دانشمندان

خواجه نصیرالدین طوسی در لحظات پایانی زندگی‌اش وصیتی را انجام می‌دهد که با اجرای آن وصیت، واقعه‌ای شگفت رخ می‌دهد که پس از سال‌ها اثرات آن واقعه باقی است.

روزی اباقا‌خان، پسر هلاکو خان، پادشاه مغول، به شکار می‌رود و در حین شکار صدمه می‌بیند. با حرکتی ساده خونی که از زخم خارج می‌شود، بند می‌آید؛ اما پس از چند روز آن زخم به دُملی چرکین تبدیل می‌شود، به گونه‌ای که هیچ کدام از طبیبان نمی‌توانند پادشاه را درمان کنند، به همین سبب از خواجه نصیرالدین کمک می‌خواهند.

روزی عطاملک جوینی، تاریخ‌نویسِ هم‌عصر خواجه نصیرالدین طوسی به دیدن او می‌رود. در این دیدار خواجه متوجه نگرانی زیاد مهمانش می‌شود و از او علت را می‌پرسد. عطاملک تفکرات خود را با خواجه در میان می‌گذارد و خواجه نیز او را راهنمایی می‌کند تا بهترین تصمیم را بگیرد.

خواجه نصیرالدین بسیار سفر می‌کند. در یکی از سفرهایش به آسیابانی برمی‌خورد و تصمیم می‌گیرد شب را نزد آسیابان بماند. در طول شب هنگام صبحت، آسیابان حرفی می‌زند که باعث می‌شود خواجه به فکر فرو رود.

این اثر بخشی از زندگی خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، ریاضی‌دان و منجم ایرانی را روایت می کند. هلاکو پادشاه مغول، به خواجه احترام بسیاری می‌گذارد؛ اما درباریان به خواجه حسادت می‌کنند و قصد دارند او را از بین ببرند، به همین دلیل توطئه‌ای برپا می‌کنند. آیا آنان موفق می‌شوند، خواجه را به قتل برسانند؟

در این داستان، قسمتی از زندگی خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، ریاضی‌دان و منجم ایرانی آمده است. هلاکو خان سردار مغول و فرمانروای ایران که از دست عطاملک جوینی، نویسنده کتاب «تاریخ جهان‌گشا»، به شدت عصبانی و خشمگین است، دستور می‌دهد او را زندانی کنند و به دار بیاویزند. بردار عطاملک به خوبی می‌داندکه پادشاه به هیچ‌وجه از دستور خود باز نمی‌گردد، به همین دلیل نزد خواجه نصیر می‌رود و از او کمک می‌خواهد. خواجه نصیر به فکر فرو می‌رود تا شاید بتواند این مشکل را حل کند.

خواجه نصیرالدین که علاقه زیادی به آبادانی کشور دارد، نزد هلاکو خان، پادشاه مغول، فرمانروای ایران می‌رود و از او درخواست می‌کند تا در شمال غربی مراغه رصد‌خانه‌ای بسازد. وی برای اینکه بتواند به خواسته‌اش دست یابد، با انجام یک فرایند ساده به اثبات ضرورت ساخت رصد‌خانه می‌‍‌پردازد.

روزی هلاکو خان پادشاه مغول از خواجه نصیرالدین می‌خواهد تا یک حادثه طبیعی را پیشگویی، و وجود آن را اثبات کند. خواجه نصیرالدین اتفاقی را مطرح می‌کند و با اثبات آن اعتبار خود را نزد پادشاه بالا می‌برد.

این روایت بخشی از زندگی خواجه نصیرالدین طوسی، فیلسوف، ریاضی‌دان و منجم ایرانی است. حاکمان مغول از حاکمان قلعه‌های اسماعیلیه و خلیفه بغداد، به پادشاه بزرگ قاآن شکایت می‌کنند. پادشاه برادرش هلاکو را به ایران می‌فرستد. هلاکو برای اجرا کردن خواسته‌هایش از خواجه نصیرالدین مشورت می‌خواهد. بین خواجه و حسام‌الدین، منجم دیگر پادشاه، به دلیل اختلاف نظرشان مناظره‌ای در می‌گیرد. پیروز این میدان چه کسی است؟

خواجه نصیرالدین به دلیل حمله مغول‌ها، مانند دیگر هم‌وطنانش به قلعه قهستان پناه می‌برد. حاکم قلعه مردم را آزار می‌دهد و خواجه نصیرالدین کاری می‌کند که باعث می‌شود حاکم قلعه او را زندانی کند. در ادامه اتفاقاتی رخ می‌دهد که سبب نفوذ بیشتر خواجه نصیر در دربار پادشاه می‌شود.