قاجاریان

این کتاب مجموعه‌ای از روایت‌ها و داستان‌های تاریخی و آموزنده درباره‌ی زندگی، افکار، اصلاحات و مبارزات امیرکبیر، صدر اعظم دوران ناصرالدین‌شاه قاجار، است. نویسنده تلاش کرده تا با نثری روان، زندگی‌نامه‌ی ایشان را همراه با داستان‌هایی کوتاه و تأثیرگذار از تصمیمات و اقدامات مهم امیرکبیر روایت کند. این کتاب بیشتر جنبه آموزشی ـ فرهنگی دارد و برای علاقه‌مندان به تاریخ ایران به‌ویژه دوران قاجار، مناسب است.

کتاب «یادداشت‌های میرزا فضل‌الله وزیر نظام»، مجموعه‌ای از خاطرات، مشاهدات و تحلیل‌های شخصی نویسنده از دوران خدمتش در دستگاه دیوانی قاجار است. این یادداشت‌ها بازتابی از تحولات سیاسی، روابط درباری، و وقایع مهمی چون جلوس ناصرالدین‌شاه، صدارت امیرکبیر و رقابت‌های سیاسی دربار هستند. نثر کتاب، سنتی، مستند و گاه شاعرانه است و نویسنده در بخش‌هایی از اثر، قصایدی در مدح چهارده معصوم نیز آورده است. مطالب کتاب در قالب یادداشت‌هایی مستقل و تاریخی تدوین شده‌اند که هر بخش به یکی از وقایع یا شخصیت‌های مهم عصر قاجار اختصاص دارد؛ از جمله روابط با ناصرالدین‌شاه، نقد صدارت میرزا آقاخان نوری، و تحلیل وضعیت سیاسی ایران در آغاز عصر ناصری.

امیرکوچولو در مشهد زندگی می‌کرد. او هر چند وقت یک‌بار با پدرش به زیارت حرم امام رضا(ع) می‌رفتند. اما آن روز حرم یک جور دیگر بود. افراد غریبه وارد حرم شده بودند و همه چیز مشکوک بود. امیرکوچولو تعجب کرده بود و می‌ترسید. افراد غریبه لباس‌های سربازها را به تن داشتند و تفنگ به دست گرفته بودند. آن‌ها هیچ‌کدام مشهدی نبودند چون داشتند با زبان دیگری با هم حرف می‌زدند. امیر کوچولو نمی‌دانست چه اتفاقی قرار است بیفتد. او در حال نمازخواندن بود که یک دفعه آن اتفاق عجیب افتاد. اتفاقی که هیچ‌کس فکرش را نمی‌کرد...

در این اثر، تاریخ مشروطه و مشروطه‌خواهی از زمان قاجار تا کودتای رضاخانی درسال 1299 تحلیل و نتایج آن بازگو شده‌اند. نویسنده در تلاش است تا با مستندات و مدارک تاریخی به‌جامانده از آن دوران، چرایی و چگونگی شکست دولت مشروطه و در نهایت روی کارآمدن پهلوی را برای مخاطبان شرح دهد. هدف‌های کتاب پیش‌رو آشناکردن خوانندگان با شخصیت‌های مهم تاریخ معاصر ایران مثل «سید ضیا» و تقویت دانش تاریخی مخاطبان است.

این اثر با دغدغه فرار «مهرآور»، نوجوان 14ساله (شخصیت اصلی داستان) از زندان قجری آغاز می‌شود. مهرآور پس از فرار، برای دور شدن از خطر دستگیری به قصد دیدار مادربزرگ، راهی ولایت «پایاب»، روستای آباواجدادی خودش می‌شود. در طی راه و مقصد با چندین مشکل کوچک و بزرگ مواجه می‌شود. برای حل آن‌ها از پای نمی‌نشیند و در طول داستان جوهره‌ی شخصیت پویا و سازنده خودش را برای فائق آمدن بر مسائل نشان می‌دهد؛ اما سرانجامِ شیرینی برای نوجوان قصه رقم می‌خورد. مهرآور در پایان داستان به روستای مادربزرگش می‌رسد؛ روستایی که با کم‌آبی و خشکی قنات روبه‌رو شده و او... .

