علوم اجتماعی

اکتشاف، ساختاربندی و بسط پاره‌ها و ابعادی از نظریۀ فرهنگی آیت‌الله مطهری در این کتاب در شش فصل سامان یافته‌است. ابتدا مبانی نظری ارائه شده و سپس ماهیت، پویایی، فضیلت‌ و کارکردها آمده‌اند. حکومت دینی و مداخله در عرصۀ فرهنگ، تعاملات فرهنگ اسلامی و جامعۀ ایرانی، علل فرهنگی انحطاط تمدن مسلمین، غرب و فرهنگ غربی نیز موضوعات فصل‌های بعدی هستند.

کتاب حاضر گزارش پژوهشی است دربارۀ پایگاه اجتماعی معلمان در جامعه. بنیاد «وارکی‌جمز» یک نظرپرسی را در مورد 21 کشور و هزار شرکت‌کننده انجام داد تا پایگاه معلمان را ارزیابی کند و نتایج پژوهش را در اصلاحات سیستم‌های آموزشی به‌کار ببرد. برداشت جامعه نسبت به حقوق و پاداش معلمان، کارگزاری‌های معلمان و نظارت بر آن‌ها، شاخص جهانی منزلت اجتماعی معلمان، گزارش منزلت اجتماعی معلمان، احترام دانش‌آموزان به معلمان، ادراک معلمان از دستمزد و پاداش، نمایندگی و کنترل معلمان، ادراک مردم از کیفیت نظام آموزشی و ادراک جهانی نسبت به اتحادیه‌های معلمان، از جمله مواردی هستند که در این کتاب بررسی شده‌اند.

کتاب حاضر قرار است به پرسش‌هایی دربارۀ این رویکرد جواب بدهد که ادعا می‌کند ما ایرانیان همواره از مشکل اخلاقی رنج می‌بریم و ضعف در خلقیاتمان موجب شده‌است از مسیر رشد و ترقی باز بمانیم. با نقد این رویکرد، می کوشد تصویری از جامعۀ ایرانی ارائه دهد که مسیر حرکت ایرانیان را به سوی رشد و تعالی حقیقی هموار سازد. فصل بررسی گفتمان خودانتقادی از فصل‌های اصلی کتاب است.

استعمار فرانو نماد تحول در الگوی کنترل گروه‌های اجتماعی در فضای جامعۀ شبکه‌ای محسوب می‌شود. در این کتاب سازوکارهای این استعمار در نظام جهانی، در چهار فصل ارائه شده‌است: مبانی و نشانه‌های استعمار کلاسیک در نظام جهانی، نقش آمریکا در استعمار نو، نشانه‌های کنش ادراکی، فرهنگی و ایستاری استعمار نو، و در نهایت سازوکارهای کنترل غیرمستقیم محیط و کنش نامتقارن استعمار فرانو.

یکی از مسائل مهم اندیشۀ اجتماعی در طول تاریخ، چالش استفادۀ ابزاری از برخی مفاهیم کلیدی، مثل برداشت التقاطی از دو واژۀ افراط و تفریط است. اثر حاضر ضمن توجه به مبانی و نیز آسیب‌شناسی افراط و تفریط، برخی مصداق‌ها و پیامدهای آن را بیان می‌کند و در نهایت گفتمان و مطالبات رهبری را دربارۀ اعتدال‌گرایی و اجتناب از این خصیصه در حوزه‌های گوناگون، برای مخاطب جوان می‌آورد.

نسل نو با پرسش‌هایی درگیرند که پاسخ‌دادن به آ‌ن‌ها ژرف‌کاوی‌هایی می‌طلبد. جمعی از اندیشمندان و پژوهشگران کوشیده‌اند پاسخ‌هایی متقن برای این جوانان فراهم کنند. کتاب حاضر به برخی از مهم‌ترین پرسش‌ها و شبهه‌ها در عرصۀ مباحث اجتماعی، فرهنگی و تاریخی پاسخ داده است؛ پرسش‌هایی مثل: آیا حضور روحانیت در مناصب اجرایی جنبۀ الزامی دارد؟ یک روشنفکر چه ویژگی‌هایی دارد؟ تأثیر روحانیت در حرکت‌های مثبت اجتماعی صدسالۀ اخیر چگونه بوده‌است؟

صدور انقلاب به معنای گسترش نفوذ اسلام در جهان و کاستن از سلطۀسرمایه‌داران و حکومت‌های فاسد و ستمگر از اهداف همیشگی انقلاب اسلامی بوده است. برای درک درست موضوع، باید در گام نخست با ویژگی‌های انقلاب اسلامی آشنا شد و در وهلۀ بعد، از اهداف و آرمان‌های این انقلاب صحبت‌ کرد. کتاب می‌کوشد با تکیه بر دیدگاه امام خمینی به عنوان معمار انقلاب اسلامی، اهمیت موضوع و چرایی صدور انقلاب را برای خواننده تبیین ‌کند و سپس به شناساندن مبانی، عوامل، شیوه‌ها و ابزارهای صدور انقلاب، چه در بعد داخلی و چه خارجی، بپردازد.

آیندۀ انقلاب اسلامی موضوعی مهم و پیچیده است که تأمل دربارۀ آن، آغاز گفت‌وگوهای عمیق و پردامنه خواهد بود. کتاب حاضر ضمن بررسی موضوع آیندۀ انقلاب اسلامی از زوایای گوناگون، می‌کوشد نگاه‌های گوناگون و گاه متضاد در این عرصه را بدون پیش‌داوری بررسی کند و یک منشور فکری چندبعدی را در اختیار خوانندگان فهیم قراردهد.

برای درک درست چرایی صدور انقلاب اسلامی، در گام نخست باید با ویژگی‌های این انقلاب آشنا شویم و در وهلۀ بعد از اهداف و آرمان‌های آن صحبت کنیم. این اثر می‌خواهد چارچوب مناسبی از نحوۀ مطلوب تعامل انقلاب اسلامی با جهان خارج، به‌ویژه امت اسلامی و نهضت‌ها، ارائه دهد و دیدگاه امام را درمورد صدور انقلاب، به عنوان یکی از مهم‌ترین موضوع‌های پیش روی انقلاب اسلامی و نظام برخاسته از آن در زمینه و رویکردهای روش‌شناختی و معرفت‌شناختی به صورت کلان تببین کند. همچنین، ملاک‌ها و اصول ثابت اندیشۀ ایشان در بارۀ موضوع را بازشناسد.

بررسی دستاوردهای فرهنگی انقلاب اسلامی و مقایسۀ آن با رژیم سابق، کوششی است که این کتاب به خرج می‌دهد. نویسندۀ این اثر اعتقاد دارد شایسته است عملکرد فرهنگی انقلاب و نتایج فرهنگی آن در بوتۀ نقد منصفانه و مشفقانه قرار گیرد. مباحث کتاب عبارت‌اند از: انقلاب، فرهنگ و تحول؛ انقلاب اسلامی و تحولات فرهنگی؛ انقلاب اسلامی و چشم‌انداز آینده.