پژوهش‌های فرهنگی

کتاب «مدافعان فرهنگی حرم»، مجموعه‌ای از گفتارها و مقالات تحلیلی درباره‌ی ضرورت‌های فرهنگی، اجتماعی و فکری در دوران پساجنگ سوریه ارائه می‌دهد. نویسنده و گردآورندگان تلاش کرده‌اند با نگاهی آینده‌نگر و مسئولانه، به موضوعاتی چون بازسازی فرهنگی، مقابله با تهاجم فکری، تولید محتوا، حضور مؤثر رسانه‌ای و تقویت باورهای مردمی در فضای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای بپردازند. هدف کتاب روشن‌سازی نقش فعالان فرهنگی در تداوم جبهه مقاومت در عرصه‌ی اندیشه و روایت‌سازی پس از نبردهای نظامی است. نثر کتاب تحلیلی و توصیه‌محور است و مخاطب را به مشارکت در صحنه‌ی فرهنگیِ پساجنگ دعوت می‌کند.

«ایکی گای» به بررسی مفهوم ایکی گای در فرهنگ ژاپنی می‌پردازد، ایکی گای یعنی «بهای زندگی». این کتاب با استفاده از داستان‌ها و مثال‌های واقعی، نشان می‌دهد که چگونه یافتن ایکی گای می‌تواند به زندگی طولانی‌تر، شادتر و پرمعناتر منجر شود. ایکی گای در واقع همان دلیلی است که صبح‌ها به خاطر آن از خواب بیدار می‌شویم و به زندگی انگیزه می‌دهد. این کتاب به خوانندگان کمک می‌کند تا چهار سؤال را پاسخ دهند: آنچه دوست دارید، آنچه در آن خوب هستید، آنچه دنیا به آن نیاز دارد و آنچه می‌توانید برای آن پول بگیرید. با یافتن تعادل بین این چهار عنصر، می‌توانید خود را بهتر بشناسید و معنای بهتری از زندگی را تجربه کنید.

کتاب «مجتبی مینوی» سی‌وپنجمین جلد از مجموعه‌ی «شخصیت‌های مانا» است که به زندگی، آثار و اندیشه‌های این ادیب برجسته‌ی ایرانی می‌پردازد. نویسنده با رویکردی مستند و تحلیلی، زندگی مینوی را از دوران کودکی در سامرا تا فعالیت‌های علمی و فرهنگی‌اش در ایران و خارج از کشور روایت می‌کند. نثر کتاب پژوهشی، روایت‌محور و دقیق است و هدف آن، ارائه‌ی الگویی موفق از یک شخصیت علمی و فرهنگی برای نسل جوان و دانشگاهی می‌باشد.
مطالب کتاب در دو فصل اصلی تدوین شده‌اند: - فصل اول شامل 13 جستار درباره‌ی زندگی شخصی، اخلاق، روابط علمی و فعالیت‌های فرهنگی مینوی - فصل دوم به تحلیل آثار او در زمینه‌ی تألیف، تصحیح و ترجمه‌ی متون فارسی و اسلامی اختصاص دارد.

این کتاب تلاش می‌کند تا ابتدا ریشه و علت پایین‌آمدن سطح مطالعه و کتاب‌نخوان‌شدن مردم از دیدگاه تربیتی را پیدا کند و سپس نقش مدرسه‌ها و نظام آموزشی در شکل‌گیری و تداوم این بحران را بررسی کند. نویسنده سعی دارد تا با حفظ «اختصار» و «روانی» متن، دسترسی و توجه خوانندگان را جلب کند و راهکارهایی را برای نهادینه‌کردن فرهنگ کتاب‌خوانی از دوره مدرسه و با خانواده به مخاطبان ارائه دهد.

کتاب «حکمرانی حزبی» به بررسی دیدگاه‌های آیت‌الله شهید بهشتی درباره حزب و نقش آن در حکمرانی اسلامی می‌پردازد. این کتاب به واکاوی مفاهیم مرتبط با حزب، ضرورت تشکیل آن، کارکردها و آسیب‌هایش پرداخته و سپس تجربه عملی شهید بهشتی در تأسیس و اداره حزب جمهوری اسلامی را بررسی می‌کند. نویسنده در این اثر تلاش می‌کند تا با رویکردی تحلیلی و با زبانی روشن، نظریات شهید بهشتی در مورد حزب و سیاست متشکل را تبیین کند. این کتاب برای کسانی که به دنبال درک عمیق‌تری از رابطه میان حزب، دین و حکمرانی هستند، می‌تواند مفید باشد.

کتاب «سیاوش پرواز» نوشته‌ی قاسم سیاسر، از مجموعه‌ی «مشاهیر وقف کتاب در ایران» به معرفی زندگی، فعالیت‌ها و خدمات فرهنگی این واقف برجسته می‌پردازد. نویسنده با رویکردی مستند و تحلیلی، تلاش کرده است تا نقش سیاوش پرواز را در حفظ و گسترش میراث مکتوب ایران از طریق وقف کتابخانه‌ای برجسته سازد. نثر کتاب رسمی، دقیق و روایت‌محور است و هدف آن، ثبت کارنامه‌ی فرهنگی یکی از چهره‌های تأثیرگذار در حوزه‌ی وقف منابع اطلاعاتی می‌باشد. مطالب کتاب در بخش‌هایی موضوع‌محور تدوین شده‌اند که هر بخش به یکی از جنبه‌های زندگی، فعالیت‌های علمی، انگیزه‌های وقف، و تأثیرات فرهنگی سیاوش پرواز اختصاص دارد؛ از جمله خدمات او در حوزه‌ی کتابخانه‌ها، نقش‌آفرینی در توسعه‌ی فرهنگ مطالعه و تلاش برای حفظ منابع مکتوب برای نسل‌های آینده.

