مهارت‌ های رفتاری

کتاب «بازیافت کنیم» از مجموعه کتاب‌های «بیا باهم» است. در هر جلد از کتاب به یکی از مهارت‌های پایه زندگی به کودکان پیش‌دبستانی پرداخته است. کتاب دارای تصویرهای جذاب، ساده و بانمک است که با زبان شعر بدون پرگویی به آموزش مهارت‌های اولیه پرداخته است.مثل: باز کامیون بازیافت، اومد توی کوچه‌مون............تموم سطل‌ها رو برد، از حیاط خونه‌مون

«نینا» همیشه دختر خوبی بوده است. روزی از خوب بودن خسته می‏‌شود و تصمیم می‌‏گیرد برعکس رفتار کند. نینا پس از مدتی، از بازیگوشی و رفتارهای نامناسب، خسته می‌‏شود و تصمیم می‏‌گیرد نه خوب باشد نه بد. درواقع او فقط باید خودش باشد. این کتاب با یک بازی همراه است که به صورت دونفره و با یک تاس و شمارشگر اجرا می‌شود. کودکان در این بازی به نینا کمک می‏‌کنند که خوب یا بد باشند.

رفتار مؤدبانه و به‌کار بردن واژه‌های خوب در روابط اجتماعی بسیار مؤثر است. در این کتاب، که سومین مجلد از مجموعه‌ چهارجلدی «کلمات مؤدبانه»است به بچه‌ها یاد داده می‌شود چگونه و در کجا از کلمۀ «لطفاً» استفاده کنند. کودک داستان به دلیل استفاده درست از این واژه جادویی، کودکی مؤدب جلوه می‌کند.

هدف کتاب آموزش مهارت‌های اساسی و پایه به کودکان به یاری والدین و مربیان است. توانایی تعامل و همکاری با دیگران، درک و رعایت نظم و ترتیب اجتماعی، آداب دوستی و معاشرت، توانایی نه گفتن، مدیریت احساسات و روبه‌رو شدن با ناراحتی و خشم، همگی ازجمله مهارت‌هایی است که زمان آموختنشان سال‌های کودکی است. «نینا» و «سینا»، دو شخصیت داستان‌های کتاب هستند و «خرسی» شخصیت سومی است که بچه‌ها به طور اتفاقی با او آشنا می‎شوند و قرار است رفتار درست را از بچه‌ها یاد بگیرد.

همۀ ما گاهی حرف‌هایی می‌زنیم که از لحاظ اجتماعی چندان مؤدبانه و اخلاقی به نظر نمی‌رسند؛ هر چند واقعیت درستی را مطرح می‌کنند. این کتاب، در داستانی کودکانه، این موضوع را به چالش می‌کشد و به مخاطب می آموزد قبل از اینکه بعضی واقعیت‌های نه‌چندان خوشایند را بگوید، آن‌ها را در ذهن خود بررسی کند. ابتکار نویسنده این بوده‌است که به مخاطب پیشنهاد می‌کند تفکرات و جملاتش را از صافی اجتماعی ذهنش رد کند و سپس آن جمله را بلند بگوید.

بچه‌ها معمولاً صبح‌ها به ‌سختی برای رفتن به مهد کودک آماده می‌شوند. کتاب حاضر، از مجموعه‌ای هفت‌جلدی، در دو بخش اصلی و از زبان خود کودک به این موضوع می‌پردازد. در بخش اول، این کار مرحله به مرحله و با زبان ساده به کودکان آموزش داده‌می‌شود. آماده‌شدن برای خوابیدن آداب و مراحلی دارد که در بخش دوم کتاب با زبان ساده به کودکان آموزش داده می‌شود. آموزش‌ها به صورت جمله‌های کوتاه و با تصویر همراه‌اند.

در این کتاب کودکان می‌توانند تصاویر را رنگ کنند و در کنار آن یک رفتار و اخلاق خوب را هم بیاموزند. جمله‌ای در پایین هر صفحه آمده است که این رفتارها را به کودکان یادآوری می‌کند.

«هانا» خواهر «زاک»، تصمیم گرفته است در طول روز، چند کار خوب انجام بدهد. زاک هم دوست دارد مانند هانا این کار را انجام دهد؛ اما هر بار مشکلی به وجود می‌آید. زاک برای شروع، بشقابی شیرینی‌ برای دوستش، «احمد» می‌برد؛ اما آن‌قدر سریع راه می‌رود که تعادلش را از دست می‌دهد... و شیرینی‌ها روی زمین پخش می‌شوند. زاک خیلی ناراحت است؛ ولی مادرش او را با بیان یک حقیقت دینی، خوش‌حال می‌کند.

سازمان بهداشت جهانی ده مهارت اصلی از جمله: مهارت خودآگاهی، همدلی، روابط بین فردی، ارتباط مؤثر و مدیریت استرس را به عنوان مهارت‌های زندگی معرفی کرده است که خواننده در این کتاب با آن‌ها آشنا می‌شود. در هر فصل، فعالیت‌هایی برای تمرین و کادرهایی برای نوشتن در نظر گرفته شده است. کتاب شامل ده فصل است و در هر فصل، موضوعات مختلف مربوط به هر یک از مهارت‌ها مطرح شده است. نویسنده در بیان مطالب از تصویرسازی نیز کمک گرفته است.

افزایش شهرنشینی و شرایط حاکم بر آن، انجام بازی‌های دسته‌جمعی و در نتیجه کسب مهارت‌های اجتماعی کودکان را کمتر کرده‌است. مجموعۀ «مهارت‌های زندگی» شامل 10 جلد کتاب است که هر جلد به یکی از مهارت‌های زندگی می‌پردازد. جلد چهارم این مجموعه به مهارت «کنترل هیجان» اختصاص دارد. در این کتاب، 10 بازی، 5 کاربرگ (نقاشی، کاردستی، خلاقیت، حل‌کردنی و مهارت‌های نوشتاری، دو داستان و چهار شعر برای تقویت مهارت کنترل هیجان به مخاطب کمک می‌کنند.