نثر ادبی و خاطره

مجموعه «کتاب‌های خندان» نقیضه‌ای است بر کتاب‌های ادبی کهن. نقیضه، شکل طنز‌آمیز یک کتاب است که در آن سبک نوشتاری و زبان کتاب اصلی را حفظ می‌کنند؛ اما محتوای آن به‌روز می‌شود. کتاب «گلشاد و گلنوش» نقیضه‌ای است بر کتاب «کلیله و دمنه». کلیله و دمنه نام دو شغال است که سر ماجرایی باهم اختلاف نظر جزیی دارند و همین باعث می‌شود که کلی داستان در داستان برای ما بگویند؛ اما در کتاب «گلشاد و گلنوش» شغال‌های قصه، تبدیل به مادربزرگ و نوه شده‌اند و ماجراها و داستان‌هایشان هم مربوط به روزگار امروز شده است.

«سعید سامانلو» دی‌ماه سال 1360 در شهر قم دیده به جهان گشود. از همان کودکی او را در کلاس‌های قرآن ثبت نام کردند و او با علاقه و پشتکار قرآن و تفسیر را فرا گرفت. بعد از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان، در دانشگاه دلیجان رشتۀ حسابداری پذیرفته شد و با خانواده‌ای مذهبی وصلت کرد. سپس در دانشگاه امام‌حسین تهران، به عنوان افسر پذیرفته و وارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد. او در برخورد با گروهک‌ها و خاموش کردن شورش‌های داخلی حضور داشت، همچنین در سوریه و آزاد‌سازی دو شهر شیعه‌نشین (نبل و الزهرا). سر‌انجام در بهمن 1394 در منطقۀ نبل الزهرای سوریه به شهادت رسید.

این کتاب، داستان زندگی دختری نوجوان است که تمام تلاشش را به‌کار می‌‏بندد تا در زندگی اول باشد. در شانزدهمین بهار عمرش حادثه‌ای رخ می‌دهد و او را در رسیدن به خواسته‌اش کمک می‌کند. انفجاری که در سال 1387 در حسینیه «سیدالشهدای شیراز» رخ داد، نقطه اوج زندگی او را رقم زد. شهید، «راضیه کشاورز»، یازده شهریور 1371 در مرودشت شیراز به دنیا آمد. راضیه تا قبل از بهار شانزده‌سالگیش، موقعیت‌های چشمگیری را در زمینۀ ورزش کاراته، مسابقات قرآن و درس و تحصیل کسب کرد.

این کتاب زندگی‌نامۀ روحانی شهید، «سید‌حسین مقیمی» است. نویسنده در هر بخش از کتاب، خاطرات مربوط به شهید را از زبان یکی از اعضای خانواده (پدر و مادر، خواهرها، شوهرخواهرها، خواهر‌زاده و...) و دوستان شهید بیان می‌کند.

این کتاب، روایت سفر بانویی نویسنده، از پیاده‌روی اربعین است. زنی که روزی به دهکدۀ «خاک بر سر» سفر کرده است، حالا به دهکده‌ای سفر می کند که دوست دارد سر بر خاکش بگذارد. دهکده‌ای که شهردارش همان علمدار کربلا است و از سفری می نویسد که سراسر رحمت است و جذبه. روایتی ملازم با اشک و خندۀ توامان.

«علی‌اکبر جمراسی» در سوم فروردین‌ماه 1347 در روستای تلخابِ اراک به دنیا آمد. او مانند بسیاری از هم‌سن‌و‌سالانش، به‌عنوان نیروی داوطلب به جبهه رفت؛ اما با سابقهٔ 85 ماه حضور در خط مقدم شهید نشد. شهید جمراسی همراه دیگر دوستانش واحد اطلاعاتِ سپاه قم را سروسامان بخشید و توسعه داد. او که در تفحص شهدا نقشی پررنگ داشت، سال 1390، در آستانهٔ بازنشستگی برای مأموریتی به سردشت اعزام شد و طی عملیات تروریستی گروهک پژاک به شهادت رسید. این کتاب روایت زندگی اوست.

ابتدای کتاب در اصل شنیده‌های مادر، دربارۀ کودکی شهید «تورجی‌زاده» و روایتگر سیر زندگی از فوت پدر در خردسالی تا زمان ازدواج و تولد این شهید است. اعزام به جبهه، مجروحیت تا زمان شهادت به روایت مادر شهید در این کتاب گردآوری و تدوین شده است.

این کتاب مجموعه روایاتی از شهید مدافع حرم، «جواد محمدی»، به روایت خانوادۀ این شهید است. جواد محمدی چهارمین شهید مدافع حرم، از شهر «دُرچه»، از توابع اصفهان است. او در یازده خرداد‌ماه سال 1396 به سوریه رفت و در شانزده خرداد‌ماه 1396 با اصابت گلوله به پا و پهلویش، همزمان با 11 ماه مبارک رمضان به شهادت رسید و پیکرش بعد از 25 روز چشم‌انتظاری، پیدا شد و به وطن بازگشت. کتاب شرحی از روابط پراحساس این شهید با خانواده‌اش را ارائه کرده است.

کتاب حاضر روایتگر داستان زندگی یکی از جوانان رزمندۀ دوران دفاع مقدس است، جوانی که در لحظه شهادت فقط هجده سال داشت؛ اما آن‌چنان زیست که می‌توان از زندگی‌اش درس‌ها گرفت و سر تعظیم فرود آورد، در برابر آزادگی و انسانیت و دلاوری‌اش. «محمد شمس» در طول زندگی کوتاه خود آن‌گونه رفتار کرد و آن‌چنان اندیشید که هیچ پایان دیگری جز شهادت برای او متصور نبود.

این کتاب گزیده‌ای از خاطرات چهل شهید است که در آن، روایت و شعر درهم آمیخته شده است. کتاب حکایت دلدادگی چهل شهید به حضرت زهرا (س) است و مؤلف می‌کوشد به شهدای دفاع مقدس بسنده نکند و برگ‌های این مجموعه را به روایت از شهدای مدافع حرم و شهدای انقلاب نیز آراسته سازد.