ادبیات دینی

«هاشم»، جد بزرگ پیامبر خدا، دو پسر داشت. «عبدالمطلب» و «اسد». «فاطمه» دختر اسد بود. عبدالمطلب، عموی فاطمه او را برای پسرش، ابوطالب، خواستگاری کرد و فاطمه این پیشنهاد را پذیرفت. فرزند فاطمه، علی (ع)، در کعبه به دنیا آمد. او دومین بانویی بود که به پیامبر اکرم (ص) ایمان آورد. فاطمه در سال چهارم هجری چشم از جهان فرو بست.

«نرجس» فرزند «یشوعا»، پسر قیصر روم، خواستگاری دارد؛ ولی نرجس نمی‌خواهدبا او ازدواج کند. قیصر در شب عروسی به زمین می‌افتد و بیهوش می‌شود. نرجس در رؤیای شبانه‌اش متوجه می‌شود که باید با فرزند امام هادی (ع) ازدواج کند. او وارد خانه باصفای امام حسن عسگری (ع) می‌شود و در غروب چهاردهم شعبان، مهدی (عج) به دنیا می‌آید.

«حمیده» در کنار دریای مدیترانه و در سرزمین اسپانیا به دنیا آمد و تا جوانی در سرزمین مادری‌اش زندگی کرد تا اینکه در سفری به مدینه و به منزل امام محمدباقر (ع) رفت. در آن دیدار امام، حمیده را برای فرزندش صادق خواستگاری کرد. حمیده وارد خانواده اهل بیت (ع) شد و حضرت امام کاظم (ع) را به مسلمانان جهان هدیه کرد.

نویسنده در کتاب حاضر، داستان زندگی مادر امام حسن عسگری (ع) را روایت می‌کند. سوسن که نام دیگرش ریحانه بود، با امام هادی (ع) ازدواج کرد و صاحب چهار فرزند شد. سال‌های زندگی او از سخت‌ترین سال‌های تاریخ اسلام بود. سوسن در زندگی سه امام را یاری کرد، همسر، پسر و نوه‌اش. او دو سال پس از شهادت امام حسن عسگری (ع) از دنیا رفت.

«خیزران» در مراکش، در منطقه‎ای به نام نوبه، به دنیا آمد. او نام‎های دیگری هم داشت؛ دُرّه و ریحانه. او با پدر و مادرش به مدینه رفتند و در آنجا خیزران با امام رضا (ع) ازدواج کرد. بعد از اینکه مأموران، امام رضا (ع) را با زور به مرو بردند، خیزران با فرزندش، امام جواد (ع) در مدینه ماند.

«خدیجه» از قبیله قریش بود و با پیامبر خویشاوندی داشت. او بسیار ثروتمند و مهربان بود و سرمایه‌اش را در راه اشتغال جوانان خرج می‎کرد. حضرت خدیجه و پیامبر اکرم (ص) ۲۵ سال با هم زندگی کردند و ایشان همیشه یار و یاور پیامبر بودند. خدیجه در سال دهم بعثت از دنیا رفت.

«نجمه» در شمال آفریقا، در منطقه «نوبه» به دنیا آمد. نامش را «تُکتَم» گذاشتند. او در جوانی به مدینه رفت و در آنجا ساکن شد. «حمیده»، همسر امام صادق (ع)، تُکتَم را به خانه‌اش برد و نام نجمه را برایش انتخاب کرد. حمیده به سبب خوابی که دید، نجمه را برای پسرش، امام موسی کاظم (ع) خواستگاری کرد.

«آمنه» دختر وهب و خویشاوند عبدالله بود. او هرگز به سوی بت و بت‌پرستی نرفت. مردم مکه به او «محتشمه» می‌گفتند. آمنه و عبدالله ازدواج کردند و حضرت محمد (ص) در سال عام‌الفیل به دنیا آمد. آمنه در سن سی سالگی و در حالی که پیامبر فقط شش سال داشت، از دنیا رفت.

بعد از به شهادت رسیدن حضرت زهرا (س)، امام علی (ع) با فاطمه ازدواج کرد. فاطمه از قبیله شجاع و با شرافت بنی کلاب بود. او در سال‌های خانه‌نشینی حضرت علی (ع)، یار و همراه ایشان بود. فاطمه صاحب چهار پسر شد و مردم مدینه او را «اُم‌البنین» صدا می‎کردند؛ یعنی مادر پسران. چهار پسر او در کربلا به شهادت رسیدند.

این کتاب داستان آخرین سال‌های زندگی امام رضا (ع) است. مأمون به کمک فضل، وزیرش، برای ارتقای جایگاه خود نزد شیعیان و آرام کردن اوضاع، امام رضا (ع) را به مرو می‌آورد. امام (ع) در مدت دو سال با نمایندگان ادیان دیگر مباحثه‌هایی کرده و بسیاری را مسلمان می‌کند. آوازه علم و دیانت امام در همه جا می‌پیچد.