ریاضی

حل مسئله مهارتی محوری در کتاب ریاضی پایۀ اول دبستان است. پرورش این مهارت به راهبرهای مناسب نیاز دارد. نویسندۀ کتاب حاضر قصد دارد زمینۀ یادگیری و درک بهتر روش‌های مورد نظر در پایۀ اول را فراهم کند تا به پرورش و تقویت سبک‌های یادگیری و خلاقیت در حل مسائل برسد. در این کتاب، انواع تمرین‌های حل مسئله، با توجه به رعایت طرح انواع سؤال‌های مربوط به هر سبک‌ یادگیری، ارائه شده‌اند تا مخاطب بتواند موضوع آموزشی درس ریاضی را بیشتر تمرین کند. در انتهای کتاب، چند نمونه از سبک‌های یادگیری معرفی شده‌اند.

ریاضی مدرسه‌ای و تسلط به مباحث کتاب درسی به تمرین و تکرار نیاز دارد. کتاب حاضر از مجموعه‌ای چند جلدی با عنوان «عمو زنجیر‌باف» است که انواع سؤال‌های ریاضی را در اختیار مخاطب دانش‌آموز قرار می‌دهد. در جلد حاضر که به پایۀ پنجم اختصاص دارد، مباحث مطابق با محتوای کتاب درسی این پایه تدوین شده‌اند. کتاب شامل ایستگاه‌هایی است که مطلب درسی را به به زبان ساده و روان توضیح می‌دهند. سؤال‌ها شامل علامت زدنی، درست و نادرست، جای خالی ، چهارگزینه‌ای و انواعی دیگر می‌شوند. در انتهای کتاب نیز نمونه آزمون‌هایی آمده‌اند تا مخاطب برای امتحان از آن‌ها استفاده کند.

این مجموعه مفهوم زمان را با عناوینی مثل روز و شب، امروز و دیروز، دیر و زود، روزهای هفته، ماه‌های سال و فصل‌ها به کودکان می‌آموزد. هر صفحه سؤالاتی دارد که کودک با پاسخ دادن آن‌ها، به مرور، زمان را می‌شناسد و زندگی‌اش را بر همین اساس تنظیم می‌کند. او در کتاب با برنامۀ هفتگی آشنا می‌شود و می‌تواند برنامۀ خودش را بنویسد. همچنین می‌تواند فعالیت‌هایی را که تا قبل از خواب انجام می‌دهد، تعریف کند.

نقاشی‌کردن از علاقه‌مندی‌های کودکان است. در کتاب حاضر که تخته مانند است، کودک از طریق بازی و نقاشی کشیدن، خواندن ساعت را یاد می‌گیرد. در هر صفحه از کتاب تصویر ساعتی کشیده شده که مخاطب باید زمان خواسته شده را با ماژیک روی آن ساعت مشخص کند. مفاهیم ابتدا از ساده، یعنی از ساعت کامل، آغاز می‌شوند. سپس اصطلاحات ربع و نیم آموزش داده می‌شوند. برای تمرین بیشتر هم می‌توان نوشته‌ها را پاک کرد و دوباره نوشت.

با بریدن و چرخاندن شکل‌های هندسی می‌توان به فرم‌های جدیدی دست یافت. این کار به نیروی تخیل و هندسۀ فضایی توان رشد و توسعه می‌دهد. کتاب حاضر به مخاطب می‌آموزد چگونه با چرخاندن و دوران شکل‌های هندسی، شکل اجسام را بسازد. مربیان و والدین می‌توانند مخاطب کودک را در این مسیر همراهی کنند و از او بخواهند با استفاده از شکل‌های هندسی به فرم‌های متنوع دیگری دست یابد. شکل‌اشیایی که در این کتاب ساخته می‌شوند، عبارت‌اند از: کتاب، جواهر، روباه، مروارید، لیوان، گل، سیب، ماهی و آباژور.

