علوم تجربی

در دنیا بیش از 40 هزار نوع عنکبوت وجود دارد. آن‌ها تقریباً در هر نوع آب و هوایی می‎توانند زندگی کنند. همین‌طور بالای کوه‌ها، زیرزمین، زیر آب و... . نویسنده در کتاب حاضر، در قالب طنز، کودکان را با انواع عنکبوت‌ها و زیستگاهشان، تولید مثل، رژیم غذایی، نقش تارعنکبوت، شیوه‌های به دست آوردن طعمه، ارتباط عنکبوت‌ها با انسان و نقش عنکبوت در محیط زیست آشنا می‌کند. این کتاب یکی دیگر از عناوین مجموعه هفت جلدی حال به هم‌زن‌هاست.

در جلد پنجم از مجموعه «حال به‌هم زن‌ها»، اطلاعات جالبی درباره شپش‌ها، ویژگی‌های بدنی، چرخه زندگی و رابطه‌ انسان و شپش، به کودکان ارائه می‌شود. شپش حشره‌ای شش پاست که اندازه‌اش به دوونیم میلی‌متر می‎رسد. بدن شپش کمی شفاف است و برای همین انسان‌ها می‌توانند توی شکم او را ببینند. شپشنمی‌تواند بجهد یا پرواز کند. این حشره پاهای خیلی کوتاهی دارد، به همین دلیل، راه رفتن حتی روی سطح صاف برایش سخت است.

در جلد سوم از مجموعه «حال به‌هم زن‌ها»، کودکان با زندگی موش آشنا می‎شوند. موش حیوان باهوشی است و دندان‌های جلویی‌ این حیوان می‌تواند تا سیزده سانتی‌متر رشد کند، برای همین او مجبور است هرچیزی را که دمِ دستش می‎رسد، بجود تا دندان‌هایش بلندتر نشود! شگفت‌آور است که در بعضی از موارد رفتار موش شبیه انسان است و به همین دلیل است که مدام مورد آزمایش دانشمندان قرار می‎گیرد.

در صحراهای «سونوران» که بخش‌هایی از «آریزونا»، «کالیفرنیا» و «مکزیک» را دربرمی‎گیرد، کاکتوس‌هایی وجود دارند به نام «ساگارو». طول این گیاهان گاهی به حدود پانزده متر و وزنشان به چندین تُن می‎رسد و دویست سال عمر می‏‌کنند! روی تنه این کاکتوس‌ها تیغ‌های تیزی وجود دارد که از گیاه محافظت می‏‌کند. پوست چین‎خورده و آکاردئونی‌شکل ساگارو، هنگام بارندگی متورم می‎شود و آب زیادی برای فصل خشکی در خود ذخیره می‎کند... . نویسنده با متنی ساده و آسان چرخه زندگی این کاکتوس شگفت‌انگیز را به تصویر می‏‌کشد و نیز موجودات تحت حمایت این درخت را نشان می‎دهد.

این کتاب در نُه بخش، شامل چندین آزمایش ساده و قابل اجرا برای کودکان است؛ آزمایش‌هایی درباره آب وهوا، تعادل، آب و یخ، ماسه، پرواز و فرفره‌ها، دیدن، شنیدن و... . این آزمایش‌ها مرحله به مرحله همراه با تصاویر شرح داده می‌شوند. همچنین در توضیح هر آزمایش، وسایل مورد نیاز، کارهایی که باید انجام شود و نتیجه آزمایش آورده شده است. کتاب
در پی آن است که انگیزه آزمایش و تحقیق را در کودکان تقویت کند.

معماهای علمی و کشف علت پدیده‌های بدیهی اطراف، همواره انسان‌های کنجکاو را به اندیشه واداشته است. محتوای کتاب حاضر عبارت‌است از تعداد زیادی معمای علمی فیزیکی. در بخش اول کتاب معماها مطرح شده‌اند و در بخش بعدی جواب‌ها آمده‌اند. معماها از دنیای واقعی برگرفته شده‌اند و علم می‌تواند پاسخ آن‌ها را تشریح کند.

ما باید محیط یادگیری مناسب، با موقعیت‌های اکتشافی و فرصت‌هایی را برای کودکان فراهم کنیم تا آن‌ها بتوانند مشاهده و تمرین کنند، بررسی و تحلیل و سوال کنند و سپس مشاهدات خود را ثبت کنند. کتاب حاضر درباره گیاهان و جانوران است. بعضی از صفحات کتاب خود فعالیت یک آزمایش است و بعضی از آزمایش‌ها در آخر کتاب آمده است. باید توجه داشت که آزمایش همراه کودکان انجام شود و کودکان خودشان شاهد نتیجه آزمایش باشند. «قسمت‌های مختلف گیاه»، «خاک»، «دانه»، «پستانداران»، «پرندگان» و «خزندگان»، ازجمله مطالب کتاب هستند.

«فراگیری علوم به کودکان کمک می‎کند تا روش‌های شناخت دنیای اطراف خود را بهبود بخشند.» از جمله کارهایی که کودکان در یادگیری علوم انجام می‌دهند، می‎توان به این موارد اشاره کرد: مشاهده، مقایسه، طبقه‌بندی، شناخت علت و معلول، پیش‌بینی، فرضیه‌سازی و حل مسئله. «بدن ما»، «حواس پنج‎گانه»، «دندان»، «قلب»، «پوست» و «بهداشت»، از جمله مطالبی است که در این کتاب ارائه شده است. شایان ذکر است که در بخشی از کتاب درباره احساسات صحبت شده و از کودک خواسته شده است تا صورت خود را با حالت‌های مختلفی مانند ترس و شادی ... نقاشی کند.

«امروز آموختن علوم، مانند سوادآموزی و حساب کردن، امری اساسی و ضروری است؛ زیرا با زندگی کودکان در ارتباط است و با پیشرفت فناوری، اهمیت آن بیشتر می‎شود.» کتاب حاضر درباره علوم فیزیکی است. حالت‌های آب، ویژگی اجسام، نور، صدا، حرکت، ماشین‌های ساده، چرخه آب و شب و روز از جمله مطالب کتاب است. شایان ذکر است که نقاشی‌های هر صفحه مرتبط با مطالب آن است.

قصه یکی از راه‌های بیان مفاهیم علمی به زبان ساده و جذاب است. در قصه‌های این مجموعۀ چند جلدی، مخاطب با مفاهیم علوم کتاب درسی علوم پایۀ چهارم دبستان آشنا می‌شود. مخاطبان این کتاب به طور غیرمستقیم مفاهیم علوم را مطابق بودجه‌بندی کتاب درسی می‌آموزند. در فهرست مطالب کتاب، هر فصل برای مطالعه در ماه خاصی پیشنهاد داده شده است تا مطابق آموزه‌های کتاب درسی پیش برود.