ارزش‌های اخلاقی

در کتاب گوشه‌هایی از زندگی ابراهیم ادهم ارائه شده است. او یکی از صوفیان معروف زمان خود بود. در این داستان به دیدار ادهم با خضر نبی و سوق دادن وی به تفکر در آفرینش اشاره شده و بر این مطلب که دنیا محل گذر است، تأکید می‌شود. دوری از غرور نیز یکی دیگر از نکاتی است که در داستان مطرح شده است.

این اثر، روایتی کوتاه از زندگی ابویزید طیفوربن عیسی‌بن‌آدم، ملقب به «سلطان‌العارفین» بزرگ‌ترین عارف سوم هجری است. همچنین به مقام والای والدین و احترام به حقوق دیگران اشاره شده است. در این داستان رفتار ابویزید بسطامی باعث ایمان آوردن فردی به اسلام می‌شود.

این داستان گوشه‌هایی از زندگی «ابومحفوظ» مشهور به « معروف کرخی»، یکی از بزرگان مشایخ قرون اولیه اسلام است. ابتدا جریان اسلام پذیرفتن معروف ذکر شده است. سپس با نقل ماجراهایی، زشتی مسخره کردن دیگران و زیبایی کمک به دیگران بیان می‌شود.

در این داستان بخشی از زندگی«ابراهیم خواص» از دانشمندان و عارفان مسلمان ایرانی قرن سوم هجری روایت می شود. ابراهیم به آن دلیل به خواص شهرت یافته بود که با برگ‌های درخت خرما زنبیل‌بافی می‌کرد. کمک به دیگران یکی از موضوعاتی است که نویسنده در داستان به آن پرداخته است.

بخش کوتاهی از زندگی احمد‌بن‌محمدبن‌فضل معروف به «ابو‌العباس نهاوندی» از بزرگ‌ترین عرفای اسلامی، روایت شده است. در این داستان به کسب روزی حلال و انفاق آن در راه خدا و نیز راه و رسم جوانمردی اشاره می‌شود.

یکی از یاران امام حسن عسگری(ع) به نام داوود پس از رسیدن به عثمان روغن فروش و تحویل چوبی که امانت امام است، ظرفی را از عثمان می‌گیرد و به سمت خانه امام می‌رود. امام به اتفاقاتی که در این رفت و آمد، رخ داده است، اشاره می‌کنند و آن را بیانگر یک اصل اخلاقی برای داوود می‌دانند.

کتاب دارای داستان‌های کوتاهی دربارۀ اخلاقیات است. اینکه دروغ‌گویی کار بدی است، کمک به دیگران هر قدر هم که کوچک باشد، باارزش است، دربارۀ دیگران زود قضاوت نکنیم و...
در پایان هر داستان از خواننده نظرخواهی شده است.

کتاب شش داستان دارد که شخصیت همۀ آن‌ها حیوانات هستند. هر داستان نکته‌ای دارد. داستان‌ها دربارۀ لجاجت، نتیجۀ عمل، غرور بی‌جا و فکر کردن است. نویسنده در پایان هر داستان نتیجۀ اخلاقی‌ای را بیان می‌کند.

داستان این کتاب درباره آرزوست. قصه ماهی طلایی کوچولو، در ظرفی شیشه‌ای، روی میز رنگ و رو رفته و در اتاقی تاریک شروع می‌شود. ماهی طلایی آرزو دارد از آن تنگ شیشه‌ای نجات پیدا کند و به دریا برود. ستاره‌ای نورانی از آسمان فرود می‌آید تا آرزوی ماهی را برآورده کند؛ ولی ماهی قصه ما آرزوهای زیادی دارد و باید یکی از آن‌ها انتخاب کند.