هویت دینی

فرهنگ‌نامه دینی کودکان و نوجوانان، یک کتاب مرجع است که با هدف پاسخگویی به سؤالات دینی کودکان و نوجوانان تألیف شده است. این کتاب شامل مقالات متنوعی در زمینه‌های مختلف دینی، تاریخ اسلام، سیره معصومین، احکام و اخلاق اسلامی است. این فرهنگنامه با استفاده از زبانی ساده و جذاب و تصاویری گویا و جذاب برای کودکان و نوجوانان تألیف شده است.

ازآنجایی‌که واقعه عاشورا و قیام حضرت سیدالشهدا(ع) به عنوان یکی پررنگ‌ترین نقاط تاریخ برای تمییزدادن حق و باطل بعد از واقعه غدیر خم است، تبیین آن برای همه انسان‌ها در همه زمان‌ها ضرورت دارد؛ زیرا هر آدمی در حیات خود عاشورایی دارد و کربلایی که باید امام خود را بشناسد و میان حق و باطل انتخاب خود را داشته باشد و بر اساس آن عاقبت خود را رقم بزند. کتاب حاضر به قلم استاد احمد صادقی‌اردستانی پژوهشی جامع درباره قیام امام حسین(ع) است. اثر وقایع عزیمت امام حسین(ع) از مدینه به سمت کوفه، تدابیر ایشان، ناکامی سپاه یزید، فضیلت عزاداری، فعالیت‌های سیاسی حضرت زینب(س) و مدیریت بحران پس از عاشورا را بررسی می‌کند. همچنین کیفر قاتلان، تاریخچه حرم و دیگر مباحث مرتبط با عاشورا در آن آمده و تصویری کامل از پدیده عاشورا ارائه می‌دهد.

در طول تاریخ اسلام، نقش امامان شیعه به‌ویژه امامان دوازده‌گانه در تداوم و تفسیر درست آموزه‌های پیامبر اسلام (ص) غیرقابل انکار است. امامان معصوم به‌عنوان جانشینان برحق پیامبر و پیشوایان معنوی امت شیعه، نقش بنیادینی در شکل‌گیری هویت دینی، اخلاقی، و فرهنگی مسلمانان ایفا کرده‌اند. زندگینامه امامان معصوم نه فقط بیان‌کننده رویدادهای زندگی شخصی آن‌هاست، بلکه جلوه‌ای از مقاومت، هدایت، علم، و اخلاق در بستر تاریخ پرفرازونشیب اسلام محسوب می‌شود. شناخت زندگینامه امامان معصوم به ما کمک می‌کند تا با الگوهایی عملی از دیانت، تقوا، شجاعت و انسانیت آشنا شویم. از علی (ع) تا مهدی (عج)، هر امام با شرایط تاریخی خاص خود روبرو بود اما همه در مسیر حفظ دین، مبارزه با ظلم، و پرورش امت گام برداشتند. این مقاله با هدف معرفی و بررسی سیره و منش چهارده معصوم، به بررسی مختصر زندگی، ویژگی‌های برجسته، و نقش هر امام در تاریخ اسلام می‌پردازد. زندگینامه امامان معصوم نه‌تنها پل ارتباطی میان گذشته و حال است، بلکه الهام‌بخش مسیری روشن برای آینده‌ی اخلاق‌مدار جوامع اسلامی است. کتاب حاضر زندگی امام موسی کاظم (ع) را از تولد تا شهادت به صورت مختصر بررسی می‌کند. موضوعات شامل تولد و چالش‌های امامت، سیره فردی و اخلاقی، سیره اجتماعی و سیاسی، منش اقتصادی، اوضاع علویان، جریان‌های فکری معاصر و سازمان وکالت و ارتباط با ایرانیان است و تصویری جامع از ابعاد مختلف زندگی ایشان ارائه می‌دهد.

برخی مکاتب اخلاقی و فلسفی، ارزش‌های اخلاقی را نسبی و برخی دیگر مطلق می‌دانند, گروهی از نسبی‌گرایان، ارزشمندی یک عمل را تابع احساسات و سلیقه‌های افراد جامعه قلمداد می‌کنند و عده‌ای ملاک ارزشمندی عمل را به توافق اجتماعی مستند می‌دانند. در نظام اخلاقی اسلام، ارزش یک عمل و اخلاقی‌بودن آن، مشروط بر خوبی خود عمل و هم‌چنین انگیزه‌ای است که در فرد برای انجام آن عمل وجود دارد.
کتاب «ارزش اخلاقی؛ معنا و معیار» نظریه‌های متقدم در این زمینه را مرور کرده و در نهایت با تقریر جدیدترین نظریه‌ها در خصوص معنا و معیار ارزش اخلاقی، خوبی و بدی اخلاقی را بر مبنای نظریه تناسب با کمال مطلوب انسان بررسی می‌کند.
فصل‌های این کتاب شامل: مفاهیم و مباحث مقدماتی ارزش اخلاقی، معنا و معیار ارزش اخلاقی بر اساس نظریات قائل به مطابقت، معنا و معیار ارزش اخلاقی بر اساس نظریات قائل به ملائمت، معنا و معیار ارزش اخلاقی بر اساس نظریات قائل به تناسب است.

