آموزش و پرورش

در کتاب حاضر، روش‌های یادگیری و علم‌آموزی به دانش‌آموزان در دو بخش و 9 فصل بررسی شده است. بخش اول شامل آن دسته از نیازهای والدین و دانش‌آموزان مانند هدف، انگیزه، تمرکز حواس، رشد اجتماعی و شوخ‌ طبعی است که در جلسات مشاوره‌ای مطرح میکنند. بخش دوم بنابر روایتی از پیامبر اکرم (ص) و با تکیه بر متون علمی-کاربردی تدوین شده و در آن مباحثی مانند حافظه، چگونه بیاموزیم و به کار ببریم، توسعه و پایداری آموخته‌ها و روش مطالعه و پژوهش مطرح گردیده است

تربیت به فعلیت رساندن استعدادهای دانش‌آموز و فراگیرنده است برای برطرف کردن نیازهای فردی و اجتماعی. کتاب حاضر می‌کوشد، با نگاهی عمیق‌تر به عناصر سازۀ تربیت، ضمن توجه به مفهوم، ابعاد، اهداف و کارکردهای تربیتی، با توجه به یافته‌ها و برداشت‌های جدید، مباحثی را مطرح کند که حاصل آن‌ها دست‌مایۀ تربیت مدنی شهروندان آینده باشد. الگوهای تربیتی، آموزش اثربخش و جایگاه تربیت در جریان‌های اجتماعی از دیگر مباحث کتاب هستند.

دین‌داری و نقش دین در جامعه معلمان و دانش‌آموزان از مباحثی است که در این کتاب به آن اشاره می‌شود. نویسنده معتقد است با توجه به رابطه معلمان و دانش‌آموزان و نقش الگویی معلمان، آن‌ها بیشترین تاثیر را بر نگرش دانش‌آموزان در دین‌داری می‌گذارند. خواننده با روش‌های کاربردی از جمله روش تلقین، روش تکریم شخصیت، روش بازی و روش‌های اصلاح و تغییر رفتار در تعلیم و تربیت اسلامی در کلاس‌های آموزشی و برنامه‌های مدارس آشنا می‌شود.

بازی‌های روانی شبیه بازی‌های دوران کودکی نیست بلکه بیشتر مانند فعالیت‌های فکری هم‌چون شطرنج یا درست کردن پازل است. در هر بازی، انگیزه، تغییر نقش و پاداش، قابل پیش‌بینی است. البته هیچ‌گاه دو بازی مانند هم نمی‌شود. معلم یا والدین آگاه می‌توانند تغییر نقش‌های افراد را کشف و آن‌ها را کنترل کنند. در این کتاب با آوردن مثال‌های عینی، درباره برخی از بازی‌هایی که در کلاس اتفاق می‌افتد و نیز درمورد تغییر نقش در بازی و متوقف کردن‌ آن بحث می‌شود. بازی‌های روانی در چهار دسته، بازی‌های دردسرساز، بازی‌های تحقیرآمیز، بازی‌های فریبنده و اغواکننده و بازی‌های معلمان گنجانده شده است.

با وجود درهم‌تنیدگی دنیای امروز و اهمیت یافتن علوم بین‌رشته‌ای، توجه به آن در آموزش عالی حائز اهمیت است. این کتاب مشتمل بر شش فصل است. در فصل اول،‌ مبانی نظری برنامه درسی بین رشته‌ای و تفاوت‌های رویکرد رشته‌ای و بین‌ رشته‌ای بررسی شده است. فصل دوم با مروری بر گونه‌شناسی، رویکردها و الگوهای بین رشته‌ای به بررسی موضوع برنامه درسی اختصاص یافته است. در فصل سوم تلاش شده است تا یک الگوی نظری برنامه درسی بین رشته‌ای طراحی شود و در فصل چهارم و پنجم و ششم تاکید اصلی بر طراحی یک الگوی کاربردی است.

در این کتاب سعی شده است با استفاده از مجموعه مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش و چند توصیه راهبردی نظر مدیران مدارس را به برخی قوانین و مقرراتی که در اداره یک واحد آموزشی مورد نیاز است جلب کند و زمینه لازم را برای آگاهی بیش از پیش درباره وظایف و مسئولیت‌هایی که تعیین شده است فراهم نماید. کتاب در چهار بخش به گزیده آیین‌نامه اجرایی مدارس، آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها، توصیه های راهبردی و تخلفات و تنبیهات اداری پرداخته است. در انتهای کتاب نیز قانون رسیدگی به تخلفات اداری با ذکر مصادیق و به صورت کاربردی آورده شده است و در پایان هر بخش تعدادی سوال جهت خودآزمایی در نظر گرفته شده است.

