شیوۀ زندگی

برخی افراد از موقعیتی که دارند راضی نیستند و توقع دارند در شرایط بهتری باشند. کتاب حاضر در 27 فصل، مخاطب را متوجه علایقش کرده و سپس می‌آموزد که چگونه با داشتن شجاعت و روحیه و کمی کله شقی به خواسته‌هایش برسد.

بعضی کارهای خیلی کوچک مقدمات کارهای خیلی بزرگ‌می‌شوند. نویسند‌ۀ این کتاب ده‌ها اصل را که در دوره‌های دریانوردی آموخته‌است، با دیگران به اشتراک می‌گذارد، به این خاطر که عقیده دارد این اصول به بهتر‌شدن خود و جهان پیرامونش کمک کرده‌اند. داستان واقعی زندگی نویسنده و فراز و نشیب‌ها و سختی‌هایی که او متحمل شده‌است، الهام‌بخش زندگی خواهند بود.

بعضی از بزرگ‌ترها، در شرایط بحرانی یا ناخوشایند، از گفت و گو با کودک می‌پرهیزند. در این کتاب، نویسنده در موارد بسیاری زندگی را به باد تشبیه و شباهت‌های آن‌ها را ذکر کرد‌ه‌ است. به این ترتیب کوشیده است مخاطب را با فقدان و اندوه آشنا کند. چگونگی طرح موضوع با کودکان و گوناگونی راه‌های برخورد با هیجان، در این کتاب به زبان کودکانه و ساده توضیح داده شده‌است.

معنای زندگی از جمله موضوعات مهم فلسفۀ معاصر است. علامه جعفری، علاوه بر سه اثر مستقل در این زمینه، درلابه‌لای بسیاری از آثارش معنای حیات و هدف زندگی را به بحث گذارده است. این کتاب در سه بخش به این موضوع پرداخته است. در بخش اول معنای زندگی از دیدگاه متفکران غربی (برای مثال شوپنهاور و انکار ارادۀ زندگی، نیچه و آری‌گویی به زندگی، و کامو و پوچی) و در بخش دوم معنای زندگی در اندیشۀ جعفری(مثل اصول اساسی حیات، حیات طبیعی و معقول، مراحل چهارگانۀ زندگی و معمای مرگ) مطرح شده‌اند. در بخش آخر دیدگاه شوپنهاور و جعفری و نیز دیدگاه نیچه و جعفری مقایسه شده‌اند.

بعضی تفاوت‌ها مهم‌اند و قابل توجه، اما بسیاری هم اهمیتی ندارند و نمی‌توانند مانع برقراری ارتباط با دیگران باشند. لازم است بچه‌ها بدانند، وقتی در جمعی قرار می‌گیرند، بدون توجه به تفاوت‌های ظاهری، می‌توانند رابطه‌ای دوستانه برقرار کنند و اوقات خوشی را داشته باشند. داستان این کتاب به کودک می‌آموزد بدون توجه به ظاهر دیگران، می‌توان با آن‌ها متحد شد و گروه خوبی تشکیل داد.

نویسنده در کتاب حاضر در یازده فصل مهارت‌های زندگی ازجمله شناخت خصوصیات نوجوان، آشنایی با مشکلات روانی و اجتماعی، اصول اولیۀ پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، تفکر نقادانه و خلاق، کنترل خشم، مقابله با استرس، منابع یاری‌رسان، خودآگاهی و همدلی، حل مسئله و تصمیم‌گیری مؤثر، جرأت‌مندی و برقراری ارتباط مؤثر ویژۀ والدین را بررسی می‌کند. نویسنده از نمودار، شکل و جدول برای نوشتن نکات توسط والدین استفاده کرده است. در ادامه فعالیت‌هایی با ذکر اهداف و مراحل انجام آن گنجانده شده است.

در این کتاب مهارت‌های زندگی ازجمله مهارت خودآگاهی و همدلی، حل مسئله و تصمیم‌گیری مؤثر، جرأت‌مندی، برقراری ارتباط مؤثر، مقابله با استرس، کنترل خشم و تفکر نقادانه و خلاق ویژۀ دانش‌آموزان بررسی می‌گردد. در هر فصل پس از بیان مثال‌های واقعی از اتفاقات روزمرۀ زندگی، نکات و اهداف مربوط به آن مهارت به صورت موردی آمده است. در ادامه یک یا چند فعالیت فردی یا گروهی برای انجام مهارت‌ها گنجانده شده است. نویسنده از نمودارها، جدول‌ها و شکل‌ها برای طراحی فعالیت‎ها استفاده کرده است.

به عقیدۀ نویسنده، آزادی، حد و حدود آن و انواع آزادی در سنین نوجوانی بیشترین تنش را در روابط والدین با فرزندان ایجاد می‌کند. در این کتاب نویسنده به بررسی آزادی و تعریف آن اشاره کرده است و آزادی واقعی را برای نوجوانان تشریح می‌کند. نویسنده در هر صفحه با بیان مثال‌ها و توضیحاتی دربارۀ آزادی از مخاطب می‌خواهد که در پایین همان صفحه نظر و فکر خود را در پاسخ به سه سؤال کوتاه بنویسد.

نکات و دانستنی‌های علمی را می‌توان در قالب داستان‌های جذاب ارائه کرد. این کتاب دو داستان علمی را دربر دارد. داستان اول دربارۀ شکوفۀ گیلاسی است که نحوۀ تبدیل آن به گیلاس و سپس تبدیل دانه‌اش به درخت آمده است. در داستان دوم، مخاطب با مراحل تبدیل آب به بخار و ابر، و باریدن آن به صورت باران بر زمین آشنا می‌شود.

بیشتر شخصیت فرد در شش سال اول زندگی او شکل می‌گیرد. کتاب حاضر ابعاد اخلاقی زندگی کودک را در هفت فصل مورد بحث قرار داده‌است. چیستی اخلاق و تجربه‌های اخلاقی کودکان در مدرسه، موضوع فصل اول کتاب هستند. پرخاشگری (کلامی و فیزیکی) در فصل‌های دوم و سوم مطرح شده‌است. طرد شدن و دلایل طردکردن هم‌بازی در بازی‌های کودکانه، مفاهیم وفاداری در دوستی‌های کودکانه، تلاش معلمان در فهم، و حل و فصل مشاجرات کودکان و پیدا کردن مقصر، و در نهایت وضعیت اخلاقی کودکان در دنیای امروز، موضوعات فصل‌های بعدی کتاب هستند.