دروغ‌گویی

خرگوش‌های دوقلو همراه خرگوش سفید رفته بودند هویج بیاورند و خرگوش سیاه در خانه بود و همه‌جا را مرتب و تمیز کرده بود. سبد خرگوش‌ها پُر از هویج‌های شیرین و خوشمزه بود. در میانه راه خرگوش‌های دوقلو فکر کردند که هرکدام می‎توانند یک هویج بخورند. خرگوش سفید مخالف بود و... . هنگامی‌که دوقلوها به خانه رسیدند، سبد خالی بود و در برابر سوالِ خرگوش سیاه، به دروغ گفتند که آن‌ها هویج‌ها را نخورده‎اند و... .

مترسکِ تنهایِ تو باغچه، حرف‎های کبوترها را درباره دروغ پینوکیو و دراز شدن دماغش شنید و با خودش فکر کرد که اگر هم دروغ بگوید، هیچ‌وقت دماغش دراز نمی‌شود؛ چون یک مترسک است. او گفت: «من مهربان‏ترین مترسک دنیا هستم!». ناگهان اتفاق عجیبی افتاد و... . مترسک دوباره با حرف‌های کبوترها، متوجه شد که اگر دروغش را پس بگیرد، دماغش کوتاه می‎شود. بنابراین... .

پیرمرد خیاط، سه پسر و یک بزغاله دارد. او از پسر بزرگش می‏‌خواهد بز را برای چرا ببرد. پسر می‏‌پرسد: «قرار است کباب بزغاله بخوریم؟ ». پیرمرد برای پسرش توضیح می‏‌دهد که می‌‏خواهد از شیر بزغاله استفاده کند... . وقتی پسر و بز به خانه برمی‏‌گردند، بزغاله که کینه پسر را به دل گرفته است، به دروغ می‌گوید که پسر او را به جایی پر از سنگ برده که هیچ علفی نداشته است. پیرمرد با عصبانیت پسر بزرگش را از خانه بیرون می‌‏کند. روزهای بعد بزغاله با پسر دوم و سوم به چرا می‌‏رود و باز به پیرمرد دروغ می‏‌گوید. سرانجام... .

دروغ‌گویی در کودکان رفتاری عادی و قابل انتظار است. در واقع وقتی کودکی دروغ می‌گوید، در حال کسب مهارت‌های اجتماعی ارزشمندی است. کتاب حاضر موارد متعددی را از زندگی واقعی کودک مثال می‌زند که او در آن شرایط دروغ می‌گوید. پس از این نمونه‌های واقعی، عواقب دروغ‌گفتن را با زبان ساده و خودمانی گوشزد می‌کند و نمونه‌های دیگری را مثال می‌زند که کودک راستش را می‌گوید و اتفاق چندان ناخوشایندی هم روی نمی‌دهد.

دروغ‌گفتن رفتاری عادی و مورد انتظار در کودکان است و حتی نشانۀ رشد و سلامت مغز است، اما لازم است کودکان پیامدهای این رفتار را بدانند تا با عبور از کودکی، آن را کنار بگذارند و در زندگی قابل‌اعتماد محسوب شوند. درک پیامدهای دروغ‌گویی، مانع از گفتن دروغ‌های بیشتر و بزرگ‌تر می‌شود. کتاب حاضر داستانی است دربارۀ کودکی که دروغ می‌گوید. مادر او را متوجه خراب شدن شخصیتش می‌کند. مخاطب این داستان صداقت و راست‌گویی را می‌آموزد.

دورۀ کودکی بهترین دورۀ آموزش پیشگیرانه است و برنامۀ آموزش مهارت‌های زندگی یکی از آموزش‌های پیشگیرانه‌است. مجموعۀ چند جلدی«ما آگاهیم» در هر جلد به آموزش یک یا چند مهارت پرداخته‌است. در این جلد، مهارت‌‌های «راستگویی، تعهد و مراقبت از خود» مد نظر قرار دارند. بخش اول کتاب به موضوع «دروغ و عواقب آن» می‌پردازد و بخش دوم می‌کوشد مخاطب را با موضوع «حفظ امنیت خود» آشنا کند. نویسنده ابتدا دربارۀ موضوع توضیحاتی می‌دهد و سپس تمرین و فعالیت‌هایی در این‌باره می‌آورد.

هیجان‌ها و رفتارهای‌ ما به چگونگی تفکر ما بستگی دارند. کتاب حاضر از مجموعۀ چندجلدی «احساسات من» به موضوع راست گفتن اختصاص دارد. اینکه چرا راست‌گویی مهم است و دروغ‌گویی چه عواقبی دارد، در این کتاب مرور شده‌اند. نویسنده قصد دارد سطح آگاهی مخاطب را نسبت به موقعیت‌های گوناگون بالا ببرد تا قبل از اقدام، به عواقب کارش بیندیشد. در صفحه‌های 26 و 27 کتاب داستان مصوری آمده‌است که کودک باید جزئیات آن را خودش حدس بزند و بسازد.

در این کتاب داستان کودکی به نام "مراد" آمده است که سعی دارد به جای کاردستی درست کردن دروغ سر هم کند و برای معلمان و دوستانش در مدرسه تعریف کند. یک شب که داخل جعبه دروغگویی اش می رود در حالت خواب و خیال معلمش را می بیند که قیچی به دست سراغ مراد می آید و از می خواهد برای فردا کاردستی درست کند. مراد دست از دروغگویی برداشته و به فکر کاردستی درست کردن می افتد.

"مَدیسون" دختر خیلی خوبی است. او می‌داند که همیشه باید راست بگوید، حتی وقتی که کار اشتباهی می‌کند. اما یک اتفاق ناراحت‌کننده باعث دروغ گفتنش می‌شود. او حال خوبی ندارد و احساس می‌کند تا واقعیت را به مادرش نگوید حالش خوب نمی‌شود. اگر مادرش بعد از شنیدن واقعیت او را تنبیه کند چه؟ برای فهمیدن این موضوع می‌توانید با مَدیسون همراه شوید.

کتاب حاضر جلد ششم از مجموعۀ شکوفه‌های دانایی است. این اثر با داستان چوپان دروغگو شروع می‌شود و سپس به بیان آسیب‌هایی می‌پردازد که فرد دروغگو با آن‌ها رو‌به‌روست؛ مثل اعتماد نکردن دیگران به سخنش و آشکار شدن دروغ‌هایش. کتاب با سخنی از پیامبر در مذمت دروغ‌گویی پایان می‌یابد.