مجموعه‌ی «داستان فکر ایرانی»، سفری به گذشته‌ی سرزمین پررمز و راز ایران است. در این سلسله کتاب‌ها، که داستان فکر ایرانی را از دوران باستان تا عهد قاجار دربرمی‌گیرد، سعی بر آن است گزارشی خواندنی از فراز و نشیب‌های اندیشه در ایران ارائه شود. این کتاب، نهمین کتاب از این مجموعه است. در این کتاب بخشی از داستان دوره مشروطیت ارائه می‌شود، بخشی که در آن با چهره‌های برجسته این دوره آشنا می‌شوید. برخی از این چهره‌ها را نخستین روشنفکران ایران می‌دانند. در این اثر در کنار بحث درباره‌ فرهنگ، هنر، وقایع سیاسی و اجتماعی آن دوره، نگاه ایرانیان به اسلام، غرب و ایران باستان نیز مورد بحث قرار می‌گیرد.

بخش عمده این کتاب حاصل نشست‌های تخصصی «مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی» است که سال 1399 برگزار شد. این کتاب سعی دارد نقش و نفوذ انگلستان در پشت پرده سیاست ایران و وقوع کودتای 1299 را تحلیل کند.
در انتهای کتاب، تصاویری از اسناد مهم و چهره‌ افراد تأثیرگذار در این کودتا ارائه شده‌است.

اگر تاریخ را به گذشته سیاسی محدود نکنیم و آن را همه زندگی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی گذشته بدانیم، می‌توانیم بگوییم که آثار تاریخی، تمام نوشته‌هایی به شمار می‌روند که حاوی اطلاعات و تصویری کامل از گذشته‌اند. کتاب حاضر، هم دربردارنده اصول و قواعد آشپزی و فواید غذاهاست و هم رخدادهای سیاسی و البته فرهنگ‌نامه‌ای از آداب و رسوم، روابط اجتماعی و اصطلاحات عامه مردم ایران در دوران قاجار است.

این کتاب آموزش دختران در مدارس دوره قاجار و نهادهای آموزشی مربوط به آن‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهد.نگارنده ابتدا تحولات آموزشی، فرهنگی و اجتماعی و جایگاه تعلیم دختران را از زمان فتحعلی شاه تا مظفرالدین شاه مورد واکاوی قرار می‌دهد. در ادامه، عوامل مؤثر بر تحول نظام آموزشی ایران، خصوصاً فعالیت‌های میسونرهای مذهبی را گوشزد می‌کند و در پایان به بررسی تأثیرات انقلاب مشروطه در شیوه دانش‌اندوزی دختران همت می‌گمارد. تأثیرات سیاسی- اجتماعی و فرهنگی مدارس دخترانه در امور جامعه دوره قاجار از موضوعالت جالب توجه در این کتاب به شمار می‌رود.

این کتاب شامل چند متن است که در کنار هم چیده شده‎اند و اصلی‎ترین‌‌شان، کتاب «احمد» است که «میرزا عبدالرحیم طالبوف تبریزی» در سال ۱۳۰۷ نگاشته است. این کتاب، درواقع یک فرهنگ‌نامه سه‌جلدی است که در قالب پرسش و پاسخ برخی از مهم‌ترین مفاهیم علمی، اجتماعی، تربیتی، تاریخی، فلسفی و مذهبی را بررسی می‎کند. او از داستان‌سرایی و خیال‌پردازی استفاده کرده است تا توجه مخاطب کودک و نوجوان را به آن جلب کند. به‌علاوه، هرجا که لازم دیده، حکایت‌های جذاب و آموزنده‌ای را چاشنی برنامه آموزشی خود کرده است. نویسنده به پرسش‌های فرزند خیالی خود، احمد، پاسخ می‌دهد. متن‎های افزوده کتاب، مقالاتی است در تشریح بیشتر اثر طالبوف، با هدف فهم بهتر آن.