علوم تربیتی

کره مانند بسیاری از کشورها، کلید توسعه ملی و سعادت فردی را در ارتقای سطح آموزش می‌بیند. این مطالعه حول دو محور اصلی نوآوری در زمینه سیاست ملی آموزش و نوآوری در سطح مؤسسات آموزشی انجام گرفته است. نگارنده طی هر یک از دو فصل، راهبردهای عملی که منجر به توسعه فرایند آموزش می‌شود را شرح و بسط داده است.

کتاب پیش رو به بررسی روند آموزش و پرورش در دوره‌های 1969 تا 1973 در کشور اندونزی اختصاص دارد. طی این بررسی علاوه بر تجربیات و اصلاحاتی که با موفقیت انجام‌ شده‌اند، شکست‌ها نیز بیان گردیده‌اند. نگارنده در گام اول پژوهش نوآوری‌های مربوط به برنامه‌ریزی، توسعه و ارزیابی آموزشی را شرح داده و در ادامه، رویکرد‌های تازه در مقاطع ابتدایی و متوسطه و آموزش غیررسمی در این کشور را شرح داده است.

مدرسه‌داری فرایندی است که به علم و آگاهی و به خصوص تجربه نیاز دارد. کتاب حاضر به بازنمایی تجربه‌های ارزشمندی از تاریخ آموزش و پرورش معاصر ایران پرداخته است. کتاب در سه بخش شامل «گردش کار، در راه آموزش و در مسیر پرورش» تدوین شده است و نکات فراوانی را از تجربه‌های یک زوج موفق فرهنگی دربردارد. در بخش اول، مخاطب با چگونگی آغاز به کار مدرسه، آماده سازی فضا و ارتباط مدرسه با اولیا مطالبی می‌خواند. در بخش دوم کتاب دربارۀ شیوۀ کار مدرسه در بارۀ همۀ درس‌ها نکات دقیقی آمده است که می تواند بسیار آموزنده باشد. بخش سوم هم به موضوع پرورش و ارتباط با فارغ‌التحصیلان مدرسه و تأثیر آن در روحیۀ دانش‌آموزان می‌پردازد.

نظم و ترتیب یک مشخصه ذاتی و طبیعی در آدمی نیست، بلکه بچه‌ها با الگو گرفتن از والدین و محیط نظم را فرامی‌گیرند. در این کتاب راهکارهایی به والدین آموزش داده شده است که با استفاده از آنها می‌توانند به کودکان مدیریت برنامه‌ها و زمانی که در اختیار دارند را بیاموزند.

این کتاب نمونه‌هایی از سرگذشت شخصیت‌های مهم تاریخی را بازگو می‌کند که علی‌رغم چالش‌های زیادی که در زندگی خود داشته‌اند، به موفقیت‌ دست یافته‌اند. در بخش‌های دیگر اثر، روش گام‌به‌گام دستیابی به کامیابی (تعیین اهداف، عادت به مطالعه، سخت‌کوشی، خودباوری و...) معرفی و تشریح شده است. در هر بخش، علاوه بر نقل یک روایت واقعی و سخنی از بزرگان، جدولی از توصیه‌های کلیدی نیز ارائه گردیده است.

کتاب با تکیه بر نظریه‌ها و پژوهش‌های علمی معتبر به معرفی و بررسی راهبردهای مختلف مرتبط با مطالعه، مانند هدف‌گذاری، مدیریت زمان، بهبود حافظه، علامت‌گذاری کتاب و... اختصاص دارد. در فصول پایانی کتاب روش‌های آماده شدن برای آزمون‌ها نیز توضیح داده شده است. تأکید محوری این کتاب، آموختن عمیق مطالب و پرهیز از مطالعه و یادگیری سطحی است.

اقدام‌پژوهی یک فعالیت علمی و تحقیقی است که هر فرد در حوزه کاری که به آن مشغول است، انجام می‌دهد تا به وضعیت مطلوب‌تری برسد. نگارنده در این جستار شرایط شرکت در برنامه معلم پژوهنده، چارچوب نگارش اقدام‌پژوهی، و نکته‌های مهم در نوشتن آن را شرح می‌دهد. این اثر می‌تواند راهنمای مناسبی برای ارائه طرح‌های اقدام‌پژوهی استاندارد باشد.

بی‌شک خلاقیت را می‌توان یکی از پیچیده‌ترین عوامل روان‌شناختی بشر برشمرد. در پژوهش پیش رو مفهوم خلاقیت در علوم شناختی و فرایندهای آموزشی معرفی شده و کارکرد آن در این حوزه‌ها بررسی و تحلیل گردیده است. نگارنده پس از ذکر جزئیات و مبانی نظری بحث، نقش خلاقیت در پیشرفت تحصیلی و توانایی حل مسئله را همراه با نظریه‌های مهم بیان کرده است.

در این جستار تأثیر نظام ارزشی دینی بر عادت‌ها و سبک زندگی جوانان و نوجوانان بررسی شده است. نگارنده ضمن اشاره به مبانی این بحث، شیوه‌های قرآن و دین اسلام در تربیت و ترویج اخلاق و نقش خانواده و محیط‌های آموزشی در نهادینه کردن ارزش‌های اخلاقی را تشریح کرده است.

سند تحول چارچوبی روشن است که فعالیت‌های درون مدرسه را هدایت می‌کند و الگوهای پیشرفت را در اختیار مدیران می‌گذارد. این کتاب یک راهنمای عملی برای درک مفهوم تحول و تبدیل آن به برنامه‌های اجرایی است و مطالعه آن می‌تواند مسئولان آموزش و کارشناسان را در تبیین و استفاده از سند یاری دهد. مدیران مراکز آموزشی با استفاده از این کتاب می‌توانند برنامه سالانه مدرسه را تدوین و اجرا کنند.