داستان‌نویسی

کتاب حاضر تحلیل و واکاوی ساختار و ژرف‌ساخت روایت‌های نویسندۀ معاصر سوری (زکریا تامر) و تطبیق آن با داستان‌های غلامحسین ساعدی، نویسندۀ ایرانی، است. نویسنده با رویکردی روایت‌شناختی به نقد و تحلیل آثار دو نویسندۀ هم‌عصر از دو ملت و فرهنگ متفاوت پرداخته‌است.تمام مجموعه داستان‌های کوتاه ساعدی و پنج مجموعه داستان کوتاه تامر در این اثر بررسی و مقایسه شده‌اند.

کتاب حاضر از مجموعه تاریخ شفاهی امام «موسی صدر» است و شامل گفت‌وگو با دکتر «حسن حبیبی»، قبل از فوت ایشان، درباره امام صدر است. علاوه‌بر این، با همسر ایشان، خانم «شفیقه رهیده»، نیز در این باره مصاحبه شده است که نکات خواندنی دیگری به کتاب می‌افزاید. در بخش سوم، دو پیوست به کتاب اضافه شده است. پیوست نخست، متن سخنرانی دکتر حبیبی در سال ۱۳۷۵ و در جریان اعطای دکترای افتخاری دانشگاه تهران است. پیوست دوم، روایت دکتر حبیبی از هجرت امام‌خمینی (ره) از عراق به فرانسه است.

استاد «مستجابی» یکی از برجستگان خاندان «صدر» و از دوستان نزدیک امام «موسی‌صدر» است. گروه تاریخ شفاهی موسسه فرهنگی ــ تحقیقاتی امام موسی‌صدر، خاطرات ایشان را ضبط و منتشر کرده است. اثر حاضر در بخش خاطرات، شامل تولد، خانواده و اولین هجرت، خاندان صدر، ورود به سلک روحانیت، مبارزات سیاسی، امام موسی‌صدر و سجاده شعر است. همچنین در بخش ملحقات کتاب، ذیل زندگی‌نامه‌ها، نامه‌های امام موسی‌صدر، تصاویر و اسناد، دسته‌بندی و منتشر شده است.

«سیدهادی خسروشاهی» علاوه‌بر سابقه دوستی طولانی با امام «موسی‌صدر» و اطلاعات مهم تاریخی، خود یکی از پیشکسوتان تاریخ‌نگاری زندگی امام صدر است. در متن پیش رو تلاش شده است مباحث از ترتیب زمانی و موضوعی مشخصی برخوردار باشند و از تکرار و اطناب پرهیز شود. اسامی افراد و رویدادها و اماکن در حد توان با درج توضیحاتی در پاورقی گویا‌سازی شده است. زندگی‌نامه مختصر برخی از اسامی نیز در پی‌نوشت کتاب آمده است. همچنین شماری از اسناد و تصاویر مرتبط با متن خاطرات هم در انتهای کتاب آمده است.

مطالعۀ عوامل تکوین و خاستگاه رمان، چشم‌اندازی برای سنجش اوضاع کنونی و آیندۀ رمان پیش رو قرار می‌دهد. در این کتاب، ابتدا رمان تعریف و ویژگی‌های آن ذکر شده است. زمینه‌های پیدایش رمان در اروپا و سپس در ایران، و سپس زمینه‌های ادبی پیدایش رمان در ایران بررسی شده‌اند. رمان در اروپا زمانی طولانی را پشت سر گذاشت تا روند تکامل را طی کند، اما رمان ایران، با استفاده از تجربه‌های آن‌ها، زمانی کوتاه‌تر را صرف کرد تا رمان‌نویسان چیره‌دستی به ظهور رسیدند.

نگارش انواع متنوعی دارد و به دو بخش کلی تخیلی و غیرتخیلی تقسیم می‌شود. در این کتاب، نگارش تخیلی و غیرتخیلی، ویژگی ها و عناصر هر کدام، و عناصر داستان‌های تخیلی شامل داستان‌های بلند، کوتاه و داستانک شرح داده شده‌اند. گام‌های نگارش، شامل پیداکردن ایده، انتخاب ایده، تهیۀ طرح کلی نوشته، نگارش پیش‌نویس، بازنگری و ویرایش، به همراه تمرین‌ها و مثال‌هایی کاربردی، ارائه شده‌اند. چند نمونه نگارش خلاق نیز آمده است.

این کتاب تجربه، نگارش قوی، نکات کاربردی، ثبات، شفافیت و توجه به جزئیات را یکجا برای رسیدن به مقام یک قصه‌گوی موفق به مخاطب ارائه می‌کند. چگونگی ارتقای ابزارهای روایت در قصه‌گو نیز یکی دیگر از مباحث کتاب است.

این کتاب درس‌نامه‌ای برای معلم‌های کلاس سوم تا ششم دبستان است که پیشنهادهایی را برای کارگاه‌های نویسندگی ارائه می‌کند و به جنبه‌های اصلی داستان‌نویسی می‌پردازد. همچنین کتاب دربردارنده فعالیت‌هایی به‌منظور نحوه نوشتن است.

کتاب حاضر راهنمایی عملی برای کمک به معلم‌ها در جهت آموزش مؤثر مبانی ساده و اولیه داستان‌نویسی است. مفاهیم کتاب بر پایه سه اصل تقلید، نوآوری و خلاقیت شکل گرفته است. همچنین در کتاب ضرورت آشنایی با روش‌های کار در نوشتن توضیح داده شده است.

کتاب حاضر شامل قطعات شاعرانه‌ای است که درباره موضوع‌های ساده و معمولی نوشته شده‌اند، ولی با نگاهی دقیق و ظریف به دنیای اطراف، خواننده را دچار شگفتی می‌کنند. این یادداشت‌ها می‌تواند منبع خوبی برای مربیان کتابخانه‌ها و کارگاه‌های داستان‌نویسی و نوشتن خلاق باشد. همچنین کودکان و نوجوانان با تحلیل و بررسی این نوشته‌ها می‌توانند خوب دیدن و جور دیگر ی دیدن را تجربه و تمرین کنند.