علوم تربیتی

در این کتاب به‌گونه‌ای داستان‌وار از اصول حرفه معلمی و از بایدها و نبایدهای آن و از ارتباط معلم با اولیا صحبت می‌شود. نویسنده در این کتاب با تکیه بر تجربه زیسته معلمی خویش، توضیح می‌دهد که گاهی معلم‌ها در حرفه خود دچار فرسودگی شغلی می‌شوند؛ از این‌رو، راه‌های برون‌رفت از فرسودگی شغلی را نیز در کتاب بیان می‌کند.

رهبری معنوی با توسعه انسانی و شرایط متغیر و پیچیده کنونی نسبت به سایر سبک‌های رهبری تطابق بیشتری دارد و کمک می‌کند تا افراد با انگیزش درونی و با تمام وجود در کارها مشارکت کنند. در این کتاب، مدلی برای «مدیریت مدارس ابتدایی با رویکرد رهبری معنوی»، ارائه شده است.

در این کتاب ابتدا سیر تاریخ و تحولات تربیت معلم از دارالمعلمین تا دانشگاه فرهنگیان، بررسی می‌شود. سپس 74 سند از مجموعه مصوبه‌های شورای‌عالی معارف و شورای‌عالی فرهنگ و شورای‌عالی آموزش‌وپرورش درباره تربیت معلم شامل اساسنامه‌ها؛ آیین‌نامه‌ها؛ نظام‌نامه‌ها؛ و دستور تحصیلات و مجوزهای موردیِ مرتبط، طی نزدیک به یک سده فعالیت شورا، ارائه می‌شود. در پایان، 11مصوبه مجلس شورای ملی درباره تربیت معلم به همراه حدود 300 منبع مرتبط با آن پیوست می‌شود.

در این کتاب ابتدا چیستی و چرایی فلسفه تربیت و خصوصیات آن معرفی می‌شود. سپس، چیستی و چرایی و ویژگی‌های فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران، تبیین می‌شود. آن‌گاه مبانی اساسی تربیت و باهم‌نگری آن‌ها، توضیح داده می‌شود و انواع تربیت و نسبت بین آن‌ها، بیان می‌گردد. در ادامه، جایگاه فرایند تربیت و اهداف آن، بررسی و چگونگی وضع مطلوب تربیت در جمهوری اسلامی ایران، مورد بحث قرار می‌گیرد. در پایان، تحلیلی روشن از محتوای مبانی نظری سند تحول بنیادین، یعنی «فلسفه تربیت در جمهوری اسلامی ایران»، ارائه می‌شود.

نگارنده در این کتاب با ارائه پنج مقاله، در صدد برآمده است تا در کنار بازاندیشی که کروناویروس در مورد کاربردهای آموزشی فناوری‌های ارتباطی جدید برای آموزش عمومی کشور به همراه داشته است، به معرفی و تبیین افق‌های جدید دیگری در زمینه‌های آموزشی، فوق‌برنامه و فرهنگی دانش‌آموزان پرداخته، و توجه اولیای آموزش عمومی کشور را به ابعاد جدید دیگری در همین راستا جلب کند.

با توجه به رشد فزاینده نقش مدیریت در فرآیند آموزش، امروزه حیاتی بودن مدیریت آموزشی برای هر نظام آموزشی بدیهی به نظر می‌رسد، از این‌رو در این کتاب، اصول و مبانی مدیریت آموزشی با بررسی مفاهیم مدیریت آموزشی؛ رهبری آموزشی؛ نظارت آموزشی؛ سازمان آموزشی؛ مدیریت برنامه آموزشی؛ مدیریت دانش‌آموزان و مدیریت کارکنان آموزشی؛ مدیریت امکانات آموزشی؛ مدیریت مالی آموزشی؛ روابط‌عمومی آموزشی؛ مدیریت اداره آموزشی و سیستم مدیریت اطلاعات، بیان می‌شود.

کتاب «مدارس باز - مدارس سالم» با هدف بهبود وضعیت آموزش و رشد ذهنی دانش‌آموزان نوشته شده است. در این کتاب پژوهش‌محور و روش‌مدار ماهیت محل کار، فرهنگ و سلامت سازمانی مدرسه به روش علمی شرح داده می‌شود و چگونگی کاربرد پرسشنامه توصیف جو سازمانی «هالپین OCDQ» و ابزار اصلاح‌شده آن با نام «OCDQ-R6» معرفی می‌گردد. همچنین در کتاب پرسشنامه جو سازمانی برای دبیرستان‌ها، ارائه می‌شود و پرسشنامه «سلامت سازمانی برای مدرسه»، ابعاد و ابزارهای جدید آن و نیز شاخص‌های سلامت مدرسه مورد بررسی قرار می‌گیرد. در پایان نتایج پژوهش در باب جو سلامت مدرسه و روش‌های پژوهش در آموزش به‌عنوان یک راهنمای کاربردی مورد بحث قرار می‌گیرد و با استفاده از ابزارهای سنجش سلامت و جو، چگونگی عملیاتی کردن آن‌ها در مدرسه توضیح داده می‌شود.

چگونگی خلق محیط یادگیرنده در کلاس، مدرسه و جامعه با استفاده از پنج فرمان یادگیری موضوع اصلی این کتاب است. فصل‌های این کتاب عبارت‌اند از: ورود به مدرسه؛ چشم‌انداز مدرسه؛ واقعیت جاری؛ توسعه؛ رهبری. نویسنده با تعلیمات این کتاب کوشیده است راه‌حل‌های گره‌های کور سیستم‌های آموزشی مدرسه‌ها و سازمان‌ها را به مخاطب بیاموزد.

جامعۀ امروزی به سمتی می‌رود که دیگر نه داشتن مدرک، بلکه داشتن مهارت مهم است. نکاتی دربارۀ مشاوره و اهمیت آن، ضرورت مشاورۀ تحصیلی برای والدین، تعریف و تاریخچۀ برنامۀ درسی، سودمندی برنامۀ ‌درسی مناسب، شیوۀ صحیح مطالعه و اصول آن، و در نهایت اصول جزوه‌نویسی و یادداشت‌برداری و مزایا و معایب آن در این کتاب عرضه شده‌اند.

این کتاب دربارۀکارهایی است که معلم‌ها باید انجام دهند تا ماهر و خلاق شوند. نویسنده کارهایی مثل برقراری ارتباط با والدین، مدارا با دانش‌آموزان، جلب توجه دانش‌آموز به محتوای درس معلم را پیشنهاد و آموزش می‌دهد تا معلم بتواند در مجموع میانگین کلاس را چه از نظر تربیتی و چه از نظر درسی بالا ببرد.