این کتاب با محوریت معرفی نخستین معلمان تا دوران جدید، دربردارنده مجموعه مقالاتی است که به سبب آن‌ها، شرحی کامل درباره فعالیت میرزا حسن رشدیه، مؤسس نخستین مدرسه جدید در ایران، ارائه شده است. پیش از این سوادآموزی در کشور جنبه عمومی نداشته و بعد از ایجاد این مدارس، دولت موظف به تقویت آن‌ها شده است.

کودکان دچار اختلال نقص توجه-بیش فعالی حدود 5 تا 7 درصد از جمعیت دانش‌آموزان را تشکیل می‌دهند و کتاب حاضر می‌کوشد اطلاعاتی برای افراد درگیر با چنین کودکانی فراهم کند. فصل‌های اول و دوم اطلاعاتی پایه‌ای به مخاطب می‌دهند. البته در فصل اول افسانه‌ها و برداشت‌های نادرست در این‌باره آمده‌اند. فصل سوم به روندهای ارزیابی اختلال نقص توجه -بیش‌فعالی اختصاص یافته و در فصل‌های چهار و پنج چگونگی سرویس‌دهی به کودکان در مدارس مطرح شده‌است؛ اینکه چطور با سیستم آموزشی خاص هماهنگ شوند. این فصل معلمان را با تمام راه‌های درمان درگیر خواهد کرد. در فصل ششم نیز والدین و مشکلات آن‌ها در برخورد با کودک بیش‌فعال مورد بحث قرارمی‌گیرند. در فصل هفتم دربارۀ تجویز دارو، انواع تجویز، عوارض جانبی داروها و نقش مدارس در درمان با تجویز صحبت شده است. فصل هشتم به ارزیابی عملکرد رفتاری«FBA»و مراحل ارزیابی عملکرد آن اختصاص دارد. در فصل‌های بعد مداخلات رفتاری صحیح، روش‌های ساختاری خاص و دیدگاهی کلی از مداخلات خود تنظیمی ارائه شده‌اند. در فصل آخر نیز مهارت‌های ابقا و سازمان‌دهی در این باره آمده‌اند.

بسیاری از دانش‌آموزان ما، حتی آنانی که در شمال کشور زندگی می‌کنند اطلاعات بسیار کمی از مفاهیم اولیه منابع طبیعی دارند. آموزش محیط زیست می‌تواند تاثیر قابل توجهی در تقویت فرهنگ زیست محیطی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار داشته باشد. این کتاب برگرفته از پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد می‌باشد که با استفاده از پرسش‌نامه به اهمیت رابطه منابع طبیعی با آموزش و پرورش در سطح مدارس شهر بافت پرداخته است. نویسنده در فصل چهارم به تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از جدول فراوانی و نمودار می‌پردازد. این کتاب به دانش‌آموزان یاد می‌دهد که منابع طبیعی و محیط زیست فقط متعلق به نسل حاضر نیست بلکه باید با استفاده بهینه به نسل بعد جهت استفاده آن‌ها حفظ و نگه‌داری شود.

این کتاب چهارمین جلد از مجموعه "راهنمای کامل و کاربردی مشارکتی" است که علاوه بر پیشرفت تحصیلی و علمی دانش‌آموزان، تقویت ابعاد شناختی و فراشناختی آن‌ها را نیز مورد توجه قرار داده است. این کتاب به معلمان نشان می‌دهد چگونه می‌توانند با کاربرد یادگیری مشارکتی در موضوعات مختلف درسی، به تعمیق یادگیری دانش‌آموزان (قوی، ضعیف و متوسط) کمک کنند و آن‌ها را به سوی خودکنترلی و خودمدیریتی و انضباط درونی سوق دهند. این کتاب به‌عنوان یک الگوی عملی جهت کاربرد در کلاس درس استفاده می‌شود. گرچه موضوعاتی نظیر ریاضیات، فیزیک، علوم تجربی و زبان‌های عربی، انگلیسی و فارسی به‌عنوان نمونه، ‌محور مباحث کتاب قرار گرفته‌اند اما معلمان دروسی نظیر تعلیمات اجتماعی، هنر، کار و فن‌آوری، دینی و قرآن نیز می‌توانند از مطالب مطرح شده در کلاس درس بهره بگیرند.