مجموعه‌ی قهرمانان کربلا، مجموعه داستان‌هایی از قهرمانی اصحاب یا خانواده امام‌حسین علیه‌السلام را روایت می‌کند. این جلد به رشادت‌های حضرت قاسم علیه‌السلام، فرزند امام‌حسن علیه‌السلام پرداخته است و ماجرای حضور ایشان در کربلا را روایت می‌کند.

کتاب «مخاطبه و گفتگو با قرآن در مکتب اهل بیت(ع)» به بررسی و ارائه الگویی نو در تعامل با قرآن کریم بر اساس سیره اهل بیت (ع) می‌پردازد. این کتاب با هدف ارائه طرحی نو در مطالعات قرآنی، تلاش دارد تا با بهره‌گیری از آموزه‌های حدیثی و سیره معصومین (ع)، روشی مناسب برای ارتباط و تعامل با قرآن را معرفی کند. این کتاب در صدد پی‌جویی و احصای مخاطبه‌های مأثور با آیات و سور قرآن در احادیث و روایات وارده و دسته‌بندی و در نهایت گونه‌شناسی این‌دسته از آموزه‌های حدیثی و روایی است. پرداختن به این موضوع و معرفی آن به مردم می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات کنونی پیرامون فعالیت‌های قرآنی و انس با قرآن باشد.

کتاب «بانوی آسمان و دوستان کوچکش» یک اثر دو زبانه است که برای کودکان طراحی شده است. در کتاب می‌خوانیم: «آن شب دوقلوهای کوچولوی شیرین خوابیدند و در رویا به آسمان رفتند و با خوشحالی همه گیره‌های ستاره‌ای درخشان بانوی آسمان را چیدند. آنها کیف‌هایشان را پر از ستاره کردند و پتوی آبی رنگ را بر روی بانوی آسمان کشیدند و گونه‌های مهتابی‌اش را بوسیدند و به زمین برگشتند. موضوع داستان ترغیب کودکان به حجاب است.

بیان فلسفه نماز و دقت در الفاظ و کیفیت آن برای کودکان و نوجوانان دارای نکات ظریف و دقیقی است که باید مورد توجه نویسندگان و تولیدکنندگان محتوا برای این گروه سنی قرار گیرد. کتاب «نمازهای کلاغی» داستان پسر بچه‌ای است که در کنار پدر و مادرش، با قصه‌های شیرین و کودکانه، قدم به قدم با احکام نماز آشنا می‌شود. ماجراهای جذاب او باعث می‌شود مفاهیم دینی ساده‌تر در ذهن کودکان بنشیند و نماز را نه تنها به‌عنوان یک وظیفه، بلکه به‌عنوان یک دوست و همراه مهربان بشناسند و با آن انس گیرند.

نقش مسجد و مدرسه به عنوان دو رکن در امر تربیت دینی کودک و نوجوان نقش مؤثر و ماندگاری بر عهده دارند که باید در تولید ادبیات مورد توجه قرار گیرد. کتاب «به باغ نماز خوش آمدید» داستان پسر بچه‌ای است که در فضای مسجد و مدرسه، از خلال قصه‌های شیرین و آموزنده، با ارکان نماز آشنا می‌شود. ماجراهای او در این مکان‌ها باعث می‌شود مفاهیم دینی را به زبانی ساده و کودکانه بیاموزد و نماز را به‌عنوان یک رفتار زیبا و دلنشین در زندگی خود بپذیرد و با شوق بیشتری آن را به جا آورد.

نویسنده این اثر با اشاره به روایت تاریخی «حدیث کساء»، تلاش دارد آن را با متنی ساده برای کودکان بازگو نماید. در این داستان، کودک با پنج‌تن آل‌عبا و مضمون آیه تطهیر آشنا می‌شود و درس‌های معنوی و اخلاقی زیادی از نوع ادبیاتی که اهل‌بیت پیامبر همدیگر را با آن خطاب می‌کنند می‌گیرد.