فیلمسازی

مجموعه «کی؟ چی؟ کجا؟ » رازهای تازه‌ای درباره‌ی شخصیت‌های بزرگ، رویدادهای‌ مهم و مکان‌های شگفت‌انگیز ایران عزیز بازگو می‌کند. این کتاب به مخاطب می‌گوید، وقتی از «داریوش مهرجویی» حرف می‌زنیم از «کی» حرف می‌زنیم؟ از یک فیلسوف فیلم‌ساز یا فیلم‌ساز فیلسوف؟ از کارگردانی با ده‌ها جایزه از جشنواره‌های ملی و بین‌المللی؟ از خالق شاهکارهای سینمایی گاو و هامون و اجاره‌نشین‌ها؟ یا کسی دیگر؟ این کتاب را بخوانید تا با این شخصیت ملی بیشتر آشنا شوید.

استیون اسپیلبرگ در 18 دسامبر 1946 در سین‌سیناتی ایالت اوهایو به دنیا آمد. استیون در حومه شهر بزرگ شد. پدرش آرنولد عاشق علوم و ماشین‌ها و اولین کسی بود که با کامپیوتر آشنا شد. آرنولد مهندس برجسته‌ای بود و به خاطر شغلش از شهری به شهر دیگر می‌رفتند. وقتی مادر استیون در روز پدر به آرنولد یک دوربین فیلمبرداری هدیه داد، ‌ زندگی استیون تغییر کرد. حالا و مدام این دوربین را از پدرش قرض می‌گرفت و با آن از همه‌چیز فیلمبرداری می‌کرد. اولین فیلم‌هایی که استیون ساخت از فعالیت‌های خانواده‌اش بود و بعدها در عرصه‌ی فیلمسازی پیشرفت کرد و تبدیل به یکی از نوابغ فیلم‌سازی شد.

سِر چارلز اسپنسر چاپلین، 16 آوریل 1889 به دنیا آمد و 25 دسامبر 1977چشم فرو بست. وی یکی از مشهور‌ترین بازیگران و کارگردانان می‌باشد و برنده جایزه اسکار نیز شده است. بیشتر فیلم‌های او کمدی و صامت هستند.
چارلی چاپلین بیش از 65 سال در سینما فعالیت کرد که شروع فعالیت‌های وی از سالن ویکتوریا انگلستان به عنوان پسربچه‌ای آغاز شد و تا سن 88 سالگی ادامه یافت. وی در سال 1919 همراه با تعدادی از دوستان سینمایی خود اتحادیه سینماگران را تأسیس کرد. چاپلین یکی از محبوب‌ترین و بزرگ‌ترین هنرمندان قرن بیستم میلادی و تاریخ سینما است.

یکی از رسالت‌های مهم سینمای غیرت ترویج انسانیت و تعهد است. برخلاف تصور اولیه، سینمای غیرت، هیچ‌گاه متوقف در حوزه مسایل ناموسی نیست؛ بلکه دامنه‌ای فراخ‌تر از آن دارد و آموزه‌های شرعی، وجدانی و هویتی و حتی سیاسی را در برمی‌گیرد. در این کتاب برای تبیین بهتر مطالب، به نمونه فیلم‌های سینمایی مرتبط اشاراتی می‌شود؛ همچنین در کنار وضع‌شناسی آثار سینمایی تولید شده، تلاش شده با رویکرد راهبردی، در حد امکان پیشنهادهایی برای خلق آثار در آینده ارائه شود.

کتاب «قصه سینما‌جات عهد بوق»، داستان سینمای ایران از ابتدای شکل‌گیری سینما تا آغاز انقلاب‌اسلامی 1357 است. نویسنده با بیانی ساده و با بهره‌گیری از زبان طنز در این کتاب از تولد سینما در ایران، اولین فیلمبرداران، اولین سالن‌های سینما، سینماگران بزرگ و اتفاقات مهم در تاریخ سینمای ایران می‌گوید.