این اثر در سبک کتاب‌های تاریخی، فرهنگی و تحلیلی قرار دارد و در جلد دوم، به تحلیل نسل دوم روشنفکران مشروطه و همچنین بررسی جریان روشنفکری در دوران حکومت پهلوی اول و دوم می پردازد. نویسنده با رویکردی انتقادی، به بررسی چهره‌های برجسته‌ی این دوره مانند تقی‌زاده، علی‌اکبر سیاسی، احسان نراقی و دیگر روشنفکران می‌پردازد و تاثیرات آن‌ها بر فرهنگ، سیاست و ساختار فکری ایران را ارزیابی می‌کند. مطالب کتاب با تأکید بر نقد وابستگی‌های فکری، غرب‌گرایی و تقابل با مبانی سنتی، تلاش دارد روند شکل‌گیری روشنفکری غیر‌اصیل را در عصر پهلوی مورد واکاوی قرار دهد. نثر کتاب رسمی، تحلیلی و مبتنی بر منابع تاریخی و فرهنگی است و نگاه غالب آن، ارائه‌ی خوانشی بومی و ضد‌استعماری از تاریخ روشنفکری ایران است.

کتاب «تمدن اسلامی»، مروری منسجم و موضوع‌محور بر بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره‌ی مفهوم، ابعاد و الزامات تمدن نوین اسلامی ارائه می‌دهد. مطالب کتاب حول محورهایی چون تحول فرهنگی، جامعه‌پردازی دینی، نقش نخبگان، اهمیت علم و فناوری، و سبک زندگی اسلامی گردآوری شده‌اند و تلاش دارد ضمن بررسی منظومه‌ی فکری مقام معظم رهبری، تصویری روشن از مسیر تحقق تمدن اسلامی در عصر حاضر ترسیم کند. نثر کتاب رسمی، تحلیلی و نقلی بوده و تلاش دارد با حفظ امانت‌داری در نقل بیانات، زمینه‌ی تفکر و برنامه‌ریزی فرهنگی را برای خوانندگان فراهم سازد.

این اثر در سبک کتاب‌های تاریخی، تحلیلی و فرهنگی قرار دارد و در جلد اول به بررسی زمینه‌های پیدایش روشنفکری در ایران و نقش نسل نخست روشنفکران در دوران مشروطه می‌پردازد. نویسنده با رویکردی تحلیلی و انتقادی، به بررسی تأثیرات سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نخبگان فکری آن دوران می‌پردازد و با طرح پرسش‌هایی اساسی، خواننده را به بازنگری در تعریف روشنفکری و کارکرد آن در ساختار جامعه ایرانی دعوت می‌کند. مطالب کتاب با بهره‌گیری از منابع تاریخی و ارجاع به آثار مهم دوره قاجار، چهره‌هایی چون طالبوف، آخوندزاده، میرزا آقاخان کرمانی و دیگر متفکران مشروطه‌خواه را تحلیل می‌کند و روند تکامل روشنفکری غرب‌زده در ایران را واکاوی می‌نماید. نثر کتاب رسمی، دقیق و روش‌مند است و به تعریف و معنای تخصصی روشن فکری و جریان روشن فکری می پردازد و تلاش دارد منظری بومی و منتقدانه نسبت به جریان روشنفکری ارائه دهد.

کتاب «خیمه‌ی خادمی» به بررسی منظّم و عمیق آداب تشکیلاتی اقامه‌ی مجالس اهل بیت (ع) می‌پردازد. نویسنده با نگاهی تربیتی و تمدنی، هیئت را نه صرفاً محل عزاداری، بلکه بستری برای رشد، تربیت و اقامه‌ی امر اهل بیت معرفی می‌کند. نثر کتاب تحلیلی، معرفتی و دغدغه‌مند است و مخاطب را به تأمل در جایگاه خادمی به‌عنوان حقیقتی عبادی و اجتماعی دعوت می‌کند. مطالب کتاب در قالب ده فصل با عنوان «خیمه» تدوین شده‌اند که هر خیمه به یکی از ابعاد تشکیلاتی و تربیتی هیئت اختصاص دارد.
نویسنده در این اثر، خادمی را حقیقتی عبادی و مسئولیتی تمدن‌ساز می‌داند که نیازمند شناخت جایگاه، وظایف و آداب خاص خود است. کتاب «خیمه‌ی خادمی» در کنار آثار دیگر مانند «ادب عاشقی» و «قدم عاشقی»، مجموعه‌ای منسجم برای احیای امر اهل بیت و تربیت خادمان آگاه و مؤثر فراهم کرده است.