دفاع مقدس

«مجموعه طنز علاف‌ها» داستانک‌هایی از اتفاقات و رفتارهای خوشمزۀ رزمندگانی است که هر کدام انگیزه‌های خودشان را از حضور در جبهه داشتند و شبیه بقیه رزمنده‌ها نبودند. «راز عباس خروس» جلد دوم این مجموعه است. در این جلد راز عباس خروس بزن‌بهادر ساواک که شهری از جاهل بازی و چاقوکشی‌اش به خدا پناه می‌بردند چه بود که سر از جبهه درآورد و آنجا چه گردوخاکی کرد و با آن سبیل از بناگوش در رفته، رزمنده خط مقدم شد را می‌فهمیم. راستی برای عباس آقا خیلی مهم است درست صدایش کنید! نه چیزی کم، نه زیاد: فقط «عباس خروس».

«مجموعه طنز علاف‌ها» داستانک‌هایی از اتفاقات و رفتارهای خوشمزۀ رزمندگانی است که هر کدام انگیزه‌های خودشان را از حضور در جبهه داشتند و شبیه بقیه رزمنده‌ها نبودند. «مورچه انتحاری» جلد اول این مجموعه است. در مورچه انتحاری قصۀ مجی را می‌خوانیم که محله‌ای از دستش در عذاب بودند و روحانی مسجد با موافقت اعزام او به جبهه به دادش رسید. غافل از اینکه در جبهه سنگر علاف‌ها انتظارش را می‌کشد. مجید، عباس خروس، خسرو مخ و اِدی کرامت با چند رزمندهٔ عجیب دیگر از اعضای برجسته سنگر علاف‌ها بودند. از دست علاف‌ها سنگرشان هم آسایش نداشت چه برسد به نیروهای خودی و حتی دشمن!

کتاب «نخل ماهی» ماجراهای خواندنی دختر کوچکی به نام ماهی است که در بحبوحه دفاع مقدس با مادر و بی‌بی‌اش زندگی می‌کند. پدرش برای دفاع از کشور راهی جبهه شده است. در خانه آنها یک نخل تنها در وسط حیاط است که ماهی، نامش را نخل آرزوها گذاشت، چون آرزویش این بود که جنگ خیلی زود تمام شود و بابا یونسِ او به خانه برگردد. گفتگو و شوخی‌های ماهی با بی‌بی و خالو با لهجه جنوبی از بخش‌های بامزه و قشنگ این کتاب است.

حاج صادق آهنگران از جمله رزمنده‏‌های خوزستانی است که با صدای پرصلابت و شعرهای حماسی شناخته می‌‎‌شود و از رزمندگان و پاسداران دفاع مقدس است. کتاب با خاطره حاج صادق آهنگران از اولین حماسه‌خوانی در جماران شروع و به مرور به دیگر ابعاد زندگی «حماسه‌خوان خمینی» می‌پردازد. این کتاب در 19 فصل تدوین شده و 2 فصل پایانی کتاب با عنوان در «رثای یاران» و «از چشم یاران» شامل یادداشت‌های حاج صادق آهنگران در مورد دوستان و همرزمان و فصل بعدی یادداشت‌های دوستان و شخصیت‌ها در مورد ایشان است.

این اثر بیست قصه‌ی جذاب و خواندنی از ماجراهای رزمندگان در دوران جنگ تحمیلی است که برای نوجوانان بازنویسی شده است. در این کتاب می‌خوانیم: «... خلیل چوپان اسم یک افسر بعثی بود. از وقتی مهدی توی جیب‌های او پِشکِل بزغاله دیده بود به این اسم معروف شد. آن روز خلیل دست کرده بود توی جیبش و پشکِل‌ها از بین انگشتانش روی زمین افتاد. یک روز صبح خبر آوردن که فرمانده نمی‌آید و خلیل مسئول سرکشی به اُسرا شد. حالا فکر کنید اردوگاه اُسرا با یک فرمانده این‌طوری به چه وضعی افتاد... .»

