داستان‌های کوتاه

کتاب حاضر از معدود کتاب‌هایی است که در حوزه داستان کوتاهِ کوتاه دفاع مقدس نوشته شده است. در این داستان‌های کوتاهِ کوتاه، روح آن دوران، حال و هوای راستینش، احساسات و دغدغه‌های رزمندگان و... درک شده و به تصویر کشیده شده است. در یکی از نوشته‌ها به نام «خرمشهر»، آمده است: «پسرش شهید شده بود، مخفیانه دفنش کرد، مردم از آزادی شهر خوشحال بودند». در یکی دیگر از متن‌ها به نام «حساب‌کتاب» آمده است: «دشمن شکست خورد، زن‌ها را حساب نکرده بودند».

در نزدیکی مسکو، در جنگل درختان توس، کنار جویباری، روستایی هست. «آنا پتروونا» در این روستا زندگی می‏‌کند. او سن و سال زیادی دارد و کلبه‎اش بسیار کوچک است. او یک سگ و یک گربه دارد. آنا همیشه چیزی برای تعریف کردن دارد، قصه ماه، گربه در سطل، مرغ‌های دریایی، چانچو و... و درِ زمستانی! او می‏‌گوید در زمستان درِ خانه‎اش باز نمی‎شود و آن موقع است که از درِ زمستانی خانه استفاده می‏‌کند، دری که فقط زمستان‎ها باز می‎شود!

کتاب حاضر شامل پنج داستان کوتاه است. «نازِ خشت»، نام یکی از این داستان‌هاست که قصه جوانی به نام «مصطفی» را روایت می‏‌کند. او با خشت خانه می‎سازد. کسی سفارش مصطفی را کرده که دستان هنرمندی دارد. او به محلی می‌‏رسد که قرار است خانه بسازد. مرد صاحب‌خانه دختر کوچکش، «ماهور» را آورده است تا به او کمک کند. ماهور خشت‌ها را در دامن خود می‎گذارد و از نردبان بالا می‎برد و به مصطفی می‎دهد... . خانه تمام می‌شود و حالا مصطفی باید به روستای خودش بازگردد؛ اما او مِهر ماهور را نیز با خودش می‎برد. سال‌ها بعد ماهور عروس شهر مصطفی می‎شود و... .

این کتاب حاوی داستان‌های شفاهی و عامیانه‌ای است که نویسنده از مادرش شنیده و بازنویسی کرده است.افسانه از اینجا آغاز می‌شود که: پادشاهی مهربان در کشوری حکومت می‎کرد. او فقط یک عیب داشت. هروقت کار خوبی انجام می‎داد، آن را با آب و تاب تعریف و از خودش ستایش می‏‌کرد و از دیگران هم انتظار داشت همین کار را بکنند. وزیر پادشاه برای اینکه او را از این صفت ناپسند آگاه کند، با پادشاه نزد نابینایی می‎روند که داستانی جالب و عبرت‌آموز دارد .

این کتاب شامل نُه داستان کوتاه است که موضوع همه آن‌ها انقلاب اسلامی است. داستان «حدیت تن و رهایی»، قصه پیرمردی کول‌بر، به نام «ایوب» است که بعد از سال‌ها کول‌بری و مشقت، به علت حمل مواد مخدر زندانی می‎شود. ایوب نمی‎داند در کوله‎اش چیست و چه‌چیزی را حمل می‌‏کند. در کوره‌راه مرزی، کوله خالی را به مردی که سر و صورتش را پوشانده است، می‎دهد و آن مرد کوله پُر دیگری را روی پشت او می‎گذارد. او در اولین ایست مأمورهای ژاندارمری دستگیر می‎شود. تنهایی در سلول، ایوب را به شناخت درون سوق می‎دهد و... .

کتاب حاضر شامل چهارده داستان کوتاه و به هم متصل است. قهرمان داستان پسری پانزده‌ساله است که در ساختمانی به نان «آرامش» زندگی می‏‌کند. روزی که از بازی فوتبال برمی‏‌گردد، متوجه می‎شود در ساختمانشان، از خانه یکی از همسایه دزدی شده است. پلیس مطمئن است که کارِ آشناست. مدتی بعد، ماشین یکی دیگر از همسایه‎ها را دزد می‏‌زند. در این ساختمان چه خبر است و چه کسی در دزدی دست دارد؟

این کتاب حاوی چهار داستان کوتاه با نام های «پرطلا»، «کله کهنه»، «سه‌راه چهاردرختی» و «گونی‎های چهار خط» است. داستان اول درباره پسرکی است که در روستا زندگی می‏‌کند. روزی او پرنده‌ای را در دامی که خودش پهن کرده است، پیدا می‏‌کند. آن را در قفس می‎گذارد و به خانه می‎برد. پرنده هیچ‌کدام از غذاهایی را که پسرک برایش می‌گذارد، نمی‏‌خورد. پسر نگران است و مادرش مرتب به او گوشزد می‌‏کند که پرنده را آزاد کند، مبادا که از بین برود! برنامه راز بقای تلویزیون، درباره پرنده‌ای کمیاب است که خیلی شبیه پرنده اوست و باعث می‎شود پسرک با پرنده آشنا شود. از آن طرف، دوست پسرک اصرار دارد که پسرک پرنده را خشک کند و برای همیشه نگه دارد؛ اما... .

کتاب حاضر حاوی شش داستان کوتاه و تخیلی است. «ابر و آرش»، «دو مرغ عاشق» و «شاهزاده و پلنگ»، نام بعضی از این داستان‌هاست. تمام داستان‌ها درباره محیط زیست است و از روزگاری سخن می‌گوید که انسان‌ها همه‌چیز را از بین برده‌اند. دود سیاه غلیظی آسمان را پوشانده است و سال‌هاست که مردم خورشید را ندیده‌اند. جنگل‌ها نابود شده‌اند و از درختان چیزی جز اسکلتشان باقی نمانده است. حیوانات وجود خارجی ندارند و آنچه هست عروسک‌های ساخته دست انسان‌هاست و... .

کتاب حاضر شامل ۲۷ داستان کوتاه است که موضوع‌های مختلفی را دربر می‎گیرد. از انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی گرفته تا نقد و بررسی کتاب. داستان «ریش‌دراز و گیس‌دراز»، درباره دو کارتن‌خواب است که در گوشه‎‌ای از پارک، زیر نیمکتی زندگی می‎کنند. آن‌ها گرسنه و تشنه هستند. یکی سردش است و دیگری کلافه از گرما! در بعدازظهری گرم، دو مرد روی نیمکت آن‌ها می‏‌نشینند و با گفت‌وگوی آن دو، گیس‌دراز و ریش‌دراز، رازی را کشف می‏‌کنند! دو مرد دو کتاب را روی نیمکت می‌‏گذارند تا رهگذران از آن‌ها استفاده کنند. کارتن‌خواب‌ها کتاب‎ها را به روشی که از دو مرد یاد گرفته‌اند، می‎خوانند و در جلسه نقد و بررسی کتاب که در کافه‌نت برگزار می‎شود، شرکت می‏‌کنند و... .

قصه‌های کوتاه و کودکانه، قصه‎های مناسبی هستند و والدین می‏‌توانند با تعریف کردن قصه، هم کودکان را به خوابیدن سرِ ساعت معین تشویق کنند هم مفاهیم اخلاقی را برای آن‌ها بازگو کنند. این کتاب شامل هفت قصه کوتاه است. موضوع این داستان‌ها، برآورده شدن آرزوهای دیگران، یافتن هویت خویش، آشنایی با زندگی دارکوب و... است.