آسیب دیده بینایی

زمان تولد تا پنج سالگی، بهترین سال‌ها برای درمان‌کردن مشکل احتمالی بینایی در کودکان است. این کتاب در تلاش است تا والدین، مربیان، معلمان و متخصصان بتوانند عملکرد بهتری در تشخیص و معالجة آسیب‌های چشمی کودکان داشته باشند. کتاب پیش‌رو ده فصل دارد که نام برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: آسیب بینایی و رشد دوران خردسالی؛ فعالیت‌های دیداری براینوزادان از بدو تولد تا شش هفتگی؛ فعالیت‌های دیداری برای کودکان 12 تا 18 ماهگی؛ فعالیت‌های دیداری برای کودکان 18 تا 24 ماهگی.

این کتاب در تلاش است تا به معلمان راهکارهای عملی ارائه دهد تا بتوانند به دانش‌آموزانی که بینایی آن‌ها دچار ضعف است به خوبی آموزش دهند.
کتاب پیش‌رو می‌تواند منبعی برای معلمان باشد تا به کودکان دارای آسیب‌های بینایی آموزش دهند. این اثر هفده فصل دارد که نام برخی از آن‌ها عبارت‌اند از: محیط یادگیری؛ مدیریت پشتیبانی؛ هنر و طراحی؛ فناوری اطلاعات و ارتباطات؛ سواد؛ موسیقی؛ تربیت بدنی.

هواداران دیدگاه آموزش تلفیقی و فراگیر بر آن‌اند که نیازهای ویژه آموزشی کودکان با ناتوانی، باید در کلاس عادی و از طریق همکاری بین نظام عادی و خاص برطرف شود. در سال‌های اخیر حضور دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در مدارس عادی گسترش یافته است؛ اما متأسفانه هنوز آگاهی و شناخت کافی نسبت به چگونگی برخورد با این گروه از دانش‌آموزان وجود ندارد. این کتاب با هدف پاسخ‌گویی به این نیاز و با عنایت به مشکلات موجود در مدارس ایران و برای معلمان و والدین این بچه‌ها نوشته شده است و در فصل دوم به‌طور خاص، به مسائل کودکان نابینا یا کم‌بینادر مدارس پرداخته است.

اوایل کودکی دوره‌ای حساس است که کودکان در آن به رشد جسمی، شناختی و هیجانی می‌رسند. مداخلۀ آگاهانه در این دوره، به پیشرفت رشدی کودک کمک می‌کند. کتاب حاضر در ابتدا مسیر و شاخصه‌های رشد را در کودک عادی بررسی می‌کند. سپس به رشد کودکان مبتلا به اتیسم، فلج مغزی و اختلال رفتاری می‌پردازد. تغذیه برای رشد بهینه و مراقبت به منظور رشد متناسب کودکی نیز در بخش‌های پایانی کتاب مطرح شده‌اند.

کتاب حاضر در وهلۀ اول چهار دستورالعمل برای ارزیابی بالینی کودکانی ارائه می‌کند که به اختلال سلوک یا مقابله‌ای مبتلایند. در بخش بعدی، روش‌های گام به گام پیشبرد برنامۀ تجربی مؤثر برای آموزش والدین در مدیریت رفتار نافرمانی کودک و سپس مجموعه‌ای دست‌برگ برای استفادۀ والدین در طول برنامه‌ریزی آموزشی آمده‌اند. کتاب برای افرادی مناسب است که تجربه‌هایی در این باره دارند و برای خدمت رسانی آموز ش دیده‌اند. در واقع، راهنمایی بالینی برای اجرای مناسب روش‌های مدیریتی رفتار کودکان است.

بعضی کودکان از نظر هوشی، جسمی، روانی و اجتماعی با هم‌سالان خود تفاوت دارند و به آموزش‌های ویژه نیازمندند. این کودکان استثنایی باید شناخته شوند تا از آسیب‌ رسیدن بیشتر به آن‌ها جلوگیری شود. کتاب حاضر به طور خاص و با توضیحات مفصل به این موارد می‌پردازد: کم‌توانی ذهنی، تیزهوشی و خلاقیت، اختلال طیف اتیسم، نقص توجه و بیش‌فعالی، اختلالات یادگیری خاص، کم‌بینایی و نابینایی، کم‌شنوایی و ناشنوایی، مشکلات تکلمی، و معلولیت جسمی حرکتی.

مربیان و معلمان اولین کسانی هستند که با کودکان دچار اختلال نارسایی توجه-فزون‌کنشی مواجه می‌شوند. کتاب حاضر فراتر از توصیف مشکلات آشکار این کودکان و نوجوانان، به مشکلات این افراد در مدرسه می‌پردازد و چرایی آن‌ها را بررسی می‌کند تا مربی آگاهانه روش مداخلۀ خاص خود را بیابد. دربارۀ محورهای اصلی آموزشی، توان‌بخشی، و روان‌شناختی دانش‌آموزان مبتلا بحث شده و فهرستی از آنچه مربی می‌تواندبرای شناخت بهتر و کمک انجام دهد، در اختیار او قرار گرفته‌است.

دانش‌آموزان دورۀ ابتدایی به آموزش مهارت‌هایی در مقوله‌های سواد پایه، شایستگی‌ها و ویژگی‌های فردی نیازمندند. در این کتاب راهکارهایی بسیار ساده و عملی برای حل مشکلات کودکان ارائه شده‌اند؛ مشکلاتی مثل: ناخن جویدن، حسادت، مدرسه‌هراسی، کم‌توجهی یا بیش‌فعالی، خشونت و اختلالات یادگیری. «مهارت‌های اصلاح و تغییر رفتار کودکان و نوجوانان، تربیت جنسی و مسائل آن، ایجاد انگیزه در کودکان، لجبازی، گوشه‌گیری، سوگ و سوگواری و برقراری نظم در کودکان» از جمله موارد مطرح‌شده در کتاب هستند.

بیش فعالی اختلالی است که در آن پرتحرکی، بی‌توجهی و رفتارهای ناگهانی بیشتر و شدیدتر از کودکان دیگر وجود دارد. در این کتاب اختلال«بیش‌فعالی» توصیف می‌شود. چگونگی تشخیص کودک بیش‌فعال از دیگر کودکان بازیگوش، مشخصۀ مبتلایان به این اختلال، دسته‌بندی، انواع و عوارض، تفاوت بیش‌فعالی دختران و پسران، آزمون تشخیص بیش‌فعالی، درمان، راهنمایی‌هایی برای والدین و آموزگاران، و بازی‌ها و تمرین‌هایی برای پرورش دقت در چنین کودکانی، از جمله مسائل کتاب هستند.

اتیسم نوعی اختلال رشدی مغز است که فرد را در ارتباط با دیگران و جامعه به شدت دچار مشکل می‌کند. این بیماری قابل درک است، اگر با آن آشنا باشیم و به فرد مبتلا کمک کنیم. در کتاب حاضر، اتیسم و رفتار چالش‌انگیز آن معرفی می‌شود. سپس راهبردهای فعال در این زمینه می‌آیند و ویژگی‌های اصلی مورد نیاز برای حمایت رفتاری مؤثر و کارامد و نیز چگونگی ایجاد توانایی بیشتر در سازمان‌ها (برای حمایت از افراد) مطرح می‌شود. ایجاد محیط یادگیری سالم، ایمن، مرتبط و آرام، و روش‌هایی که در آن‌ها خانواده‌ها می‌توانند حمایتگر باشند، از دیگر موضوعات کتاب هستند.