سینما یک زبان ارتباط رسانه ای است و مثل همه زبان های دیگر، دستور و قواعد خاص خود را دارد. تنها در صورت تسلط به این زبان، می توان اجزای تشکیل دهنده یک اثر سینمایی را شناخت و با آن ارتباطی درست برقرار کرد. کتاب حاضر که در نُه فصل تدوین شده، در تلاش است تا قواعد و نکات فنی این رشته را به عنوان یک رسانه جمعی به مخاطبان خود بیاموزد. آشنایی با سینما، مراحل ساخت فیلم، دوربین‌های فیلم‌برداری و تصویربرداری، نکات فنی تصویربرداری و دانستنی های کارگردانی، بخشی از موضوعات این کتاب هستند.

این کتاب فیلم‌نامه‌ای مستند، درباره آخرین فیلم مرحوم «علی حاتمی»، با نام «جهان پهلوان تختی» است که در سال ۱۳۷۵، ساخت آن ناتمام ماند. نویسنده می‌کوشد چرایی شکل‌گیری این ایده را در ذهن علی حاتمی بررسی کند و پرده از راز درگذشت تختی بردارد. همچنین وی به سراغ بازنمایی لوکیشن‌هایی رفته که علی حاتمی در آن به دنیا آمده است و بسیاری از آثار خود را در سودای چنین جغرافیایی، ثبت و ضبط کرده است. مستندساز وارد باشگاه کُشتی می‌شود و سراغ مربی قدیمی کُشتی را می‌گیرد، عده‌ای از جوانان روی تشک مشغول تمرین هستند. لحظه‌ای بعد گویی زمان تمرین پایان یافته است، کشتی‌گیران روبه‌روی صفحه تلویزیون بزرگی می‌نشینند و... .

کتاب حاضر با هدف آموزش آسان فیلم‌نامه نویسی در یازده بخش تنظیم شده است. سه بخش ابتدایی به شیوه‌‌های نوشتن ایده اولیه، موضوع و داستان سه خطی ایده اصلی اشاره دارد. هم‌چنین نویسنده به نحوه ساختن طرح مختصر و کامل فیلم‌نامه، تقسیم‌بندی ماجراهای هر پرده، تبیین الگوی نردبانی برای نوشتن طرح اصلی و طرح‌های فرعی اشاره می‌کند. خلق شخصیت، ساختاربندی پرده‌های اول، دوم و سوم، نوشتن فیلم‌نامه و شکل ظاهری آن از دیگر مباحث کتاب است.

متحرک سازی را قلب دنیای انیمیشن می‌نامند. کتاب حاضر نیز با هدف تبیین مهارت‌های پیشرفته متحرک سازی کاراکتر، تدوین شده است. پوزهای رفتاری، بازیگری در انیمیشن، دیالوگ‌ها، طراحی کاراکتر و ساختار دست و چهره از جمله مباحث این کتاب است. هم‌چنین به طرح‌بندی و صحنه پردازی، زمان‌بندی و فاصله گذاری، کشش و فشردگی نیز اشاره شده است. نویسنده در فصل‌های انتهایی نیز پیرامون هم‌پوشانی در حرکت، وزن، تعادل، توده، حجم، ویژگی‌های ماده، حالت‌های چهره، لیپسینک و متحرک‌سازی بحث می‌کند.

نویسنده در کتاب پیش رو در یازده فصل، چگونگی ساخت فیلم مستند را تبیین می‌نماید. تعریف فیلم مستند، انواع فیلم مستند و روش‌های ساخت فیلم مستند و اصطلاحات فیلم‌سازی مستند برخی از مباحثی است که در کتاب به آن‌ها اشاره شده است. فاصله میان دوربین و سوژه و انواع نما، زاویه‌های دوربین نسبت به سوژه، نماهای حرکتی از لحاظ حرکات دوربین بر محور ثابت، ترکیب‌بندی، نورپردازی، تدوین و همچنین انواع دوربین و تجهیزات فیلمبرداری و دکوپاژ از دیگر موضوعات کتاب است.