موفق شدن در درس ریاضی به تمرین و تکرار و حل سؤالات متعدد نیاز دارد. کتاب حاضر می‌کوشد با توجه به تغییرات کتاب درسی ریاضی سال هفتم، محتوای درسی را با طرح انواع سؤال‌ قابل فهم و آسان‌تر سازد. سؤال‌ها عبارت‌اند از: جای خالی، تستی، تشریحی، و سپس سؤال‌های تشریحی که با عنوان «یک پله بالاتر» ارائه شده‌اند. در پایان هر فصل از کتاب، نمونه سؤال های امتحانی آمده اند تا دانش آموز با دادن پاسخ به‌ آن‌ها، به نقاط ضعف و قوت خود پی ببرد.

در فرایند تغییر کتاب‌های درسی و روش‌های آموزشی، کتاب‌های کار و کمک درسی نیز تغییر می‌کنند. کتاب حاضر منطبق با آخرین تغییرات کتاب ریاضی سال اول دبستان، شامل سؤال‌هایی است متناسب با موضوع‌های کتاب‌های درسی. این سؤال‌ها از ساده به مشکل طراحی شده‌اند و تصویر نیز دارند. محتوای مطالب کتاب در قالب جدول، چیستان، بازی و سرگرمی ارائه شده‌است. در این کتاب، نکات تربیتی نیز در قالب پیام‌های کوتاه تربیتی گنجانده شده‌اند. آزمون‌هایی از نوع تشخیصی، تکوینی و پایانی نیز در کتاب آمده‌اند.

در فرایند تغییر کتاب‌های درسی و روش‌های آموزشی، کتاب‌های کار و کمک درسی نیز تغییر می‌کنند. کتاب حاضر منطبق با آخرین تغییرات کتاب ریاضی سال پنجم دبستان و در راستای اهداف سند درسی ملی، شامل سؤال‌هایی است متناسب با موضوع‌های کتاب‌ درسی. هر یک از درس‌های فصل‌های هفت‌گانۀ کتاب شامل تعدادی فعالیت هدفمند و کاربردی با عنوان «کار در خانه» است که به صورت چهار جوابی، کامل‌کردنی، و مسئله طراحی شده‌اند. در ابتدای کتاب آزمون ورودی (ارزشیابی تشخیصی) آمده است. در هر درس سؤال‌های ستاره‌دار موجودند که سطح دشواری آن‌ها از کتاب درسی بالاتر است و در پایان هر فصل نیز ارزشیابی پایانی آمده است.

کودکان بازی‌کردن را قبل از راه‌رفتن و صحبت‌کردن شروع می‌کنند. اگر آموزش از طریق بازی صورت‌ بگیرد، کودکان زودتر مفاهیم را می‌فهمند. کتاب حاضر باز‌هایی از جنس ریاضی را در بر دارد؛ بازی‌های مربوط به ضرب و تقسیم. این بازی‌ها با استفاده از تاس، صفحۀ بازی یا کارت انجام می‌شوند. واضح است که مخاطبان این کتاب دانش آموزان پایۀ سوم و در موارد اندکی نیز دانش آموزان پایۀ چهارم ابتدایی هستند. در ابتدای هر بازی، توضیح هدف از بازی، وسایل لازم و سپس نحوۀ انجام بازی آمده است.

امروزه هدف آموزش ریاضی به‌طور کلی تغییر کرده است و دیگر بر یادگیری صرف چهار عمل اصلی تاکید نمی‌شود، زیرا ماشین حساب‌ها این کار را می‌کنند. کتاب حاضر در هفت فصل مباحث گوناگونی چون روند تحول آموزش ریاضی، روش‌های تدریس و ارزیابی ریاضی، عوامل بروز خطاهای این درس، پرورش تحلیل و خلاقیت از طریق ریاضیات، آموزش ارزش مکانی، آموزش تفریق و آموزش زمان را برای معلمان بررسی و مشخص می‌نماید.