کم‌توان ذهنی

بعضی کودکان از نظر هوشی، جسمی، روانی و اجتماعی با هم‌سالان خود تفاوت دارند و به آموزش‌های ویژه نیازمندند. این کودکان استثنایی باید شناخته شوند تا از آسیب‌ رسیدن بیشتر به آن‌ها جلوگیری شود. کتاب حاضر به طور خاص و با توضیحات مفصل به این موارد می‌پردازد: کم‌توانی ذهنی، تیزهوشی و خلاقیت، اختلال طیف اتیسم، نقص توجه و بیش‌فعالی، اختلالات یادگیری خاص، کم‌بینایی و نابینایی، کم‌شنوایی و ناشنوایی، مشکلات تکلمی، و معلولیت جسمی حرکتی.

سندرم آسپرگر نوعی اتیسم است. افراد مبتلا به این بیماری، به شناخت و درک بیشتر ما نیاز دارند. کتاب حاضر به‌خصوص برای نوجوانان سالم نوشته‌شده است تا ابتدا بدانند سندرم آسپرگر چیست و علاقه‌مندی‌های مبتلایان کدام است تا بتوانند با آ‌ن‌ها به درستی رفتار کنند. متن کتاب به زبان ساده و راهنماگونه برای همگان نوشته‌شده و راهکارهایی بسیار ساده و عملی برای ارتباط با بیماران ارائه می‌دهد.

نگارش و درست‌نویسی الفبای آموزش تمام دانش‌ها و حرفه‌هاست. کتاب حاضر مربوط به پایۀ دوم دبستان دانش‌آموزان دچار نیازهای ویژۀ ذهنی است. انواع املاهای تصویری، جدولی، قطره‌ای و خورشیدی در این کتاب آمده‌اند. برای هر درس یک املا طراحی شده و در پایان کتاب نیز متن املای پیشنهادی برای هر درس در نظر گرفته شده است تا والدین نیز بتوانند از آن استفاده کنند.

کودکانی که در یادگیری مشکل دارند و در سطح پایین‌تری قرار دارند، به تمرین‌هایی مخصوص نیاز دارند تا بتوانند بهتر یاد بگیرند. کتاب حاضر شامل مجموعه‌ای تمرین برای کودکان کم‌توان ذهنی است تا همگام با کتاب درسی‌شان، با انجام فعالیت‌های متنوع بتوانند حافظۀ قوی‌تر و دقت و توجه بیشتری داشته‌باشند. انواع تمرین‌های علامت‌زدنی، پرکردن جای خالی، رنگ‌آمیزی، وصل‌کردنی و کامل‌کردنی مربوط به درس علوم تجربی پایۀ چهارم دبستان در این کتاب عرضه شده‌اند.

درصدی از افراد هر جامعه‌ای کودکان با نیازهای ویژه هستند که مسئلۀ اصلی آ‌ن‌ها در جامعه، نه کمبود امکانات و تسهیلات، بلکه نگاه و نگرش منفی و ترحم‌آمیز دیگر افراد جامعه است. این کتاب به طور مفصل و دقیق افراد با نیازهای ویژه را در یازده گروه معرفی می‌کند؛ از جمله: کم‌توانی ذهنی، تیزهوشی، ناتوانی‌های یادگیری، نارسایی توجه-فزون‌کنشی و اختلال‌های هیجانی رفتاری. محورهای اصلی آموزشی، توان‌بخشی، روان‌شناختی و پزشکی هر گروه، بررسی آخرین دستاوردهای پژوهشی و منابع موجود دنیا بحث می‌شود.

تسلط به مفاهیم ریاضی کتاب درسی پایۀ اول دبستان به تمرین نیاز دارد. کتاب پیش رو شامل تمرین‌های متنوعی است از مفاهیم اولیۀ ریاضی از جمله: «بالا و پایین، زیر و رو، راست و چپ، باز و بسته، جلو و عقب، بزرگ و کوچک، گروه‌بندی، ردیف‌بندی، بیشتر و کمتر، و تقارن» که کودک پایه اولی را در درک ریاضی توانا می‌کنند. تمرین‌ها تصویری هستند و جنبۀ سرگرم‌کنندگی دارند. کتاب به گونه‌ای تنظیم شده است که برای کودکان دارای نیازهای ویژۀ ذهنی نیز قابل استفاده باشد.

کودکان مبتلا به سندروم داون صورتی پهن، چشم‌هایی کشیده و دهانی کوچک و زبانی بزرگ دارند. این افراد در انجام حرکت‌های ضعیف ناتوان‌ترند و رشد جسمی کمتری دارند . از نظر یادگیری نیز در طیف ضعیف تا متوسط قرار می‌گیرند. البته اغلب آنان دبیرستان را تمام می‌کنند و در صورت داشتن شغل مناسب می توانند به طور مستقل زندگی کنند. کتاب حاضر به زبان بچگانه داستان دو دوست را به تصویر می‌کشد که یکی از آن دو به سندروم داون مبتلاست. دو دوست چیزهایی را به هم یاد می‌دهند و می‌‌توانند بر بعضی ناتوانی‌ها چیره شوند. در جریان داستان، مخاطب به طور ضمنی و غیر مستقیم ویژگی‌های کودکان مبتلا به این مشکل را درک می‌کند و اطلاعاتی دربارۀ این بیماری به‌دست می‌آورد.

اقدام‌پژوهی روش تحقیق نظام‌مند است که توانمندی‌های افراد را در طرح مسئله، جمع‌آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل، نتیجه‌گیری و تصمیم‌گیری برای رفع یا کاهش مشکل در حوزه شغلی افزایش می‌دهد. این اثر مجموعه‌ای از مقالات و فعالیت‌های تعدادی از معلمان را در بر دارد که در قالب اقدام‌پژوهی و پیرامون مشکلات آموزشی و یادگیری مکتوب شده‌اند.

تاب‌آوری نوعی سازگاری مثبت در واکنش به شرایط ناگوار است. کتاب حاضر دربارۀ حوزه‌های تاب‌آوری و عوامل مرتبط با آن در سال‌های آغازین کودکی توضیح می‌دهد. در بخش اول این اثر احساس امنیت و کیفیت دلبستگی، روابط کودک با هم‌سالان، والدین و مراقبان، شایستگی‌های اجتماعی و هیجانی، به همراه چک‌لیست‌های سنجش امنیت، استعداد، هیجانات و شایستگی‌های اجتماعی کودکان بررسی می‌شوند. بخش دوم با عنوان «مداخلات» به ارائۀ روش‌های عملی تقویت تاب‌آوری و راهبردهای مداخله‌ای با ذکر موردپژوهی دو کودک سه و چهار ساله اختصاص یافته‌است.

دانش‌آموزان کم توان و دارای نیازهای ویژه، به منظور یادگیر ی بهتر درس‌ها، به کتاب‌هایی متفاوت از کتاب‌های دانش‌آموزان عادی نیاز دارند. کتاب حاضر در واقع کتاب کار ریاضی پایۀ دوم دبستان برای دانش‌آموزان دچار اختلال ذهنی است و مطالب آن با نیازهای این گروه سنی و خاص متناسب‌سازی شده‌است. تمرین‌های این کتاب در راستای ترغیب کودک به فکر کردن و توانمند‌شدن او در حل مسئله طراحی شده‌اند. نویسنده کوشیده است محتوای آموزشی را با تصویرهای جذاب همراه سازد تا به‌خصوص دانش‌آموز کم توان ذهنی را جذب و جلب کند.