«حاجی بسم الله» بیست‌ویک قصه‌ی جذاب و واقعی از زندگی رزمندگان کاشانی در جبهه‌ها یا زمان اسارت است. داستان‌ها در دوران دفاع مقدس (1367-1359) جریان دارند و تجربیات رزمندگان را به تصویر می‌کشند. از نظر نویسنده جنگ محدودیت ندارد امّا از کجا گفتن و چگونه بیان کردنش از اصل روایت مهم‌تر است و برای رفاقت با شهدا باید ناگفته‌ها را گفت. در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «... صدای نعره‌ی افسر بعثی لرزه به جان سربازان عراقی انداخت: گاو مش حسن کیست؟ افسر عراقی شتلپ یک کشیده دیگر زد و باز تکرار کرد: می‌گویم «گاو مش حسن» کیست؟ اسیر ایرانی با آرامش خودش را جمع و جور کرد و گفت: از خود «مش حسن» بپرس! افسر مشت بعدی را محکم‌تر خواباند پای چشم اسیر ایرانی و گفت: جُک می‌گی! خودش رو از کجا پیدا کنیم؟ اسیر ایرانی گفت: این که کاری ندارد، همون طوری که ما رو این‌جا آوردید!»

کتاب «سیگاری‌ها هم شهید می‌شوند» مجموعه‌ای از خاطرات رزمندگان ایرانی است که در دوران دفاع مقدس و نیز در مناطق مرزی سیستان و بلوچستان حضور داشته‌اند و یا در اسارت به سر برده‌اند. این کتاب حاوی روایت‌های شخصی و لحظات تلخ و شیرین این افراد است که با زبان ساده و جذاب به تصویر کشیده شده‌اند. در کتاب می‌خوانیم: ««عملیّّات والفجر چهار»، «محمود صادقی»، برادر «مهدی صادقی» به شهادت رسیده بود. می‌خواستیم او را به بهانه شهادت برادرش همراه پیکر داداشش «محمود»، به عقب برگردانیم، امّا زیر بار نمی‌رفت که نمی‌رفت. نیروها به «مهدی» خیلی اصرار کردند و گفتند: ای بابا! مهدی! برادرت «محمود» شهید شده، بیا تو هم برو و کمک کن پیکرش رو به عقب ببر. امّا «مهدی» خیلی قرص و محکّم، در جواب می‌گفت: خب شهید شده که شده! سهمش بوده که شهید بشه. خودتون ببرینش عقب. خلاصه اینکه «مهدی» زیر بار نرفت که نرفت. گویا می‌دانست که خودش هم قرار است به زودی به شهادت برسد. مانَد و کمی بعد خودش هم شهید شد. پیکر او را با بدن برادرش یک‌باره برای مادرش به عقب بر گرداندند.»

این کتاب با عنوان «برادر رحی» به خاطرات جنگ شهید رحیم کابلی در 8 سال دفاع مقدس در بین سال‌های 1359 تا 1367 پرداخته است. این اثر روایتگر سال‌های حضور حاج رحیم در میدان جهاد ومبارزه و از زبان خودِ شهید می‌باشد. در بخشی از این اثر آمده است: «روزی که داشتم برمی‌گشتم، به شوخی به او گفتم: «مهران! تو اینجا شهید می‌شوی!» گفت: «ما کجا و شهادت کجا! ...».

کتاب «غواص‌ها بوی نعنا می‌دهند» روایتی مستند و داستان‌گونه از سرگذشت گردان غواصان لشکر انصارالحسین است که در عملیات کربلای چهار نقش مهمی ایفا کردند. این عملیات یکی از پرچالش‌ترین و غم‌انگیزترین نبردهای دوران دفاع مقدس بود. نویسنده، با استفاده از خاطرات فرمانده گردان‌ها و دیگر بازماندگان، وقایع را با دقت و جزئیات روایت می‌کند. داستان از لحظات قبل از عملیات آغاز می‌شود؛ جایی که غواصان با وضو گرفتن، آخرین نگاه‌ها، لبخندها و زمزمه‌های عاشقانه‌شان، به استقبال سرنوشتی نامعلوم می‌روند. روایت‌ها شامل گفتگوهای صمیمانه بین رزمندگان، لحظات سخت عبور از آب، نگرانی فرماندهان و حماسه‌ای است که در نهایت با شهادت بسیاری از آن‌ها رقم می‌خورد. کتاب، تنها به ثبت دلاوری‌ها نمی‌پردازد، بلکه به ابعاد انسانی جنگ، احساسات و روابط میان رزمندگان نیز توجه ویژه‌ای دارد.

کتاب «پسر هرسین»، زندگی کشتی‌گیر شهید مسعود دارابی را روایت می‌کند. او که از اهالی هرسین شهری در اطراف کرمانشاه است از کودکی به کشتی علاقمند می‌شود. منش پهلوانی از همان کودکی در او نمایان است. این کتاب روایتی از بخش‌های مختلف زندگی این پهلوان شهید است. وی با شروع جنگ تحمیلی مانند همه غیورمردان ایرانی راهی جبهه می‌شود هرچند می‌توانست بماند و بر سکوهای قهرمانی بدرخشد.