علوم تربیتی

امروزه روش‌های قدیمی ادارۀ سازمان‌ها پاسخگوی تغییرات سریع محیط نیستند. در کتاب حاضر موضوع «مدیریت دانش و سازمان‌های یادگیرنده» تعریف و مفهوم دانش و مدیریت و تعارضات آن تبیین می‌شود. طبقه‌بندی مدیران، مراحل سازمان‌دهی رسمی، تعارض در سازمان، خلاقیت و نوآوری، کنترل و عوامل مؤثر بر آن، تعاریف مدیریت دانش، نمونه‌هایی از به‌کارگیری دانش، و بازنگری و مهندسی مجدد فرایندهای آموزشی دیگر مطالب کتاب را تشکیل می‌دهند.

نحوۀ مدیریت مدرسه از جمله عواملی است که در موفقیت مدرسه تأثیر بسیار دارد. این کتاب در سه فصل به این موضوع می‌پردازد. موضوعاتی مثل کیستی مدیر موفق، توصیه‌هایی برای موفقیت مدرسه، برنامة‌ریزی برای طراحی مدرسه‌ای اثربخش، تنظیم برنامۀ سالانۀ آموزشی و پرورش مدارس، کیفیت‌بخشی به شورای معلمان و برنامه‌ریزی برای موفقیت در مدرسه، مدیریت تغییر، و مدیریت مشارکتی از جمله مطالب کتاب هستند.

در مدیریت، منابع انسانی سرمایه اصلی سازمان‌ها و مدیران به عنوان یکی از عناصر مهم بهره‌وری شناخته می‌شوند. در این اثر ضمن تبیین کلیاتی پیرامون انتصاب مدیران، قوانین انتصاب مدیران در آموزش و پرورش ایران و دیگر کشورها بررسی شده است. 35 شیوه رایج انتصاب مدیران و مؤلفه‌های انتصاب از دیگر مطالب کتاب است. در فصل پایانی بر اساس نتایج یک تحقیق، عوامل مؤثر بر انتصاب و ارتقای مدیران آموزش و پرورش و مدلی مناسب برای آن ارائه شده است.

یکی از چالش‌های امروز حوزه محیط زیست مواجهه با تهدیدات زیست محیطی است. کتاب حاضر در واقع پژوهشی دانشگاهی است که موضوع آن «بهداشت زیست محیطی در مدارس» است. نویسندگان در بخش اول مبانی نظری و دیدگاه‌ها را شرح می‌دهند و نظریه‌های سقراط، افلاطون، جان‌لاک و دکارت را در این باره می‌آورند. در فصل دوم طرح و برنامۀ آموزش بهداشت مدارس و سازمان‌های بین‌المللی بهداشت بررسی می‌شود. مراحل ایجاد مدرسۀ پایدار، آموزش‌های زیست محیطی دانش‌آموزان و مراقیت‌های بهداشتی دانش‌آموزان در مدرسه از دیگر موضوعات کتاب هستند.

توجه به محیط زیست به منظور حفظ سلامت روحی و روانی کودکانمان اهمیت بسزایی دارد. کتاب حاضر پژوهشی است به منظور بهبود رفتارهای چالش‌برانگیز کودکان و هدف آن عبارت‌است از بهبود سبک تربیتی والدین دربارۀ کودکان و استفاده از روش‌های تعاملی کارامد. اصول چهارده‌گانۀ بهبود کیفیت در مدیریت مدرسه، تبیین مفهوم مدیریت مدارس و روش‌های افزایش انضباط در دانش‌آموزان، محافظت از محیط زیست و فراهم‌کردن فضای سبز برای دانش‌آموزان، تأثیر آموزش و مهارت‌های حل مسئله بر تعامل و در نهایت چگونگی داشتن مدرسه‌ای شاد و بانشاط از جمله مطالب این کتاب هستند.

