مواد درسی

انتشار نخستین کتاب‌ها برای کودکان و نوجوانان در ایران به دورۀ قاجار برمی‌گردد. گنجینۀ تاریخ ادبیات کودک و نوجوان ایران نخستین و مؤثرترین آثار و پدیدآورندگان کتاب‌های کودک در ایران را معرفی می‌کند. همچنین، کتاب‌ها و رساله‌هایی که در آن دوره دربارۀ کودکان و مسائل آن‌ها منتشر شده‌اند نیز معرفی و بازنشر شده‌اند. «دورۀ ابتدایی از تاریخ عالم، جلد اول، تاریخ ایران» از نخستین کتاب درسی تاریخ برای کودکان پایۀ اول ابتدایی بود که کلیاتی از تاریخ ایران را با زبانی ساده تبیین می‌کند. کتاب حاضر این اثر را معرفی و ساختار و محتوای آن را بررسی می‌کند.

کتاب پیش رو در هجده بخش به فصل‌هایی از کتاب درسی ریاضیات گسسته سال دوازدهم می‌پردازد. آموزش در این کتاب مبتنی بر شیوه‌ پرسش و پاسخ است؛ یک دانش‌آموز می‌پرسدو یک معلم پاسخ می‌دهد. نتیجه این بحث‌هاو گفت‌وگوها به اثبات یک قضیه، یا حل مسئله ختم می‌شود و خواننده درمی‌یابد که یک کتاب اثبات چگونه ساخته می شود؛ یا برای حل یک مسئله چه زاویه‌هایی می‌توان به موضوع نگریست.

در این کتاب نویسنده کوشیده است در شانزده فصل با رهیافتی مفهومی و تاریخی به نظریه « نسبیت» انیشتن بپردازد. نظریه نسبیت دو نظریه اصلی و معروف نسبیت خاص و عام آلبرت انیشتن را در بر می‌گیرد. ایده اصلی این نظریه که کتاب آن را تشریح کرده است، آن است که زمان و فضا باهم مرتبط هستند نه جدا از هم و ثابت. بخشی از فصل‌های کتاب به این ترتیب موضوع بندی شده‌اند: بحران در فیزیک، کش آمدن زمان، زمین و آسمان متحرک، سفر به درون سیاهچاله.

قصه یکی از راه‌های بیان مفاهیم علمی به زبان ساده و جذاب است. در این جلد از قصه‌های این مجموعۀ چند جلدی، مخاطب با مفاهیم درس اجتماعی کتاب درسی اجتماعی پایۀ چهارم دبستان آشنا می‌شود. مخاطبان این کتاب به طور غیرمستقیم مفاهیم درسی را مطابق بودجه‌بندی کتاب درسی می‌آموزند. در فهرست مطالب کتاب، هر فصل برای مطالعه در ماه خاصی پیشنهاد داده شده است تا مخاطب مطابق آموزه‌های کتاب درسی پیش برود. داستان از زبان یک کودک روایت می‌شود.

کتاب حاضر در 24 درس تألیف شده است. هر هشت درس با یک رنگ مشخص، تفکیک شده است. در ابتدای هر درس نکات مهم در قالب جدول، شکل و درسنامه گنجانده شده است. سپس پرسش‌هایی به صورت جای خالی، درست و نادرست، چندگزینه‌ای، تشریحی و تعریف کردنی مطرح شده است. هشت درس اول دربارۀ پراکندگی زیست‌بوم‌های جهان و جمعیت جهان است. بخش دوم اوضاع ایران در عصر صفوی، انقلاب مشروطیت و پیروزی انقلاب اسلامی را شرح می‌دهد و در بخش آخر فرهنگ، کارکردهای خانواده، اقتصاد و بهره‌وری گنجانده شده است.

این جلد از کتاب در 24 درس تألیف شده است. نویسنده هر هشت درس را با یک رنگ مشخص، تفکیک کرده است. هشت درس اول به ساختار و تشکیلات دولت، آسیب‌های اجتماعی و پیشگیری از آن‌ها، قوۀ قضائیه و رسانه‌ها در زندگی اشاره دارد. در بخش دوم مباحثی از جمله ورود اسلام به ایران، از غزنویان تا سلجوقیان و میراث فرهنگی ایران بررسی می‌شود. در هر درس پس از ارائۀ نکات مهم، پرسش‌های مختلفی آمده است و در بخش آخر ویژگی‌های طبیعی و انسانی پنج قارۀ جهان گنجانده شده است.

نویسنده در این جلد 24 درس مطالعات اجتماعی را تألیف کرده است. در هر درس پس از ارائۀ نکات مهم، پرسش‌هایی به صورت جای خالی، درست و نادرست، علامت زدنی، تشریحی و کامل کردنی گنجانده شده است. هر هشت درس با یک رنگ مشخص، تفکیک شده است. بخش اول موضوعاتی از جمله قانون‌گذاری، همیاری و همدلی در حوادث، بیمه و مقابله با حوادث را دربردارد. بخش دوم تنوع آب و هوای ایران، منابع آب و خاک و جاذبه‌‌های گردشگری را بررسی می‌کند و در انتها مباحثی مانند میراث فرهنگی و تاریخ، اوضاع اجتماعی و اقتصادی در ایران باستان آمده است.

در این کتاب، میزان تطبیق محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی در پایه‌های سوم و چهارم ابتدایی با سند تحول بنیادین بررسی شده‌است.محقق کوشیده است مشخص کند، محتوای کتاب اعم از پاراگراف‌ها، تصویرها و فعالیت‌ها تا چه میزان به جامعۀ عدل جهانی، میراث نظری و عملی امام خمینی، تعلیم و تربیت، معضلات زیست محیطی، شایستگی‌های پایه با تأکید بر خصوصیات اسلامی ایرانی، سلامت جسمانی و ... پرداخته‌است.

کتاب حاضر در ابتدا مروری بر کلیه آموخته‌های دو سال گذشته درس عربی داشته و سپس یک ارزشیابی ورودی از کلیه مطالب عربی هفتم و هشتم ارائه داده است. نویسنده پس از بیان قواعد موجود در هر درس تمارینی مشابه با تمارین کتاب تدوین کرده است تا دانش‌آموز توانایی خود را در منزل بسنجد. برای هر درس تعداد 10 سؤال چهارگزینه‌ای و تعدادی سؤال تشریحی در نظر گرفته شده است. برای هر درس و هر قسمت یک آزمون با بودجه‌بندی و استانداردهای تعریف شده، گنجانده شده است.

این کتاب شامل درس‌نامه‌ها و نکته‌های درس علوم تجربی ویژۀ تیزهوشان است. پس از نکته‌های مهم هر درس، ابتدا سؤالات آزمون‌های تیزهوشان و سپس سؤال‌های تألیفی مشابه آمده است. سؤال‌های آزمون‌های نمونه دولتی و مسابقه‌های جهانی تیمز و ... نیز در ادامه در کتاب قرار گرفته‌اند. نکته‌ها با اشکال، جدول‌ها و فرمول‌ها تشریح شده و سؤالات به صورت چهارگزینه‌ای تدوین گردیده‌اند.