نظام‌های سیاسی

این کتاب روایتی علمی ـــ تخیلی از آینده‌ای ترسناک است. «لئو کال» شیمیدانی است که در اسارت، کتابش را به امید اینکه روزی خواننده‌ای داشته باشد، می‌نویسد. او جامعه‌ای را به تصویر می‌کشد که باید رهایی‌بخش و پناه مردمش از گزند دشمن در کمین نشسته باشد؛ اما با مرزبندی‌ها و قوانین تمامیت‌گرایانه‌اش، به اسارتگاهی برای شهروندانش مبدل شده است و روح مردمش را به سخره کشیده است. لئو دارویی کشف کرده است که با تزریق آن، فرد، رازهای پنهانش را فاش می‌کند و به این وسیله، دگراندیشی‌ها افشا شده و نظام قادر است دشمنانش را شناسایی کند.

این کتاب بیانیه سیاسی شاخصی در رَدّ نظام‌های تمامیت‌خواه (توتالیتر) و کمونیسم شمرده می‌شود. نویسنده آینده‌ای را برای جامعه به تصویر می‌کشد که در آن خصوصیاتی مانند تنفر به دشمن و علاقه شدید به برادر بزرگ (رهبر حزب، با شخصیت دیکتاتوری فرهمند) وجود دارد. در این جامعه، گناهکاران به راحتی اعدام می‌شوند و قوانین حکومتی، آزادی‌های فردی و حریم خصوصی افراد را پایمال می‌کند. تا جایی که حتی صفحات نمایش در خانه‌ها، از شهروندان جاسوسی می‌کنند.

حیوانات مزرعه به رهبری خوکی به نام میچر، صاحب مزرعه را بیرون می‎کنند و اداره آن را خودشان به عهده می‌گیرند و یک سرود قدیمی را به عنوان سرود انقلاب انتخاب می‌کنند؛ اما بعد از مدتی، یکی از خوک‌ها، با استفاده از سگ‌های درنده، خوک رهبر را فراری داده و خودش جانشین او می‌شود. به فرمان رهبر جدید، تعداد زیادی از حیوانات به جرم‌های مختلف اعدام می‌شوند و کم‌کم تمام قوانینی که خود حیوانات وضع کرده بودند، زیر پا گذاشته می‌شود تا جایی که خواندن سرود انقلابی هم ممنوع می‌شود. حیوانات با حداقل غذا، مجبورند حداکثر کار را انجام دهند و... .

ایران به عنوان یکی از تابعان اصلی و قدیمی حقوق بین‌الملل در منطقۀ خاور میانه، انواع متفاوتی از ناملایمات مثل جنگ، فشارهای سیاسی و تحریم‌های اقتصادی را تجربه کرده‌است. یکی از مهم‌ترین آن‌ها جنگ و پس از آن پروندۀ هسته‌ای بود. این کتاب در صدد بررسی جزئیات اصول سازمان ملل متحد دربارۀ تهدیدات نظامی است. ابعاد حقوقی تهدید نظامی، شامل «مفهوم و مشروعیت آن در حقوق بین‌الملل، نقش سازمان‌ها در پیشگیری از آن، و آثار حقوقی تهدید بر اعتبار و اجرای تعهدات» موضوع بخش اول کتاب است. در بخش دوم نیز ابعاد امنیتی تهدید نظامی و تأثیر آن بر امنیت سیاسی، زیست محیطی و فرهنگی و اجتماعی بررسی شده است.

رمان «آموزشگاه هما» فضای آموزشی و روابط ناسالم مدیریتی را در دههء 50 شمسی به تصویر کشیده است. نویسنده ضمن روایت قصهء زندگی پر فراز و نشیب سه دبیر آموزش و پرورش که دنبال تأسیس یک آموزشگاه هستند، به فعالیت های شهید باهنر در تربیت نسل انقلابی نقب زده و تأثیر این جریان در آشنایی دانش آموزان با آموزه ها و مفاهیم دینی را در قالب یک روایت خوش خوان و سر راست بازگو کرده است. این رمان سه شخصیت اصلی دارد، دو دبیر مرد و یک دبیر زن. این دبیران باسابقهء آموزش و پرورش از جایگاه اداری و زندگی شخصی خود ناراضی هستند و می خواهند خود را در یک سیستم نابسامان که ضوابط بر روابط می چربد، بالا بکشند. رمان «آموزشگاه هما» زندگی شخصیت های اصلی رمان را توأمان با شرایط خاص سیاسی آن دوران روایت می کند و مخاطب با بخشی از اتفاقات تاریخ معاصر آشنا می شود.

نگارنده طی مباحث این کتاب سعی دارد پرسش‌های اساسی در حوزه فلسفه، حقوق و سیاست را پاسخ دهد. وی در گام نخست در باب دلایل نیاز به دولت‌ها بحث کرده و در ادامه، کارکردهای حکومت و وظایف آن را تشریح کرده است. در بخش پایانی کتاب نیز نقش و جایگاه مردم در حکومتی که بر پایه اندیشه علوی بنیان نهاده شده را شرح و بسط داده است.