این کتاب شامل چهار فصل است. در فصل اول مطالبی دربارۀ ضرورت مراقبت از کودکان در اینترنت مطرح شده است. در فصل دوم، آسیب‌ها و تهدیدات سایبری علیه کودکان در حوزه های مختلف روحی، روانی، جسمی، اجتماعی، اخلاقی، دینی و خانوادگی مورد بحث قرار گرفته است و در فصل سوم، ضمن معرفی چند نرم‌افزار عملی، نحوۀ نظارت نرم‎افزاری و کنترل هوشمند بر گشت و گذارهای اینترنتی فرزندان به والدین آموزش داده شده است. در نهایت، در فصل چهارم راهکارهای لازم برای نظارت بر فرزندان و کنترل آن‌ها در اینترنت مطرح شده است.

خوانندگان اهل مطالعه و آنانی که هدفشان کسب دانش است، کتاب «چگونه کتاب بخوانیم» را می‌شناسند. این کتاب 75 سال پیش چاپ شد، اما همچنان با اقبال روبه‌روست و در واقع یکی از «کلاسیک‌های زندۀ جهان» محسوب می‌شود. در این کتاب، تکنیک‌های کاملاً مفیدی برای رده‌بندی موضوعی کتاب‌ها، خوانش هوشمندانۀ متن و ارتباط سازندۀ خواننده با نویسنده ارائه شده‌اند و میان چها سطح «خوانش ابتدایی، اجمالی، تحلیلی و منطقی» و « ادراک، تفکر و یادگیری» تمایز ایجاد شد‌ه‌است.

والدین می‌دانند که نباید اشتباه کنند اما در تله‌های تربیتی گرفتار می‌شوند و به درستی نمی‌دانند چه کار باید بکنند. در ابتدای این کتاب مباحثی چون لازمه‌های پذیرفتن نقش والدین، فرزندپروری و اشتباهات والدین در فرزندپروری مطرح شده است. در انتهای هر بخش یک کاربرگ برای نوشتن اهداف والدین از تربیت فرزندان، بیان انتظارات از فرزندان و شناخت خصوصیات تحولی و شخصیتی کودک وجود دارد. در این کتاب ضمن اشاره به 28 اشتباه والدین در رابطه با تربیت فرزندان، رفتارهای صحیح جایگزین آن‌ها نیز توضیح داده شده است.

نویسنده در این کتاب برای کسب موفقیت نوجوانان راهکارهایی را به شیوۀ داستانی پیشنهاد می‌کند. او معتقد است یکی از بالاترین میل‌ها و گرایش‌های انسان رسیدن به قدرت است به گونه‌ای که با رسیدن به هر امتیاز دیگری می‌خواهد مقتدرتر باشد. "داستان من"، "توی کوله پشتیت چی داری"، "تعهدی برای شروع"، "علائم انحرافی را جدی بگیرید"، "از کجا به کجا"، "شیرینی‌تو دیرتر بخور"، "مواجهه با پیچ مسائل"، "اینجا سبقت آزاده"، "مسیر دوراهه می‌شود"، "همسفر خوب نعمته" و "انتهای مسیر" عناوینی است که نویسنده داستان‌هایی را در آن‌ها مطرح کرده است.

تفاوت بین معلمان مؤثر و ضعیف در میزان دانش علمی و سواد آن‌ها نیست، بلکه در چگونگی به انجام‌رساندن دانسته‌هاست. این کتاب می‌کوشد متفاوت عمل‌کردن را به معلمان بیاموزد. چارچوب فکری معلمان موفق، برداشت آن‌ها از مشاهدۀ کلاس و دانش‌آموزان، موضوع اصلی مورد تمرکز آن‌ها، چگونگی مدیریت انرژی و زمان، و اصول تصمیم‌گیری آ‌ن‌ها از موضوعات این کتاب هستند که در نوزده فصل ارائه شده‌اند. کتاب بر نظریات و عملکردها، شیوه‌ها و تعامل در چارچوب اصلی زندگی در کلاس و مدرسه تمرکز دارد و تمام مواردی را که معلمان موفق انجام می‌دهند، شرح داده است.