش‌هایی همچون ایجاد فضای همکاری بین دانش‌آموزان، تقویت روابط مثبت در کلاس و... سطح انگیزه و روند پیشرفت دانش‌آموزان را بالا ببرد.

باب سالو، نویسنده کتاب حاضر، معتقد است ایده‌های ما در ایجاد انگیزه در مسیر نادرستی حرکت می‌کنند و نگاه تنبیه و پاداش روند پیشرفت دانش‌آموزان را کند کرده است. او ایجاد انگیزه در دانش‌آموز را مهم‌ترین موضوع و کشف انگیزه‌های دانش‌آموزان را راهکار ما برای مقابله با کندماندن روند موفقیت دانش‌آموزان می‌داند. این کتاب سعی دارد با پیشنهاد روش‌هایی همچون ایجاد محیط دوستانه، آموزش کم‌حجم اما قوی و... به معلمان کمک کند تا بیشترین بازدهی را از کلاس‌هایشان بگیرند.

این کتاب تلاش می‌کند با الهام‌گرفتن از آیه «عباد الرحمن الذین یمشون علی الارض هونا» رمز چگونگی ورود به مدار فراخ و فراگیر هونا در معرض نگاه بلند سالگان طریقت را بگُشاید و به افراد کمک کند تا راه خود را کشف کنند، با جهان هستی همسو شوند و به ایمان الهی برسند.
هونا یعنی «کنشمندی خلاقانه» و بلوغ در تسلیم کنش‌مندانه.
نویسنده هدف این کتاب را «هونادرمانی» قرار داده است و می‌خواهد جایگاه فطری مخاطب را کشف و بازنمایی کند و با ضرب‌آهنگ جهان هستی همسو شود.

این کتاب شامل ده مقاله با محتوای آموزش نوین است. هدف این مقاله‌ها معرفی نحوه آموزش هیبریدی است. در مقاله‌های گوناگون این کتاب اشتراکات و معناهای گوناگون آموزش هیبریدی و انواع آن (مثل آموزش‌های ترکیبی، تلفیقی و فرهنگی) با توضیحات تکمیلی و تفاوت‌هایشان از دیدگاه نویسندگان مختلف ارائه شده‌ است. این نوع آموزش راهکاری موفق را در اختیار آموزش‌دهندگان قرار می‌دهد تا موقعیت‌های جدید و مناسب آموزش شخصی را ارائه دهند.

در این کتاب به موضوع مسئله پرداخته شده است که این کار مستلزم طرح یک مشکل و سؤال، به چالش کشیدن و مقابله با آن است. در این کتاب موضوع «مسئله و مسئله‌شناسی در علوم اجتماعی و انسانی ایران» مطرح شده و تلاش شده است تا ابعاد و وجوه مختلف این موضوع برای مخاطب تبیین گردد. مطالب با توضیح مسئله شروع می‌شود و سپس کارکردهای متعدد آن، از جمله اینکه مسئله چیست، چرا وجود دارد و چگونه می‌توان آن را حل کرد، واکاوی شده است. یکی از موضعات مهمی که در این کتاب به آن پرداخته شده، مسئله آموزش است.